Toplu Kontratlarda memurlara gereğince ek kazanımlar sağlanabiliyor mu? Sorumluluk ve risk üstenen, kurum yöneticileri, şube sorumluları, tarımın sürdürülebilirliğini sağlayan Ar-Ge işçileri toplu mukavelede gereğince yer alıyor mu? Farklı kurumların çalışanları ortasında benzeri işi yapanların kazanımlarında farklılıklar olması olağan mi? Toplu Kontratta tüm kurumlar gereğince bedellendiriliyor mu?
Toplu Kontratta unutulan yahut eksik bırakılan üniteler var mı?
7. Periyot Toplu Kontrat mutabakatı incelendiğinde unutulan yahut eksik bırakılan ünitelerin ve iş kollarının 8. Toplu Mukavelede unutulmaması ve değerlendirmeye tabi tutulması, çalışanların en büyük dileği!
Tarım ve Orman Hizmet Kolunda çalışan çalışanının büyük bir bölümü genel olarak ele alınırken kimi ünitelerin özel olarak ele alınmış olduğu 7. Toplu mukavelede bilhassa dikkat çekiyor.
Tarım ve Orman Hizmet Kolunun, Orman kanadı toplu mukavelede, nerdeyse ünite birim ele alınırken Tarım kanadında, ünitelerin büyük çoğunluğu genel değerlendirmeye tabi tutulmuş ve çok kısıtlı haklar verilmiş görünüyor. Bu durum, kazanım dağılımında makul bir yaklaşımın yakalanamadığını gösteriyor. Bunun nedeni ilgisizlikten midir? Yoksa bilgisizlikten midir? Bu sorunun muhatabı başta sendikalar olmak üzere ilgili yetkililerdir.
Benzer işi yapanların kazanımları ortasındaki farklılıklar yine düzenlenmelidir!
Tarımda farklı ünitelerde çalışan lakin emsal işi yapan işçiler ortasında kazanımlar ortası farklılıklar dikkat alımlı boyuttadır. Ayrıyeten kimi özellikli ünitelerin ve kimi sorumluluklu misyonları üstenenlerin Toplu Mukavelede yer almadığı da dikkat alımlı bir öge olarak göze çarpmaktadır.
7.Toplu Mukavelede yer alan ve aşikâr üniteler üzerine kurulduğu gözlemlenen kazanımlar için birtakım örnekler verecek olursak;
– Orman İşletme şefi İle DKMP şefi olarak misyon yapan işçinin Ek ödemelerinin 10 puan artırılması sağlanmış,
– TİGEM’de vazife yapan çalışanın ayda 50 ve yılda 350 saate kadar olan fazla çalışma fiyatlarının 5 katı olarak ödenmesi sağlanmış,
– TMO’da misyon yapan çalışanın ayda 50 ve yılda 350 saate kadar olan fazla çalışma fiyatlarının 5 katı olarak ödenmesi sağlanmış,.
– ESK’da misyon yapan çalışanın ayda 50 ve yılda 350 saate kadar olan fazla çalışma fiyatlarının 5 katı olarak ödenmesi sağlanmış,
– AOÇ’de vazife yapan işçinin ayda 50 ve yılda 350 saate kadar olan fazla çalışma fiyatlarının 5 katı olarak ödenmesi sağlanmış,
– DKMP’de vazife yapan çalışanın ayda 50 ve yılda 350 saate kadar Olan fazla çalışma fiyatlarının 5 katı olarak ödenmesi sağlanmış,
– AOÇ’de misyon yapan işçiye aylık 1000 gösterge sayısı karşılığı ek ödeme yapılması sağlanmış,
– TKDK’da vazife yapan dayanak işçisinin mukavele fiyatlarının aylık 600 gösterge sayısı karşılığı meblağda artırılması sağlanmış, birçok farklı kurumun çalışanı bu ve gibisi halde kazanım elde etmiştir.
Toplu Kontratta elde edilen kazanımların bu haliyle Tarım ve Orman’ın başka üniteleriyle ve bağlı kuruluşlarıyla farklılık arz etmesi çalışanlar nezdinde adaleti yerince yansıtmadığı izlenimi uyandırmaktadır. Şayet bu durum bilgisizlikten kaynaklanıyorsa bilgisizlik giderilmelidir. Yok, şayet ilgisizlikten kaynaklanıyorsa o vakit da ilgisizler giderilmelidir. Aksi takdirde tıpkı çatı altında bir taraf kazandırılırken öteki bir tarafı kazandırmamak adil bir yaklaşım değildir.
Sorumluluk ve risk üstenen yöneticiler toplu kontratta unutulmamalıdır!
Maaş olarak yönetimci takımında misyon yapan yöneticiler, teknik işçiden daha düşük maaş almaktadır. Kurum Müdürlüklerinde, birçok sorumluluğu ve riski üstenen yöneticiler, sorumlular bu toplu kontratta yer almamaktadır.
Yenilikçi ve tarımı geliştirici çalışmalara imza atan vazifeliler sıradan memur üzere değerlendirilmekte, onlara da Toplu Mukavelede bir başlık açılmamaktadır. Böylelikle Toplu Mukavelelerde emeklerinin karşılığı karşılıksız kalmakta, sorumluluk, üretkenlik ve alınan vazife riskine nazaran yapılan kıymetlendirme kısır kalmaktadır.
Tarım ve Orman çalışanlarının büyük çoğunluğu, birkaç yılda bir yenilenen bu toplu mukavele metinlerini okumadıkları için “aynı işi ben X müdürlüğünde yapıyorum fakat benim çalıştığım müdürlüğün bu türlü bir uygulaması niçin yok?” biçiminde bir soru sormak da, doğal olarak akıllarına gelmemektedir. Akla gelmeyince de gündeme gelmemektedir!
Toplu mukavele gündemi oluşturulurken gündemi oluşturanların her üniteye hakim olmaları beklenmiyor lakin tüm kademelerin çalışma kuralları bilgisine ulaşmak ve ona nazaran toplu kontratta yer vermek çok sıkıntı olmasa gerek!
Toplu kontrat çalışma kaidelerine ve gelir düzenlemesine katkı bakımından değerli bir fırsattır!
Sorumluluk ve risk üstenen, her fırsatta, kolay bir şikayetle bile yılaşırı teftişle muhatap olan kurum yöneticileri, tarımın sürdürülebilirliğini sağlayan ve bilimsel tarımın varlığını devam ettirmede başrolü oynayan Ar-Ge işçileri, üretken ve yenilikçi çalışmalara imza atan çalışanlar toplu kontratta unutulmamalıdır!
Tarım uzmanı takımıyla misyon yapan ve ortalarında hiçbir eğitim farkı bulunmayan hatta birçok tarım uzmanından daha fazla tahsil yapmış olan mühendisin, birebir işi yaptığı ama tarım uzmanının mühendisten 1.5 kat daha fazla maaş aldığı kaidelerde adalete katkı açısından toplu kontratla âlâ bir tahlil yolu olabilir.
Yetkili Sendikaların; “Çalışanlarımızın taleplerini ve beklentilerini merkeze alarak, teşkilatımızla istişareler yaparak, emeğin karşılık bulması, alın terinin hak ettiği pahası alması için gayretini kararlılık ve titizlikle yürüttüğümüz Toplu Mukaveleyle yeni kazanımlara imza attık, atıyoruz.” Telaffuzuyla yola çıkan Toplu Kontrat kurgusunun; emek eşitliğini, üretkenlik katkısında bulunanları, tarımın geleceğini şekillendirenleri, ziraî üretimi 20 yılda 10 katına çıkaran çalışmaları yapanları, tarımın bugününü ve yarınını Ar-Ge’ye bahis ederek tahlil arayan Araştırmacıları ve kısıtlı yetkilerle üst kademenin şamar oğlanına çevrilen idari sorumluluk üstenmişleri Toplu Mukavelede, toplu olarak ele almanın vakti gelmiştir!
A.Naci BAHÇECİ
Kaynak: Memurlar