Gelirde birinci yüzde 20’nin hissesi yüzde 6.3, son yüzde 20’nin hissesi yüzde 48.1 hesaplandı

Türkiye’de, iktidarı elinde tutanların ideoloji tercihleri ve bilhassa 2018’den bu yana süren ekonomik kriz nedeniyle gelir dağılımında yaşanan büyük adaletsizliğin devam ettiği görülüyor. TÜİK’in dün yayımladığı “Gelir Dağılımı İstatistikleri, 2024” raporu da bunu bir sefer daha teyit etti.

“Gelir referans yılı” 2023 olan çalışmaya nazaran en yüksek “eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri”ne sahip yüzde 20’lik kümenin toplam gelirden aldığı hisse evvelki yıla kıyasla 0.6 puan azalarak yüzde 48.1, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kümenin aldığı hisse 0.2 puan artarak yüzde 6.3 oldu. Tekrar ikinci yüzde 20’nin hissesi yüzde 10.2’den yüzde 10.4, üçüncü yüzde 20’nin hissesi yüzde 14.3’ten yüzde 14.6 ve dördüncü yüzde 20’nin hissesi yüzde 20.6’dan yüzde 20.7’ye çıktı. Bu bilgilere nazaran gelirden en çok hissesi alan yüzde 20 ile en az hissesi alan yüzde 20 ortasındaki gelir farkı 7.7 kat oldu. Bu fark evvelki yıl 7.9 kattı. Buna yüzde 10’luk dilimler açısından bakıldığında fark 13.3 kat, yüzde 5’lik dilimler açısından bakıldığında 22.8 kata çıkıyor.

AB’DEN ÇOK GERİDE

Ayrıca yıllık ortalama muadil hanehalkı kullanılabilir fert geliri, yıllık bazda yüzde 108.3 artışla 187 bin 728 TL olurken bu gelir en az hisse alan yüzde 20’lik kesimde 58 bin 690 TL, en çok hisse alan yüzde 20’de 451 bin 347 TL hesaplandı. Tekrar TÜİK raporunda, gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan “Gini katsayısı” ise 0.413 olarak açıklandı. Bu katsayı evvelki yıl 0.420, 2019 yılında ise 0.395 idi. Bu katsayının “1”e yaklaşması gelir dağılımında bozulmayı, “0”a yaklaşması güzelleşmeyi tabir ediyor.

Gini’ye memleketler arası karşılaştırma açısından bakıldığında, bu katsayının Avrupa Birliği ortalaması 0.296 olurken bu kapsamda en makûs durumdaki Bulgaristan’da 0.372, en âlâ durumdaki Slovakya’da 0.261 olarak açıklandı.

GELİR VE VERGİDE ADALETSİZLİK VAR!

DİSK Ege Bölge Temsilciği tarafından, dün İzmir SGK İl müdürlüğü önünde düzenlenen basın açıklamasında personeller, işçiler ve emeklilerin giderek daha fazla fakirleştiği belirtildi.

Gelir adaletsizliğinin yanı sıra vergi sistemindeki eşitsizliklerin de işçilerin üzerindeki yükü artırdığını vurgulayan DİSK Ege Bölge temsilcisi Memiş Sarı, Türkiye’de vergi gelirlerinin büyük bir kısmının dolaylı vergilerden oluştuğunu, bu durumun güçlü ve yoksul ortasında hiçbir ayrım yapmadan herkese eşit oranda yansıdığını belirtti. Bu kapsamda öncelikli talep gelir vergisi birinci diliminin yüzde 10’a düşürülmesi oldu.

BİR YILLIK ‘SEFALET’ RESMİ GAZETE’DE

Yeni yılla ilgili belirlenen 22 bin 104 liralık net minimum fiyat, dünkü Resmi Gazete’de de yayımlandı.

Asgari Fiyat Tespit Komitesi Kararı’na nazaran personelin bir günlük olağan çalışma karşılığı minimum fiyatı 1 Ocak-31 Aralık 2025’te 866.85 TL olarak uygulanacak. Patronlara verilecek minimum fiyat dayanağı de 1000 TL olacak. Karar emekçi temsilcilerinin toplantıya katılmamalarına karşılık, katılan patron ve hükümet temsilcilerinin oybirliğiyle alındı.Kararın münasebetinde ise minimum fiyatın belirlenmesi sırasında, “işçilerin geçim koşulları ve enflasyon maksadı gibi” faktörlerin değerlendirildiği kaydedildi.

Kaynak: Cumhuriyet