Myanmar’da OHAL bir kere daha uzatıldı: ‘Ordu, 2024’te 1824 sivili öldürdü’

Asya ülkesi Myanmar’da askeri idare, bu yıl yapılacağını açıkladığı seçimlere hazırlık gerekçesiyle fevkalâde halin (OHAL) 6 ay daha uzatıldığını duyurdu.

Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre, cunta lideri General Min Aung Hlaing’ın seçimlerin yapılabilmesi ismine ‘istikrarın tekrar sağlanması’ için daha fazla vakte muhtaçlık duyulduğunu açıklamasının akabinde Ulusal Savunma ve Güvenlik Kurulu, ülkedeki fevkalâde halin 6 ay daha uzatıldığını bildirdi. Myanmar ordusu tarafından hazırlanan 2008 Anayasası uyarınca askeri idare, ülkeyi bir yıl müddetle inanılmaz hal altında yönetebiliyor, akabinde da seçimlere gitmeden evvel iki sefer 6 aylık uzatma yapabiliyor. Lakin bu yeni karar, 2021’deki darbenin akabinde yapılan 7’nci harikulâde hal kararı olarak kayıtlara geçti.

OHAL, ordunun tüm hükümet fonksiyonlarını üstlenmesine imkan tanıyarak Hlaing’e yasama, yargı ve yürütme yetkileri veriyor. Ordu evvel seçimlerin Ağustos 2023’te yapılacağını duyurmuş, bu tarihi tertipli olarak erteleyerek 2025’te yapılacağını açıklamıştı.

BM: 2024, 2022’DEN SONRA EN AĞIR SİVİL ÖLÜMLERİN YAŞANDIĞI YIL OLDU

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de Myanmar ordusunun 2020 yılındaki genel seçimde hile yapıldığı savlarının ortaya atılması ve siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymasına ait BM İnsan Hakları Ofisi’nin son raporunu paylaştı. Myanmar’daki askeri idarenin geçen yıl sivillere yönelik şiddetin gibisi görülmemiş düzeylere ulaştığını kaydeden Türk, 2024’ün darbeden sonra en ağır sivil ölümlerinin yaşandığı yıl olduğunu belirtti. Türk, “İktidar üzerindeki denetimi zayıflayan ordu, 2024 boyunca sivillere ve sivillerin yaşadığı bölgelere karşı arkası gerisine misilleme hava akınları ve topçu ateşi başlattı. Binlerce genç askerlik hizmeti için zorlandı. Keyfi tutuklamalar ve soruşturmalar gerçekleştirildi” dedi.

‘2024 YILINDA EN AZ 1824 KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ’

Ordunun şiddetini artırması hasebiyle kitlesel yerinden edilmelerin yaşandığına işaret eden Volker Türk, doğal afetler karşısında bile insani yardım görevlilerine erişimin engellediğinin altını çizdi. Türk, “Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşu’nun (AAPP) bilgilerine nazaran, son 4 yılda 1144 bayan ve 709 çocuk olmak üzere en az 6 bin 231 sivil ordu tarafından öldürüldü” diye konuştu. Geçen yıl, 531 bayan ve 248 çocuk olmak üzere en az 1824 kişi öldürüldüğünü aktaran Türk, 2023’te bu sayının 1639 olduğunu bildirdi.

Türk, “Dört yıl sonra siviller için alandaki durumun her geçen gün daha da kötüleştiğini görmek çok üzücü. Bu vahşete hemen son verilmediği ve faillerin hesap verebilirliği sağlanmadığı takdirde sivil kayıplar artmaya devam edecek, siviller için genel durum kaçınılmaz olarak kötüleşmeye devam edecek” değerlendirmesinde bulundu.

Özellikle bölgedeki nüfuz sahibi devletlere, Myanmar’daki şiddete son verme konusunda daha fazla efor gösterme davetinde bulunan Volker Türk, milletlerarası toplumun işlenen cürümlere karşı cezasızlığın sona erdirilmesi için adım atılması gerektiğini bildirdi.

Ne olmuştu?

Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimde hile yapıldığı argümanlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu.

Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ile iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına fevkalâde hal (OHAL) ilan etmişti. Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu, Budist Arakan Ordusu ve Ta’ang Ulusal Kurtuluş Ordusundan silahlı kümeleri bünyesinde toplayan ‘Üç Kardeşler İttifakı’ Myanmar ordusuna karşı silahlı aksiyonlar başlatmıştı.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Liz Throssell, 17 Eylül 2024’te yaptığı açıklamada, Myanmar’da askeri darbenin gerçekleştirildiği 2021’den Eylül 2024’e kadar en az 5 bin 350 sivilin öldürüldüğünü ve 3,3 milyondan fazla kişinin yerinden edildiğini bildirmişti.

(ANADOLU AJANSI)

Kaynak: Gazete Duvar