İktisat idaresinin faiz problemi

Siyaset faizinin bir yıldır yüksek tutulması, enflasyonu dizginlemek için bir metot olarak öne sürülüyor. Döviz kuru, faiz, enflasyon denkleminde iktisat idaresinin gayelerine ulaşamamış olması faiz oranına ait tartışmaları da etkiliyor. Ekonomim müellifi Alaattin Aktaş, “2025’e faiz indirimiyle mi girilecek, oran sabit mi kalacak” sorusunun perşembe günü açıklık kazanacağına dikkat çekti, faiz indirimi konusunda iki görüş olduğunu lisana getirdi. Aktaş, “Faiz için papatya falı açma haftası!” başlıklı yazısında şu görüşlere yer verdi:

“Döviz kurunun çok süratli artma eğiliminde olduğu bir devirde Merkez Bankası’nın faizi süratle yükseltmesi kaçınılmaz bir deva olabilir. Türk parası lakin bu formda cazip hale getirilebilir. Geçmişte bunun örneklerini yaşadık.

Ancak aksisi olduğunda, döviz kurunu bir ölçü artırmak üzere bir gaye ortaya çıktığında bu kere kesinlikle faiz indirimine gidilmesi gerekmez. Kaldı ki küçük bir faiz indirimi kurda hiçbir hareket de doğurmayabilir. Kurda ölçülü bir artış öngörülüyorsa bunu sağlamak için Merkez Bankası’nın elinde çok seçenek var.

Şimdi ’Madem kur artışı üzere bir risk kelam konusu olmayabiliyor, öyleyse faiz niçin bu seviyede tutulsun’ denilebilir. Âlâ de faiz sırf kuru tutmak için artırılmadı ki…

Temel amaç enflasyonla gayret, kur da bu gayretin araçlarından biri. Temel gayeye ulaşılabilmiş değil. Araç bir ölçü değiştirilebilir. Araç değişikliği için emeli ikinci plana atmak da herhalde yapılacak en büyük yanlış olur.

ARA VEREREK Mİ, KESİNTİSİZ Mİ?

Faiz indiriminin seyri konusunda iki görüş var:

■ Faiz indiriminin daima olması gerekmez. Faiz rastgele bir ay indirildikten sonra gelişmelere bakılarak bir ya da birkaç ay orta verilerek indirime devam edilebilir.

■ Faiz indirimine başlandıktan sonra orta verilmesi algıyı bozabilir. Başlangıç zamanlaması yeterli belirlenmeli ve indirime, orta verilmeden devam edilmelidir.

Türkiye, olağanda iktisadı çok dalgalı seyrettiği için orta vererek indirime gitmeye çok uygun bir ülke. Lakin olağan şartlarda 2025’te durum farklı ve taraf belirli. Şayet enflasyonun sahiden düşeceğine inanılıyorsa dur-kalk yapmadan faizin de gerilemesi gerekir. İşte bu yüzden orta vere vere yol almak ’Acaba işler sarpa mı sarıyor’ kanısının oluşmasına yol açabilir.

En düzgünü indirime hakikat vakitte başlamak ve başlarda âlâ makûs belirmiş olan faiz gayesine hakikat yol almaktır.”

(ALINTI)

Kaynak: Gazete Duvar