İş dünyası ikiye bölündü! Bölgesel taban fiyat mi geliyor?

Yeni yılın minimum fiyatı netleşse de yankıları sürürken bir yandan da ‘bölgesel minimum ücret’ tartışmaları devam ediyor.

İş dünyası bölgesel taban fiyatın kimi bölgeler için yararlı olabileceğine dikkat çekerken, akademisyenler uygulamanın teorik olarak mantıklı lakin pratikte çok güç olacağını tabir ediyor.

‘ASGARİ FİYATTA UYGULANACAK BÖLGESEL FARKLILIKLAR ÖTEKİ SIKINTILARI BERABERİN GETİREBİLİR’

İstanbul yahut Ankara üzere bölgelerde minimum fiyatın daha yüksek olmasının çalışanlar açısından avantaj sağlayabileceğini belirten Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu Lideri Gürsel Baran, minimum fiyatta uygulanacak bölgesel farklılıkların diğer problemleri beraberinde getirebileceğine söyledi.

Baran “Bölgesel minimum fiyat ülkemizde 1951 ile 1974 yılları ortasında uygulanıyordu. Anayasa Mahkemesi eşitlik unsuruna uymadığı gerekçesiyle kaldırdı. Orta ara yine gündeme geliyor ve tartışılıyor. Tartışılma sebebi de, ülkemizde bölgeler ortasındaki ekonomik şartların farklılığı ve bu farklılığın ömür maliyetlerini farklılaştırması. Mesela, Ankara’da yahut İstanbul’da kiradan, besin fiyatlarına kadar ömür maliyeti, Artvin’deki hayat maliyeti ile bir değil. Bu açıdan bakıldığında İstanbul yahut Ankara üzere bölgelerde taban fiyatın daha yüksek olması, çalışanlar açısından avantaj sağlayabilir. Lakin, taban fiyatta uygulanacak bölgesel farklılıklar, öbür sıkıntıları beraberinde getirebilir. Mesela, daha yüksek minimum fiyat almak için doğu ve güneydoğudan göçü tetikleyebilir. Minimum fiyatın avantajlı olduğu bölgelere göç artarken, öbür bölgelerde emekçi bulma sorunu yaşanabilir” dedi.

TEŞVİK BÖLGELERİ İLE EŞ GÜDÜMLÜ OLMALI

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yatırımlarda bölgesel teşvik sistemi uyguladığını hatırlatan Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası Lideri (ETSO) ve TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Saim Özakalın da “Nasıl ki bölgesel yatırım teşviki uygulanıyorsa, taban fiyatın de bölgesel bir uygulamaya alışılmış tutulması, hakikat bir yol olabilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının şu anda uyguladığı teşvik bölgeleri ile taban fiyatın eş güdümlü kıymetlendirilmesi gerekir. Sanayi Bakanlığının üreticiye, endüstriye verdiği takviyeyle eş güdümlü bir minimum fiyat çalışmasının yanlışsız olduğunu düşünüyorum. Batı’daki çalışan geçinemiyor. Bilhassa dokuma üzere emek ağır dallarda direkt taban fiyat uygulaması var. Sanayi Bakanlığı, teşvik ile bir tarafta yatırımcıyı destekliyorsa, orası ile Batı’dakinin birebir durumda olmaması lazım” diye konuştu. Özakalın, devletin minimum fiyat konusunda kendi aldığı paydan fedakârlık yapması gerektiğini vurguladı.

DEPREM BÖLGESİNDE SÜBVANSE EDİLMELİ

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin ise bilhassa sarsıntı bölgesinde taban fiyatın daha çok sübvanse edilmesi gerektiğini bildirdi. Çinçin “Deprem kentlerinde ve Hatay’da zelzele öncesine nazaran önemli bir pahalılık kelam konusu. Zira kâfi sayıda konut yok, kira fiyatları yüksek. Besin fiyatları yüksek. Minimum fiyatta zelzele bölgesine farklı bir özellik tanınmalı. Minimum fiyat, sarsıntı bölgesinde daha çok sübvanse edilmeli” ifadelerini kullandı.

TEORİDE MANTIKLI PRATİKTE ÇOK ZOR

Ekonomist Prof. Dr. Seyfettin Erdoğan bölgesel minimum fiyat uygulamasının teorik olarak mantıklı lakin pratik olarak uygulanmasının çok sıkıntı olduğunu söyledi. Erdoğan “Bölgeleri hangi kriterlere nazaran ayıracaksınız? Hangi bölgede hangi kıstasa nazaran oran tespit edeceksiniz? Hasebiyle uygulamada çok önemli ezalar ortaya çıkabilir. Uygulamada bunu yapmak kolay değil” dedi.

Asgari fiyatın 22 bin 104 lira olarak belirlenmesinin temel emelinin enflasyonla çaba siyasetlerine olumlu katkı yapmak olduğunu tabir eden Erdoğan “Eğer artırım oranı yüksek olsaydı bu durumun, enflasyon alışkanlığının sürmesi ve üst hakikat taşınması noktasında katkı yapma ihtimali vardı. Ayrıyeten, özel kesim sakinlik devrinden yeni çıktı. Yüksek taban fiyat, önemli bir mali yük getirerek, zati sakinlik periyodunda olan özel bölümün daha da daralan bir pozisyona gelmesine yol açardı. ‘Asgari fiyatın çok yüksek olması, refah artışı istikametinde tesirler doğurabilir’ biçiminde bir fikir olabilir lakin enflasyonun risk eğilimleri tırmanırsa, artan artırım oranları refah üzerinde negatif tesirler doğurmaya başlar” açıklamasını yaptı.

Kaynak: Haber7