Yer Bilimci Naci Görür’den o kent için sarsıntı uyarısı

Bursa yahut Marmara bölgesinin bir noktasında meydana gelebilecek bir zelzelenin tüm Türkiye’yi etkileyeceğine vurgu yapan Naci Görür, “Muhtemel bir Marmara zelzelesinde, Marmara bölgesinin iktisadı çöker. Marmara bölgesinin iktisadı çöker ise Türkiye diz çöker. Siyasi ve ekonomik bağımsızlığımızı kaybederiz” diye konuştu.

Osmangazi’yi olası bir sarsıntıya hazırlamak, zelzele anında ve sonrasında yapılacakları planlamak ismine çalışmalar yürüten Osmangazi Belediyesi, ‘Bursa’nın Depremselliği ve Zelzeleye Dirençli Osmangazi’ isimli söyleşi düzenledi. Osmangazi Şov Merkezi’nde gerçekleşen söyleşiye Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın, CHP Bursa Milletvekili Hasan Öztürk, Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, İş Sıhhati Uzmanı Dr. Şebnem Akman Balta, siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ve kentin bileşenleri katıldı.

Bursa’nın Depremselliği ve Sarsıntıya Dirençli Osmangazi’ söyleşisi öncesinde Bursa Sinema ve Fotoğraf Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Öğr. Gör. Alper Keskin tarafından Kahramanmaraş sarsıntıları sonrası çekilen fotoğraflardan oluşan ‘Deprem Geliyorum Der’ isimli fotoğraf standının açılışı yapıldı.

Osmangazi Belediye Başkanı Erkan Aydın, serginin açılışında yaptığı konuşmada, “Kahramanmaraş sarsıntılarının ikinci yılında, hayatını kaybeden 53 bin yurttaşımıza bir defa daha Allah’tan rahmet diliyorum. Yaşadığımız sarsıntılar ve kaybettiğimiz hayatlar, bizlere çok değerli dersler çıkartmamız gerektiğini söylüyor. Zelzelenin acı gerçeğini hissettiriyor. Lakin üzerinden çok kısa bir mühlet geçtiğinde, toplum olarak her şeyi unutuyoruz. Bursa’da geçmiş yıllarda büyük sarsıntılar meydana gelmiş. Olmaya da devam edecek. Mahallî yöneticiler, genel yöneticiler ve toplum olarak bu gerçeği yalnızca sarsıntılardan sonra hatırlıyor olmamız, bir sonraki sarsıntıda ortamızda birçok kişinin olmayışı manasına geliyor. Biraz ürkütücü geliyor fakat gerçek bu. Yöneticiler olarak bizlerle birlikte vatandaşlarımızın da üzerlerine düşeni yapması gerekiyor ki zelzeleye hazırlıklı olalım. Olası bir sarsıntıda can kayıplarını en aza indirelim” dedi.

Başkan Aydın’ın konuşmasının akabinde iştirakçiler sergiyi gezdi.

Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, söyleşideki konuşmasına, Bursa için yapılacak en kıymetli şeyin kenti sarsıntıya dirençli hale getirmek olduğuna vurgu yaparak başladı. “Bursa, zelzeleye karşı dirençli hale gelirse sarsıntının ziyanlarını asgarî halde atlatır” diyen Prof. Dr. Naci Görür, “Deprem dirençli kent demek, bu demektir. Bugün Kaliforniya, Japonya, İtalya, Meksika, Çin, Tayvan’da zelzeleye dirençli kentler var. Bizde her büyük sarsıntıda 50-60 bin kişi toprağa verirken, sarsıntıya dirençli kentlerde 3-5 kişi ölüyor. Günlük ömür bile değişmiyor. Tayvan’da bizim kadar büyük bir sarsıntı oldu. Ömür değişmedi. Biz de Güneydoğu’da sarsıntı oldu, 2 yıldır, hayat durdu. Bursa, sarsıntıya dirençli bir kent haline lokal idarelerce dönüştürülebilir. Bunu yapabilmek için merkezi hükümet, belediyeler ve vatandaş el ele, omuz omuza vermeli” diye konuştu.

“Bursa 10 senede sarsıntıya dirençli hale dönüşür”

“Bursa’nın ova kısmının yeri çok çürük”

“Kentler için tehdit fay sistemleridir” diyen Prof. Dr. Görür, “Türkiye’deki sarsıntıları oluşturan faylar 14 milyon sene evvel var oldu. 14 milyon yıldır sarsıntılar bu ülkede devam ediyor. Milyonlarca sene daha devam edecek. Bursa’nın üzerinde yer aldığı fay sistemi 7 ve üzeri sarsıntı üretebilirler. Bursa, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun güney kolunu oluşturan fay sisteminin kucağında yer alıyor. Bursa’nın ova kısmının yeri de çok çürük. Yer altı suyu fazla. Zelzelede en fazla hasar verebilecek nitelikte. Yıllardır sarsıntı olmuyor, bana bir şey olmaz demeyelim. Bu kenti zelzele dirençli yapmaya konsantre olalım. Şayet fay zonu içerisindeyseniz, ya binanızı zelzeleye sağlam yapacaksınız ya da sağlam bir yerde oturacaksanız. Fay kırıldığı an inanılmaz bir güç ortaya çıkar ve önüne çıkan her şeyi yok eder. Bu işin hiç latifesi yok. Zelzele her gün olmuyor fakat olduğu vakit da insanı öldürüyor. Zelzele bir yerde bir sefer olmuş ise tekerrür dönemini doldurduğunda kesinlikle ki birebir yerde tekrar olur. Bu hiç kaçmaz” sözlerini kullandı.

“Yer altından gelebilecek tehlikeyi bilirseniz, yerin üstünde ona nazaran tedbir alırsınız”

Prof. Dr. Görür, konuşmasında şu sözler ile devam etti:

“Merkezi hükümet, belediyeler ve vatandaş birlikte olmadığı sürece bir kenti zelzeleye karşı dirençli hale getiremeyiz. Bu iş, yalnızca belediye liderinin güzel niyetiyle olacak iş değil. Bu hazırlık şöyle olmalı; merkezi hükümet, belediye liderlerin önünü açacak bir yasa çıkartmalı. Kentleri sarsıntı dirençli yapma ismine çıkartılan bu maddede belediye liderlerine tam yetki verilmeli. İkinci olarak, Bursa’nın bütün bilimsel bilgiler ile mikro bölgeleme çalışmasını yapmak lazım. Bursa’nın hudutları ele alınarak kent karelere bölünmeli. Bu karelerin ortasına en az 30 metrelik sondajlar yapılmalı. Elde edilen datalar doğrultusunda kentin depremselliği ve mümkün bir sarsıntının tesirinin ne kadar olacağı hesaplanmalı. Bu çalışma en az iki yıl sürer. Mikro bölgeleme çalışması tamamlandıktan sonra tüm kentin tehlike haritaları ortaya çıkarılacak. Zelzelenin şiddeti nerede daha çok olacak buna bakılacak, nerede azaldığı bilinecek. Taban özellikleri ortaya çıkacak. Yer altından gelebilecek tehlikeyi bilirseniz, yerin üstünde ona nazaran tedbir alırsınız. Yerin altını bileceksiniz. Bunu bildiğiniz zaman belediye başkanı bir kentte nereye binaların yapılacağını, hangi bölgelerin tehlikeli olduğunu, kaç katlı binaların inşa edilmesi gerektiğini, nerelere yeşil alan yapılacağını bilir. İmar planlarını da bu doğrultuda hazırlar. Yapılara ruhsatı ona nazaran verir.”

“Kent tüm işlevleriyle sarsıntıya hazırlıklı olmalı”

Bir kenti sarsıntıya güçlü bir hale dönüştürmek için kanun çıkarılması ve mikro bölgeleme çalışmasının yanında bir de finansın gerekli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Görür, “Evini sarsıntıya dirençli hale getirmek isteyen vatandaşlara, devlet kolaylık sağlamalı. Devlet bankaları ve özel bankalar uzun vadeli, düşük faizler vermeli. Bursa’yı sarsıntıya hazırlayan bir belediyeye sarsıntının muhakkak ölçüde yardım etmesi gerekir. İnsanların can güvenliği için yatırım yapılmalı. Kentlerin zelzeleye dirençli hale dönüştürülmesinde yapı stoku sorunu ehemmiyet taşıyor. Yöneticiler, kentsel dönüşüm yapmayı sarsıntıya hazırlanmak olarak pahalandırıyor. Kent tüm işlevleriyle zelzeleye hazırlıklı olmalı” dedi.

Prof. Dr. Görür, konuşmasını şu kelamlar ile sonlandırdı:

“Bursa’nın ekonomisin çok düzgün olduğunu düşünüyorum. Lakin iş dünyası zelzeleye hazırlıklı mı onu bilmiyorum. Sarsıntı sonrasında da üretimi devam ettirebilecek yapıya sahipler mi? Sarsıntı bölgesindeki kentlerdeki iş insanlarının, beklenen bir zelzelenin akabinde da çalışmayı sürdürebilecek hazırlığa sahip olması gerekiyor. Bursa’nın iş dünyası zelzeleden bir gün sonra da çalışıyorsa Bursa kendini çok çabuk toparlar. İktisadı yerle bir olmuşsa Bursa’da hayat durur.”

Başkan Aydın, söyleşinin akabinde Prof. Dr. Görür’e teşekkür plaketi takdim etti.

Kaynak: Memurlar