Türkiye, İsrail’in BM yükümlülüklerini Adalet Divanı’na taşıyor

TBMM Adalet Komitesi Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, Türkiye’nin, İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) ve BM ajanslarının işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine ait yükümlülüklerini ortaya koyan bir beyanını yarın Memleketler arası Adalet Divanı’na sunacaklarını bildirdi. Yüksel, Meclis’te düzenlediği basın toplantısında, Hocalı Katliamı’nda hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diledi.

Gazze’deki Trajedinin Global Boyutu

Gazze’de de benzeri bir trajedinin yaşandığına işaret eden Yüksel, İsrail’in insanlığa karşı işlediği cürümlerin bölgesel bir sorun olmaktan çıkıp, global bir insanlık sorunu haline geldiğini vurguladı. belirten Yüksel, “Tabiri caiz ise kurumsal bir felç ve ahlaki bir başarısızlık yaşanmaktadır. Milletlerarası sistem yalnızca Filistinlilere karşı başarısız kalmıyor, sessizliği ve eylemsizliğiyle onların ezilmesine de faal olarak katılıyor. BM Güvenlik Kurulu’nun Gazze krizine verdiği gecikmeli ve yetersiz reaksiyon, milletlerarası tertibin temelindeki yapısal kusurları açıkça gözler önüne sermektedir.” sözlerini kullandı.

Uluslararası Sistemde Hesap Verebilirlik Sorunu

Yüksel, memleketler arası toplumun, Memleketler arası Adalet Divanının ihtiyati önlemlerine uymakta başarısız olmasını, “hesap verebilirlik boşluğu” olarak tanımladıkları durumu ortaya koyduğunu söyledi. ABD’nin, İsrail’i hesap verebilirlikten korumak hedefiyle veto hakkını sistematik olarak kullandığına dikkati çeken Yüksel, “Bu şartsız dayanak anlayışı, milletlerarası sistem ve hukukun ihlallere karşı tesirli bir biçimde reaksiyon verme yeteneğini büyük ölçüde engellemiştir. ABD, Güvenlik Kurulunda İsrail’e karşı eleştirel olan birçok kararı engellemek hedefiyle 45’ten fazla veto hakkını kullanmıştır. Bu durum, mevcut Gazze krizi için de geçerlidir. Bu çeşit sistematik engellemeler, memleketler arası nizamın sürdürülebilirliği konusunda önemli sorular ortaya koymaktadır.” diye konuştu.

ABD’nin Askeri Yardımları ve Memleketler arası Hukuk

Uluslararası Adalet Divanının kararlarına dikkati çeken Yüksel, ABD’nin yıllık 3,8 milyar dolarlık askeri yardımı ve Gazze krizindeki acil askeri yardımlarının Milletlerarası Adalet Divanının görüşüyle direkt çeliştiğini, bu durumun milletlerarası hukuk açısından kabul edilemez olduğunu kaydetti. Yüksel, İsrail’e verilen şartsız takviyenin gözden geçirilmesini, İsrail’e sınırsız askeri ve diplomatik takviyesi veren ülkelerin milletlerarası hukuka nazaran cürüm paydaşlığı manasına geldiğini kaydetti.

Trump’ın Gazze Planı ve UCM Yaptırımları

– “Yaptırımların kapsamını genişletmekte”ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze Planı ve Milletlerarası Ceza Mahkemesine (UCM) yönelik yaptırımlarına değinen Yüksel, şunları söz etti:

Yüksel, bu müdahalenin, sırf bireyleri amaç almadığını birebir vakitte memleketler arası bir mahkemenin fonksiyonunu ve aktifliğini engellemeyi amaçladığını söyledi. Cüneyt Yüksel, Milletlerarası Ceza Mahkemesinin, Filistin’deki muhtemel savaş kabahatlerini soruştururken, sırf siyasi dirençle değil, tıpkı vakitte kurumsal işleyişine yönelik direkt tehditlerle de karşı karşıya kaldığını belirtti.

UNRWA’nın Hayati Rolü

– “UNRWA, bölgedeki en kritik yardım sağlayıcı kuruluştur”Yüksel, Trump’ın, Gazze Planı ve UCM’ye yönelik yaptırım kararlarının akabinde İsrail’in de Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansını (UNRWA) kapatma kararı aldığını anımsatarak “Bu karar, yalnızca Filistinli mültecilerin insani gereksinimlerini daha da zorlaştırmakla kalmayıp, BM’nin sağladığı memleketler arası tüzel müdafaaların da ihlali manasına gelmektedir. Bu gelişme, BM tarafından sağlanan insani yardım ve müdafaa sistemlerinin ne kadar hayati olduğunu bir defa daha gözler önüne sermektedir.” dedi.

Türkiye’nin Rolü ve UNRWA’nın Önemi

Yüksel, BM Genel Şurasının işgal altındaki Filistin topraklarında İsrail’in, BM, öteki memleketler arası kuruluşlar ve üçüncü devletlere karşı yükümlülükleri konusunda Türkiye’nin de katkılarıyla Memleketler arası Adalet Divanı’ndan bir Müşavere Görüşü talep ettiğini hatırlattı. İstişare Görüşünün bilhassa UNRWA’nın imtiyazları ve dokunulmazlıklarıyla ilgili olduğunu aktaran Yüksel, “İsrail’in Birleşmiş Milletler ve BM ajanslarının işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine ait yükümlülüklerini ortaya koyan bir beyan hazırlanmıştır. Bu beyan, Memleketler arası Adalet Divanı’na yarın sunulacaktır.” diye konuştu.Türkiye’nin İsrail’in Filistin’deki uygulamalarına ait daha evvel de Milletlerarası Adalet Divanında Müracaat Görüşü sunduğunu anımsatan Yüksel, Türkiye’nin şimdiye kadar olduğu üzere bu süreçte de etkin bir rol üstlendiğini belirtti.UNRWA’nın çalışmaları hakkında bilgiler paylaşan Yüksel, “Gazze’deki soykırımda UNRWA, bölgedeki en kritik yardım sağlayıcı kuruluştur. Bugün, Gazze’deki nüfusun neredeyse tamamı insani yardımlara bağımlı hale gelmişken, UNRWA bu yardımların temel desteği olarak kıymetli bir rol üstlenmektedir. 7 Ekim 2023’ten itibaren, 2,4 milyon yerinden edilmiş insanın besin, sıhhat, barınma, su temini üzere acil gereksinimlerini karşılamak hedefiyle geniş çaplı yardımlar yapılmıştır. Bu katkılar, Gazze’deki insani krizin boyutlarını ve UNRWA’nın bu güç şartlarda hayati rolünü gözler önüne sermektedir.” dedi.Yüksel, UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarında en büyük ikinci istihdam kaynağı olduğunu, 279 okul, 65 sıhhat merkezi ve 28 bayan merkezi üzere çok sayıda hizmet sunduğunu söz etti. Türkiye’nin de UNRWA’nın Finansmanı Çalışma Kümesi Başkanlığını yürüttüğüne dikkat çekti.Toplantıda Adalet Komitesi Üyesi ve AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan da hazır bulundu.

Kaynak: Memurlar