Memuriyete İstifa Sonrası Tekrar Atanmada Yönetimin Takdir Hakkı

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun; “Çekilme” başlıklı 20 nci hususunda “Devlet memurları, bu kanunda belirtilen temellere nazaran memurluktan çekilebilirler.”,

“Memurluktan çekilenlerin tekrar atanmaları” başlıklı 92 nci unsurunun birinci fıkrasında “İki kereden fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden yahut bu Kanun kararlarına nazaran çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro
bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak kaidesiyle ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin tıpkı kademesine yahut 71 inci husus kararlarına uyulmak suretiyle başka bir sınıfta eşit derecedeki takımlara atanabilirler.”,

“Çekilme” başlıklı 94 üncü hususunda “Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz yahut kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın vazifenin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde,
yazılı müracaat koşulu aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine yahut çekilme isteğinin kabulüne kadar misyonuna devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği yahut yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek vazifesini bırakabilir.
İnanılmaz mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler.”,

“Çekilen ve çekilmiş sayılanların yine atanmaları” başlıklı 97 nci unsurunda “Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları gizli kalmak üzere;
A) 94 üncü unsurun 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden,
B) Bu Kanuna nazaran çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü hususun 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden
ayrılanlar bir yıl geçmeden,
C) 95 inci unsurda yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden,
D) 96 ncı hususa ters hareket edenler hiçbir surette,
Devlet memurluğuna alınamazlar.”,

“Memurluğun sona ermesi” başlıklı 98 inci unsurunda “Devlet memurlarının
a) Bu kanun kararlarına nazaran memurluktan çıkarılması;
b) Memurluğa alınma kurallarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması yahut memurlukları
sırasında bu koşullardan her hangi birini kaybetmesi;
c) Memurluktan çekilmesi;
ç) İstek, yaş haddi, malüllük sebeplerinden biri ile emekliye ayrılması;
d) Mevti; hallerinde memurluğu sona erer.”,

Hükümlerine yer verilmiştir.

Kamu denetçiliği kurumuna intikal eden olayda (BAŞVURU NO : 2023/15185
KARAR TARİHİ : 15/03/2024), Polis Akademisinden 26.03.2021 tarihinde Komiser Yardımcısı olarak mezun olduğunu ve Gaziantep ili İlçe Emniyet Müdürlüğü buyruğunda vazifeye başladığını, misyon müddeti içerisinde üst amiri tarafından mobbinge maruz bırakıldığını, misyonunu yapmasına mani olunduğunu ve kendisinin istifaya zorlandığını ve 31.03.2022 tarihinde istifa ettiğini, bilahare 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92. unsuru uyarınca memuriyete geri dönmek için başvurduğunu lakin talebinin reddedildiğini tabir ederek mesleğine geri kabul edilmeyi talep etmektedir.

657 sayılı Kanunda; Devlet memurlarının bu kanunda belirtilen temellere nazaran, bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle, memurluktan çekilme isteğinde bulunabilecekleri, yerine atanan kimsenin gelmesine yahut çekilme isteğinin kabulüne kadar çekilmek isteyen memurun misyonuna devam edeceği,
çekilme isteğinin kabulüne kadar vazifesine devam etme kararına uymadan misyonundan ayrılanların bir yıl geçmeden Devlet memurluğuna alınamayacağı düzenlemelerine yer verilmiştir. Ayrıyeten, iki kereden fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden yahut bu Kanun kararlarına nazaran çekilmiş
sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenlerin, ayrıldıkları sınıfta boş takım bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak kaidesiyle ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin tıpkı kademesine yahut 71 inci unsur kararlarına uyulmak suretiyle başka bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara
atanabilecekleri karar altına alınmış olup kelam konusu düzenleme ile yönetimlere takdir yetkisi verildiği görülmektedir.

Yönetimin gerçekleştirdiği iş ve süreçlerde, bağlı yetkinin kelam konusu olmadığı durumlarda, takdir yetkisinin bulunduğu kabul edilmektedir. Yönetimin takdir yetkisine sahip olması, yönetimin keyfi olarak hareket edebileceği manasına gelmemektedir. Yönetime maddelerle tanınan takdir yetkisi mutlak olmayıp, kamu faydası ve hizmet gerekleri ile sonludur. Yönetim, takdir yetkisini kullanırken kendisine verilen yetkinin maksadı doğrultusunda hareket etmeli, nesnellik ve tarafsızlık içinde davranmalı, eşitlik kuralını gözetmeli, orantılılık prensibine uymalı, kanunlar özel şartlar öngörmüşse bunlara uymalı; bu yetkiyi kamu faydası ve hizmetin gereklerine uygun bir halde objektif, makul ve geçerli neden ve münasebetlere dayalı olarak kullanmalıdır.

Danıştay 5. Dairesinin 27.02.2006 tarihli ve E.2004/5066, K.2006/751 sayılı kararında, “.idare, boş bulunan bir takıma kamu faydası ve hizmet gereklerini gözeterek en uygun kişiyi atama konusunda, gerekli nitelikleri taşıyanlar ortasında tercihte bulunma hak ve yetkisine sahip olduğundan, bu yetkisini muhakkak bir
kişi lehine kullanmaya yargı kararı ile zorlanamayacağı üzere; bu konudaki yargısal kontrolde, sürecin öteki ögeleri istikametinden hukuka karşıtlık bulunmadığı sürece, yönetimin süreci haklı kılacak hukuken kabul edilebilir bir neden gösteremediği münasebetine dayanılarak iptal kararı verilemeyeceği açıktır.”
denilmektedir.

Buna nazaran; Başvuranın 22.03.2022 tarihli dilekçe ile istifa talebinde bulunduğu ve Bakanlık Makamının 28.03.2022 tarihli onayı ile bu talebinin uygun görülerek 31.03.2022 tarihinden itibaren Emniyet Teşkilatı ile ilişiğinin kesildiğini ve sonrasında 07.12.2022 ve 27.07.2023 tarihli dilekçeleri ve 16.03.2023 tarihli CİMER müracaatları ile Emniyet Teşkilatına yine atanma talebinde bulunduğu ve
talebinin uygun görülmediği anlaşılmakla birlikte her ne kadar 657 sayılı Kanunun memurluktan çekilenlerin tekrar atanmalarını düzenleyen 92 nci hususunun Yönetime memuriyetten ayrılanların mesleğe dönmek için yapacakları müracaatların kesinlikle kabul edilmesi konusunda bir yükümlülük getirmeyeceği, bu müracaatları takım, gereksinim ve ilgilinin gerekli nitelikleri taşıyıp taşımaması yönünden
kıymetlendirerek sonuca nazaran süreç tesis etmek konusunda takdir yetkisi taşıdığı açıktır.

Açıklanan münasebetlerle MÜRACAATIN REDDİNE karar verilmiştir.

Dolayısıyla istifa sonrası devlet memuriyetine tekrar dönmek üzere yapılan müracaatların, kesinlikle kabul edilmesi gerekeceği üzere bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, yönetimin takım, muhtaçlık ve memurun genel niteliklerini içeren genel bir kıymetlendirme sonucunda süreç tesis edebileceği değerlendirilmiştir.

Kaynak: Memurlar