Türkiye’nin güç üretimi arttı, ithalatı düştü

2023’te 69 milyar 113 milyon dolar olan güç ithalatı, 2024’te yüzde 5,1 azalarak 65 milyar 589 milyon dolara geriledi.

SETA araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir, yaptığı değerlendirmede, 2024’ün Türkiye güç kesimi açısından kıymetli olduğunu vurgulayarak, gücün neredeyse her alanında üretimin bir evvelki yıla kıyasla artmasının güç ithalatındaki düşüşte büyük rol oynadığını söyledi.

Güç Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) geçen yıl kasımda yayımladığı rapora nazaran, ocak-kasım periyodunda elektrik üretiminin bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 4’ten fazla artış gösterdiği bilgisini paylaşan Özdemir, “En fazla artış yenilenebilir güç kaynaklarına dayalı santrallerde gerçekleşirken bunun 2011’den bu yana uygulanan YEKDEM’inn başarısı olarak nitelendirmek mümkün, çünkü YEKDEM kapsamında kurulan santrallerin kurulu gücü 2023 Ocak-Kasım periyodunda 14 bin 411 megavat iken 2024’ün tıpkı devrinde 18 bin 204 megavat olmuş” dedi.

Özdemir, yenilenebilir enerji kurulu gücünün arttığını ve buna bağlı olarak Türkiye’nin toplam kurulu gücünün de yükseldiğini belirterek, termik santrallere dayalı kurulu gücün artmadığını, bunun da Türkiye’nin artan güç talebini karşılamak için yenilenebilir kaynaklardan yararlanırken karbon emisyonunu da azaltmayı hedeflediği manasına geldiğini kaydetti.

Yenilenebilir güçte 2035’e yönelik amaçların “daha hırslı” olacak halde güncellenmesinin Türkiye’nin güçte dışa bağımlılığını azaltma ve global ısınma ve iklim değişikliğiyle çaba mevzularında izlediği kararlı siyasetleri göstermesi açısından kıymetli olduğunun altını çizen Özdemir, “2053 net sıfır emisyon amacına ulaşmayı hedeflerken 2035’e dek sadece rüzgar ve güneş enerjisine dayalı kurulu gücün 120 bin megavat düzeyine çıkarılması planlanıyor. Kasım sonunda her iki kaynağa dayalı kurulu güç yaklaşık 32 bin megavat iken yaklaşık 4 kat artırılmasının öngörülmesi karbonsuzlaşma ve güçte dışa bağımlılığı minimize etme maksatlarına ulaşmadaki ciddiyeti gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Yerli petrol ve doğal gaz üretiminin artması ithalat düşüşünde tesirli oldu

Özdemir, petrol ve doğal gazda artan yerli üretimin, Türkiye’nin güç ithalatını azaltmasında büyük bir rol oynadığını belirterek, şöyle devam etti:

“Petrol üretimi geçen yıl kasımda ülke genelinde 3 milyon 425 bin varile ulaşmışken sadece Gabar Alanı’ndan üretimin yaklaşık yarısı karşılanmıştır. Sakarya Gaz Alanı’nda artan üretim de 7 milyon metreküple 3,5 milyona yakın hanenin tüketimini karşılayabilir düzeye ulaşmıştır.”

Üretimin artmaya devam etmesiyle dışa bağımlılığın daha fazla azaltılabileceğini vurgulayan Özdemir, dış ticarette güç kaynaklı cari açığın daha kolay kapatılabileceğini de kelamlarına ekledi.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Memleketler arası Alakalar Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Kenan Aslanlı da Türkiye’nin güç ithalatının düşmesinde yenilenebilir güç yatırımlarının genişletilmesi, güç tüketiminde verimlilik ve tasarrufa yönelik tesirli önlemler, iç piyasada güç talebinin azalması ve memleketler arası güç fiyatlarındaki değişimlerin tesiri olduğunu söyledi.

Kelam konusu düşüşte Brent petrolün vadeli süreç fiyatının geçen yıl evvelki yıla nazaran 2 dolar azalarak 80 dolar düzeyinde gerçekleşmesinin tesirine de değinen Aslanlı, “Enerji ithalatının azalması kalıcı trend haline gelirse ve bu yalnızca global güç fiyatlarındaki konjonktürel dalgalanmalardan değil, yerli yenilenebilir, fosil yakıt ve nükleer güç üretiminin artması ve güç verimliliği üzere daha kalıcı nedenlere dayanırsa bu eğilimin Türkiye iktisadı için de kalıcı yararları olabilir.” sözlerini kullandı.

Aslanlı, güç ithalatının Türkiye’nin cari açığında kıymetli bir bileşen olduğu için güç ithalatındaki kalıcı düşüşün cari açığı da daraltabileceğini vurgulayarak, “Bunun yanı sıra güç ithalatının azalması Türkiye’nin döviz rezervlerinin artışına ve hatta orta vadede ekonomik büyümeye de olumlu tesir edebilir” dedi.

Kaynak: Memurlar