Bakan Uraloğlu: ‘Özel araçlara da kış lastiği zaruriliği getiriyoruz’

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Habertürk TV ekranlarından kıymetli açıklamalarda bulundu. 

Habertürk TV Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Akif Ersoy’un sorularını cevaplayan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 16 yaş altı kümesinin toplumsal medya hesabı açamamalarına dair gündemlerinin olduğunu belirterek, Roblox ve Discord’un tekrar açılabilmesinin birtakım kurallara bağlı olduğunu söyledi.

5G teknolojisine geçişte birinci sinyali 2026’da almayı hedeflediklerini anlatan Ural, özel araçlara kış lastiği mecburiliği getirileceğini söyledi.

Bakan Uraloğlu’nun açıklamalarından öne çıkan satır başlıkları şöyle:

“75 MİLYON KİŞİNİN TOPLUMSAL MEDYA HESABI VAR”

Yasaklama lafını çok sevmiyorum; düzenleme, zira orada çok fazla gri, flu alan var hakikaten. Çok dinamik bir süreç. Onun için birtakım şeyleri kaçırmadan yetişmemiz gerekir. Dünyada birçok ülke toplumsal medya mecralarıyla ilgili farklı düzenlemeleri her geçen gün hayata geçiriyor. Geçtiğimiz aylarda bir toplumsal medya platformunun tutuklanmasını biliyorsunuz. Birçok ülkede yasaklamalar var. TikTok’un yasaklanması üzere. Birtakım toplumsal medya platformunun kamu vazifelilerinin işlerinde kullanması yasaklanması vs. Türkiye’deki sayılara bakacak olursak neredeyse 75 milyon kişi hesaba sahip. Instagram, Youtube’a üye sayısı olan birçok insanımız var. Neredeyse doğan çocuğa hesap açıyoruz.

“16 YAŞ ALTI TOPLUMSAL MEDYA HESABI AÇMAMALI”

Bazı sinemalarda yazıyor, google’dan aradığınızda karşınızda +18 yaşı soruyor. Oraya yalnızca oyun oynama, arkadaşları ile sohbet etme saikiyle giren 16 yaşından küçük olduğunu düşünelim. Onu alıp öteki yerlere götürüyorsanız, teşvik ediyorsanız, tahrik ediyorsanız bu öteki bir şey. Bunu seçebilecek seviyeye gelmiş olan insanlarımızın kendi tercihidir diye bırakabiliriz. Lakin 16 yaşın altı sahiden disiplin edilmeli, toplumsal medya hesabı açamamalı diye ferdi fikrim var. Birkçok bakanlıkla, kurumla istişare ediyoruz bu mevzuyu.

“YAŞINA NAZARAN MUHATAP OLMAMASI GEREKEKEN İÇERİKLER VAR”

Öncelikle şiddete teşvik ediyor, tahrik ediyor. Akran zorbalığı var. Yaşına nazaran bir insanın muhatap olmaması gereken, pornoya kadar giden içerikler var. Toplumu temelinde suça teşvik eden; yaydığı haberlerin sorgulamadan yanlışsız olduğuna inanıyoruz. Bu palavra habere daha çok inanan taraf genç yaşta olanlar diye de bir başlık koyabiliriz diye düşünüyorum.

“CİNSELLİKLE İLGİLİ BİR BAŞLIK AÇABİLİRİZ”

Cinsellikle ilgili bir başlık açabiliriz. Aile yapısının bozulmasıyla ilgili başlık açabiliriz. Bütün dünyayı takip ediyoruz. 16 yaşın bu manada yanlışsız olduğunu. 16 yaşın üstündekiler açabilsin diye düşünüyoruz. Toplumsal medya platformlarında bu manadaki üyeliği kabul etmemeleri, onların portalında oyun oynayamama üzere kriterleri koyacağız. Öncelikle bu kararı vermedik. Ağır biçimde tartışıyoruz. Karar verdikten sonra gerekli mevzuatı düzenledikten sonra buyrun gereğini yapın diyeceğiz.

“TC KİMLİK NUMARASINI VERMEMELİYİZ”

Burada TC kimlik numarasını vermemeliyiz. Şu anda cep telefonu aboneliğiyle ilgili kriterimiz var. Genelde ailelerin üzerine açılıyor. Tahminen orada yaşın tespiti ile ilgili kimi sorular sorulacak. Birinci etapta tespit edilemezse bile devamında bir dünya yapay zeka var. Bunları tartışıyoruz. Bir biçimiyle genel manada bunu temin edebileceğiz. Yasal olarak VPN’in kullanılması kelam konusu.

VNP’E MANİ GÜNDEMDE Mİ?

Belli fiyat kelam hususudur. Bankacılık sistemleri bunun üzerinden dönüyor. Orayı yasaklamaya kalktığımızda olağan işleyen sistemlere kimi pürüzler getirmiş oluruz. İlerleyen vakitlerde bu manada kullanılan VPN’in önlenebilmesi elbette gündemimizde olur.

ROBLOX VE DİSCORD AÇILACAK MI?

Bizim kültürümüze, inancımıza uygun portalları destekleme konusunda çabamız var. Roblox’la ilgili şunu söyleyeyim. 8 tane toplumsal medya platformunun Türkiye’de temsilcisi var. Roblokx ve Discord’un yok. Roblox’un 15 milyon abonesi var. Bizim istediğimiz içerikleri düzenlediği halde elbette tekrar açılması mümkün. Roblox’un kapatılma sürecinde birçok aile ‘Bunlar da var mıydı onların içerisinde’ diye çok önemli dönüşler aldık. Çocukların elbette yansısı var; lakin ötesinde amaçlayan oyunun dışında birçok ailenin, çocuğun bile haberi yok. Bizim istediğimiz içerikleri çıkartırlarsa tekrar Roblox’u açmamız mümkün. Ana akım yayın kuruluşları, televizyonlar bir süre sonra kalkacak mı; Youtube benzerlerine mi kalacak diye tartışmalar var. Sizin de benim de muhakkak sorumluluklarımız var. Hem bir yaptırımla karşı karşıya olmanız mümkün, olmasanız da vicdanınız var. Bu çeşit mecralarda toplumu tahrik edici, güvenliği tehdit edici birçok paylaşımda bulunabiliyorsunuz. Yaptırımlar var fakat disipline etme açısından ana akım üzere değil. X’in 119 tane FETÖ’cü hesabını kapattırdık. Toplumsal medya platformları yahut internet mecrası yurt dışı kaynaklı olanlar diyor ki ‘Amerika’da kurulan bir kuruluşumdur, sorumluluk oraya karşıdır, benim şu şu kurallarım var’ diyor. Güzel de bizim de kurallarımız var. Uymayanlara ikazda bulunuruz, para cezası keseriz, bant koyarız ve en son kapatırız. 2025 yılı içerisinde bence bu kararları alırız. İlgili bakanlıklarla konuşuyoruz. En tıkandığımız nokta yasakçı kisveye bürünmeden bu işi yapabilmek. Muhakkak çocuklarımızı korumak istiyoruz. Instagram’a erişim pürüzü koyduk. O süreci daha bağlantıya açık, profesyonelce yürütebilir miydik diye kendi ortamızda tartışıyoruz. Discord mahkeme kararına itiraz etti. Roblox bizle görüşüyor. İstediklerimizi söylüyoruz.

“SİBER GÜVENLİKTE ÇOK DÜZGÜN BİR NOKTADAYIZ”

Siber güvenlik Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumumuzun altında yapılan USOM’da çalışanlarımız var. Siber olaylara müdahale grubu. 2400 tane özel ve kamuda bulunan some ile irtibat halindeyiz. 7/24 Türkiye’deki 17 milyon İP adresini daima tarıyoruz. 5 tane yerli ve ulusal geliştirdiğimiz yazılımla bu denetlemeleri yapıyoruz. Kendimizi dünyada birinci 10 ortasında Avrupa’da Fransa ve Almanya ile birebir düzeyde siber olaylara müdahale manasında çok uygun bir yerdeyiz.

KİŞİSEL DATALARIN SIZDIRILMASI…

Verilerin sızmasıyla ilgili açıkçası şimdiki bir durum yok. Bütün dataların sızmış olması mümkün değil. Belirli datalara ulaşma imkanı olan belirli görevlilerin o bilgileri ulaşabildiği kısmıyla ilgili muhakkak bir sızma oldu. Misyonundan ötürü kendi mecrası içerisinde bu soruşturuldu. Sistemi tanımlarken herkesin her bilgiye ulaşmasına müsaade vermezsiniz. Yetki alanına kadar müsaade verirsiniz. Aşikâr bir sızıntının olduğunu gördük. İçişleri Bakanlığımız tarafından yürütülen bir süreç bu. Yeni bir kaçağın olmadığını çok rahatlıkla söyleyebilirim. Olağanda erişme yetkisi olan kişi yahut kişi tarafından elde edildiği kadarıyla olmuş bu. Birisi yasal olmayan biçimde girip de bilgileri çalmış değil. Günde 422 tane büyük saldırıyı engelliyoruz. Binlerce de ziyanlı erişimi engelliyoruz.

Siber taarruzlar genelde yurt dışından geliyor.

“İNTERNET SURATINDA DAHA ÂLÂ BİR YERDE OLMALIYIZ”

Şu anda Türkiye’de 600 bin kilometre fiber sınırımız var. Bu sınırlarımızı kimi caddelere kadar getirebilmişiz. Bu sınırlarımızı bina girişlerine kadar getirebilmişiz. Kamunun ya da bu işle ilgili şirketlerin misyonu bina girişine kadar gelmektedir. Bina içindeki tesisatlar genelde bakır. Bahsettiğim cadde başı, sokak başı, bina girişi fiber. Bakırdan dönüştürenler de var. Vatandaşımızın talebi ve abonelikte istediği sürat ve limitler burada belirleyici. Son kullanıcının Türkiye’deki ortalama suratına baktığımızda istediğimiz yerde değiliz, çok net. Daha güzel yerde olmalıyız. Biraz daha yapmamız gereken iş var. Burada kilometreyi milyonlara yaklaştırmamız lazım. Şimdilik 600 bin. 700-800 binlere çıktığımızda birçok sorunu çözeceğiz. Birinci derecede sorumlu Türk Telekom.

GSM OPERATÖRLERİNE YATIRIM ŞARTI

Türk Telekom’un 2026’da imtiyaz hakkının yenilenmesi gerekiyor. Bu fiberleri döşemesi gereken birinci derecede Türk Telekom’dur. GSM şirketlerinin döşediği çizgiler var. Daha evvel yaptığımız ihalelerden Türk Telekom’dan Hazine’ye ne kadar para alacağımızdı. Artık para almaktan çok yatırım kaidesi koymayı düşünüyoruz. Genel manada Türk Telekom’un öngörülenleri yaptığını söyleyebilirim. Kâfi mi, kâfi değil. 2026’da imtiyaz kontratında daha çok yatırım, daha az Hazine’ye hisse isteyeceğiz.

“5G’DE 2026 YILIN SİNYALİ ALMAYA BAŞLARIZ”

Güney Korede’ydim. 5 G vardı, Türkiye’de 4,5 G’den daha yavaştı. Kendim deneyimledim bunu. bİZ 4,5G’de yabancı ekipman kullandık. 5G ekipmanını daha uygun fiyatla yerlileştirebildiğimiz kadarıyla geçelim. Cumhurbaşkanımıza arz edip, onun talimatını alacağız. 2026’da sinyal almaya başlarız diye düşünüyoruz.

“TÜRK TELEKOM’A BEKLENTİYİ KARŞILAMALARINI SÖYLEDİK”

Türkiye’deki enflasyon ve buna bağlı olarak faizler vs. dikkate aldığımızda geçtiğimiz aylarda şöyle bir sorun ya da süreç yaşadık. 2022’de 100 liradan aboneliğiniz oldu diyelim. Bir kampanya ile aldınız tahminen. Bugün atıyorum o 200-300 TL oldu. Enflasyon kıymetlerine baktığınızda o günkü fiyatın üzerinde değil. Bunu net olarak gördük. Vatandaşlarımızın tenkit ve taleplerini dikkate alarak hem 3 GSM operatörü ve Türk Telekom’a bir kampanya düzenleme gerektiğini ve beklentiyi karşılamalarını söyledik. Takviye de bulduk.

“BİR GSM OPERATÖRÜ KRİZ ANINDA KAPASİTELERİNİ BAŞKALARINA AÇACAK”

Her operatöre nüfusun yüzde 95’ini kapsama zorunluğunu getirdik. Dağ başında, Karadeniz’de tek konut varsa ‘bu fizibil değildir’ demeyeceğiz elbette. Bir üniversal projemiz var. Operatörlerin yetmediği yerde katkı hissemiz var. Şu anda 2 bine yakın baz istasyonu Haberleşme Genel Müdürlüğümüzle birlikte kurduk. Baz istasyonun ortak olması çok mümkün değil ancak en azından direği ortak olabilir. ‘Kriz ortamlarında kapasitelerinin en az yüzde 25’ini başkalarına açacaksınız’ dedik.

“HER YERİ KAPSAYALIM İSTİYORUZ”

Ekibin raporu geliyor. Diyor ki ‘Bu operatör şurada çekiyor’. Bir kapsama alanı o köye, mahalleye ulaşmışsa orası artık kapsanmıştır diyoruz. Birinci derecede hiç kapsama yok ise orayı kesinlikle kapsayalım istiyoruz.

“ÖZEL ARAÇLARA DA KIŞ LASTİĞİ MECBURİLİĞİ GETİRİYORUZ”

68 bin 500 kilometre yol ağı var. Yaklaşık 12 bin araç ekipman ve yaklaşık 13 bin işçi var. Tuz ve çözelti teminlerini yapıp hazırlıklı hale geliyor. Yağan karı havada tutma talihi yok. Hele hele tipi varsa, tipide kar gayreti yapamazsınız. Bir insan mahsur kalmışsa onu kurtarma operasyonu yaparsınız. Amerika, Almanya, Fransa’da mahsur kalan araç imgelerini biliyoruz. Şayet tipi varsa açamazsınız. Ticari araçlarda kış lastiği 1 Aralık’tı. Bu karar Kasım’da erken astırdı. Çoğunlukla kış lastiği takılmadığı için, orada belirli noktalarda trafiği kesmediğimiz için giden araçların kayıp yolu kapatması sonucu araçların ulaşamaması üzere sorun oldu. Artık araçları muhakkak noktalarda depolamaya başladık. Tahminen bundan sonra şunu yapacağız, 15 Kasım’da kış lastiği takma mecburiliği getireceğiz. Tahminen bir süre sonra özel araçlara da kış lastiği takma zaruriliği getireceğiz. Kendi özeleştirimizi yapıyoruz. Ne aksamışsa tartışıyoruz.

“ANKARA-İZMİR 3,5 SAATE DÜŞECEK”

Ankara-İzmir hızlı treni Polatlı’dan itibaren 505 kilometre uzunluğunda. Yüzde 50’lileri geçmiş durumdayız. Gayemiz 2028’de bitirmek. 2026’nın sonuna kadar Afyon’a kadar. 2027’de İzmir’e ulaşmak gayemiz. Ankara-İzmir ortasını 624 kilometrede 3,5 saatlik seyahat müddeti olacak.

“SÜPER SÜRATLİ TREN SAATTE 350 KİLOMETRE DE GİDECEK”

İstanbul-Ankara-Sakarya-Kocaeli’ni kattığımızda bu güzergâhta 30 milyon insan var. Bu insan devlet karayolu, süratli tren ve havayoluyla seyahat ediyor. Karayolu kapasitesinin 10 yıl içinde dolacağını düşünüyoruz. Ankara-İstanbul ortasına 344 kilometre uzunluğunda 350 km. süratli giden Üstün Süratli Tren. Tıpkı halde yeni bir otoyol projesine başladık. Akyazı-Nallıhan-Beypazarı-Sincan üzerinden düşünün. Her ikisinin de proje çalışmalarını başladık. 2034’lerde her ikisini hizmete alırız diye düşünüyoruz. Şu anda Bolu Dağı Tüneli’nde araç trafiği günlük 50 bin. 80 binlere çıktığında hizmet düzeyi düşecek, 100 binlerde tıkanacak. O günlere gelene kadar bu projeleri hayata geçiririz.

“HAVA YOLLARINDA 230 MİLYON KAPASİTEYİ AŞACAĞIZ”

Dünyada havacılıkta her destinasyonda havayollarının deneyimlerinden gelmeyen yolcu oranı vardır. Ankara-İstanbul ortasında yüzde 2’dir, İstanbul-İzmir ortası yüzde 3’tür diyelim. Bu bilinir ve bilet fazla satılır. Diyelim ki herkes geldi. Fazla bilet sattığı artan kişiyi her halükârda şad etme durumundalar. Süratli büyüyen işlerde aksaklıklar elbette olabilir. Artık 58 havalimanı var. 131 ülkede 347 noktaya uçuyoruz. Geçen sene 213 milyonla kapattık. Yalnızca İstanbul Havalimanı geçen sene 76 milyonla kapattı. Bu sene 230 milyonu aşacağız. Temmuz ayında tepe yapan rötarlar oldu. Birkaç sebep sayabilirim. Türkiye’nin kuzey koridoru kapalı, Rusya-Ukrayna savaşı. Filistin’deki vahşetten ötürü güney koridorunda önemli daralma ve kasvet var. Avrupa Futbol Şampiyonası’ndaki Avrupa’daki yoğunluğun ülkemizde şişmesi, turizm döneminde ummadığımız kadar rötarlar oldu. Havayollarına şunu söyledik, ‘iç çizgileri destekleyeceksiniz’ dedik.

SABİHA GÖKÇEN’E 40 MİLYON İLAVE

Sabiha Gökçen’de 40 milyon olan terminal kapasitemiz oradaki alanların verimli kullanılmamasından ötürü 36 milyona düştü. Birtakım ticari alanların kapatılması noktasında karar aldık, terminalde genişleme sağladık. T1 terminale 4 milyon kapasite ek edeceğiz. Yeni terminale 40 milyon daha ek edeceğimiz projesi bitti. İmaliyle ilgili işletmeci şirketle görüşüyoruz.

HERZOG’A HAVA ALANI NASIL KAPATILDI?

İnsan olan herkesin bir hassasiyeti var. Müslüman olsun, olmasın, inancı ne olursa olsun hassasiyet var. Dünyada en üst perdeden reaksiyon koyduğunuz, oradaki mazlumlara sahip çıktığınız davada öteki türlü davranamazsınız. Dışişleri koordine etti, tutumuna koydu, biz de muhataplarımıza bildirdik.

Kaynak: Haber7