Ulucak Höyüğü’nde 7 bin 800 yıl öncesinden yeni buluntular

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Büyükşehir Belediyesi, Kemalpaşa Belediyesi ve Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi’nin dayanağıyla İzmir’in en eski yerleşimi olan 8 bin 850 yıllık Ulucak Höyüğü’ndeki hafriyat çalışmaları sürüyor. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Protohistorya ve Ön Asya Arkeolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Çevik’in 2009’da hafriyat başkanlığını devraldığı höyükteki kazılara ait bilgi verdi. Prof. Dr. Özlem Çevik, “Ulucak Höyüğü, Batı Anadolu’nun ve İzmir’in M.Ö. 6 bin 850 yılına tarihlendiği için günümüzden 8 bin 850 öncesine ilişkin bir yerleşim. 1100 yıl boyunca da kesintisiz olarak iskan edilmiş bir yer. Münasebetiyle Batı Anadolu’nun, İzmir’in en erken çiftçi köy yerleşimi olduğunu söyleyebilirim. Bakanlığın ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamına bu sene uzun bir hafriyat periyodu oldu” dedi.

‘YANMIŞ BİR BİNA İÇİNDE BULUNDU’

Prof. Dr. Çevik, “Bu yılki bulgularımızda bilhassa kazdığımız kimi binalar var. Bunlar günümüzden 7 bin 800 yıl öncesine ilişkin binalar. Özelikle bu sene yanmış bir binanın içerisinde geniş bir envanter ele geçirildi. Bu buluntuların, şuurlu olarak kapatılmış olduğunu düşünüyoruz. Burada 10’dan fazla kap ele geçirildi. Bol ölçüde tahıl bulundu. Kaplumbağa kabuğu ve altında spatula ile 2 orak bulundu. Ayrıyeten sığıra ilişkin kürek kemiği bulduk. Binanın tabanı içinde adeta paket üzere bırakılmış durumdaydı. Rastlantısal bir buluntu olmalarından fazla, binanın şuurlu olarak yakılıp, tabanına da muhakkak objelerin şuurlu olarak bırakıldığını düşünüyoruz” diye konuştu.

‘BİLİNLİ OLARAK BIRAKILDIKLARINI DÜŞÜNÜYORUZ’

Ulucak Höyüğü’ndeki binaların terk ritüelleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Çevik, “Terk ritüellerinde spatula ayrıyeten büyükbaş yahut küçükbaş hayvanlarına ilişkin kürek kemiğinin kullanılmasından biliyoruz. Lakin bu sene enteresan olan şey, kaplumbağa kabuğu ile altına kemik spatulanın bırakılmış olması. Daha da ilginci; tahıllar dışında yakın doğuda çok az örneğini bildiğimiz kemik orakların, kesici taşlarıyla birlikte bulunmuş olması. Bunların da şuurlu olarak tabana bırakılmış olması, binanın yakılmadan evvel kapatma ritüeliyle münasebetini gösteriyor. Göbeklitepe’de de benzerlerin görüyoruz. Periyodun insanları, binaların antropomorfize (insani niteliklerin öteki bir varlığa atfedilmesi) edildiklerini, insan üzere düşünüldüklerini gösteriyor. İnşa edilip doğuyor. Kullanılıyor, yaşıyor. Son olarak bina, kullanım müddeti tamamlanınca ölüyor. Binaların yakılarak kapatıldıklarını, öncesinde de belirli objelerin içerisine şuurlu olarak bırakıldıklarını biliyoruz” dedi.

‘BATIDA KAPLUMBAĞAYA VURGU YAPILMASI İLGİNÇ’

Buluntuların özelliklerinden bahseden Prof. Dr. Özlem Çevik, “Çok sayıda çömlek kırık halde bulundu. Kil materyalden, pişmiş topraktan yapılmış. Bunların binanın damına konulmuş olduğunu, binanın üretimi sırasında tabana düşmüş olabileceğini düşünüyoruz. Buğday ve mercimek üzere baklagiller var. Geçen sene binanın bir kısmını kazmıştık. Kaplumbağa ve insan karışımı figürünler bulmuştuk. Tıpkı binanın tamamlanan kazılarında kaplumbağa kabuğunun bulunması da enteresan. Orak bıçaklar bulduk. Bunlar kemikten yapılmış. Saçak olan kısımlarında çakmak taşları kullanılmış. Bulduğumuz kürek kemiğinde ise kürek üzere kullandıklarını gösteren izler var. Bir bütün olarak binanın içinde ele geçirilmesi, o bina hakkında bilgi vermesi açısından manalı. Kapatma ritüelini anlamak açısından da kıymetli. Kaplumbağa vurgusu dikkat çekiyor. Bir tek Şanlıurfa’daki Nevali Çori Höyüğü’nden biliyoruz. Bir kabartma üzerinde kaplumbağayla dans eden insan var. Kaplumbağayla gömülen insan figürleri var. Rahmet, bolluk üzere temaları var. Bu kadar batıda kaplumbağaya vurgu yapılması ilginç” diye konuştu.

(DEMİRÖREN HABER AJANSI)

Kaynak: Gazete Duvar