MB Açıkladı: Besin ve Alkol-Tütün Kümesinde Enflasyon Yükseldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), üretici fiyatlarındaki artışın güç kümesinin tesiriyle zayıfladığını, yıllık üretici enflasyonundaki düşüş eğiliminin sürdüğünü bildirdi. TCMB, Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Rapora nazaran, yıllık enflasyon, besin ve alkol-tütün kümelerinde yükselirken, başka ana kümelerde düşüş kaydetti. Martta besin kümesi öne çıkarken, bu kümede aylık fiyat artışı, işlenmemiş besin alt kümesi kaynaklı olarak güçlendi. Bu gelişmede, taze meyve ve zerzevat belirleyici olurken, ramazanın da tesiriyle et fiyatlarında kaydedilen artış dikkati çekti.

Enerji Kümesinde Fiyatlar Yatay Seyretti

Enerji kümesinde, global ham petrol fiyatlarındaki düşüşü takiben akaryakıt fiyatlarında gerçekleşen gerilemenin, şebeke suyu tarifelerindeki artışlarla büyük ölçüde dengelenmesi sonucu fiyatlar yatay seyretti. Temel mal kümesinde, giysi ve ayakkabıda dönem indirimlerinin devam etmesiyle fiyatlar düştü, sağlam mallarda fiyat artışlarının ölçülü seyrini koruduğu fakat başka temel mallarda bir ölçü güçlendiği izlendi. Hizmetler bölümünde aylık enflasyonun alt kümeler genelinde yavaşladığı, ulaştırma hizmetlerinde ise fiyatların gerilediği görüldü.

Üretici Fiyatlarındaki Zayıflama ve Enflasyon Eğilimi

Rapora nazaran, üretici fiyatları artışı, güç kümesinin tesiriyle bir ölçü zayıflarken, yıllık üretici enflasyonundaki düşüş eğilimi devam etti. Martta enflasyonun ana eğilimi yavaşladı. Bu görünüm altında, mevsimsel düzeltilmiş datalar, C endeksi aylık artışında ve medyan enflasyonda yatay seyre, öteki ana eğilim göstergelerinde gerilemeye işaret etti. Tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, martta enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığı gözlendi.

Yıllık Tüketici Enflasyonu ve Aylık Gelişmeler

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, besin ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları bir evvelki aya kıyasla sırasıyla 0,54 ve 0,37 puan artarken, hizmet, temel mallar ve güç kümelerinin katkıları sırasıyla 0,87, 0,70 ve 0,29 puan azaldı. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle, tüketici fiyatlarındaki aylık artışın, işlenmemiş besin kaynaklı olarak bir evvelki aya kıyasla yükseldiği gözlendi.

Hizmet Fiyatları ve Başka Gelişmeler

Aylık artışlar bir evvelki aya kıyasla B endeksinde zayıflarken, C’de yatay seyretti. Buna nazaran, fiyat artışları, B endeksini oluşturan kümelerden temel mallarda yükselirken, hizmet ve bilhassa işlenmiş besinde bariz olmak üzere yavaşladı. Rapora nazaran, hizmet fiyat artışı martta yüzde 1,96 ile zayıflama eğilimini sürdürürken, küme yıllık enflasyonu 3,44 puan düşüşle yüzde 56,34 olarak gerçekleşti.

Mart Ayında Eğitim Hizmetlerinde Güç Kaybı

Diğer hizmetler alt kümesinde, özel okul fiyat gelişmelerine istinaden yılın başından itibaren yüksek aylık artışlar kaydeden eğitim hizmetlerinde enflasyon martta bir ölçü güç kaybetti. Lokanta-otel kümesi aylık enflasyonu hem yiyecek hem de konaklama hizmetleri kaynaklı olarak evvelki aya kıyasla zayıfladı.

Ulaştırma Hizmetlerinde Fiyat Düşüşü

Haberleşme aylık enflasyonu yüzde 0,55 olurken, evvelki aya nazaran bariz oranda yavaşlaması dikkati çekti. Martta ulaştırma hizmetleri fiyatları hava yolu ve kara yolu ile şehirlerarası nakliyat alt kalemlerine bağlı olarak yüzde 0,29 düşüş kaydetti.

Temel Mal Kümesi Enflasyonu ve Giysi Fiyatları

Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 2,32 puanlık düşüşle yüzde 19,39 oranında gerçekleşti. Yıllık enflasyon, giysi ve ayakkabı kümesinde bariz olmak üzere tüm alt kümelerde geriledi. Bu devirde, güçlü mal (altın hariç) fiyatları yüzde 1,63 ile ölçülü formda yükselirken, alt küme yıllık enflasyonu yüzde 17,95’e indi.

Mart Ayında Beyaz Eşya ve Mobilya Fiyatları

Martta beyaz eşya ve mobilya fiyatlarındaki artışlar bir evvelki aya kıyasla sırasıyla yüzde 2,84 ve yüzde 2,61 ile bir ölçü güçlenirken, araba fiyat artışı yüzde 1,41 ile daha ölçülü seyretti. Giysi ve ayakkabı alt kümesi fiyatları martta yüzde 2,59 geriledi. Bu gelişmede ay boyunca gerçekleşen dönem indirimlerinin tesirli olduğu görüldü.

Diğer Temel Mallarda Fiyat Artışı

Diğer temel mallar alt kümesinde ise fiyatlar yüzde 2,09 yükselerek evvelki aya kıyasla güç kazandı. Güç fiyatları martta yatay seyretti; küme yıllık enflasyonu 1,94 puan düşerek yüzde 41,98 oldu.

Akaryakıt ve Elektrik Fiyatlarındaki Değişim

Akaryakıt fiyatları, ABD doları cinsinden milletlerarası güç fiyatlarının katkısıyla yüzde 1,96 gerilerken, elektrik fiyatları son kaynak tedarik tarifesi çerçevesinde aylık yüzde 0,69 düştü. Öbür taraftan bu devirde şebeke suyu fiyatları aylık yüzde 2,23 yükseldi.

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Kümesi Fiyatları

Martta gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 4,94 artarken bu kümede yıllık enflasyon 2,01 puan artışla yüzde 37,12 oranında gerçekleşti. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde 5,82 puan yükselerek yüzde 39,57 olurken işlenmiş besinde ise 1,11 puan düşüşle yüzde 34,96 oldu.

Aylık Besin Enflasyonu ve Hava Koşulları

Bu devirde aylık besin enflasyonunu işlenmemiş besin fiyatlarındaki besbelli artış (yüzde 10,17) sürükledi. Olumsuz hava şartlarını takiben taze meyve zerzevat fiyatlarında yüzde 16,03 ile değerli bir aylık artış görüldü.

Kırmızı Et ve Yumurta Fiyatlarındaki Artış

Kırmızı et fiyatlarında büyük ölçüde ramazana bağlı tesirlerle artış (yüzde 6,21) izlenirken yumurta fiyatlarındaki artışta (yüzde 8,55) ramazana ek olarak dış ticaret kaynaklı tesirler hissedildi. Öbür taraftan bu periyotta işlenmiş besin fiyatları yüzde 0,57 ile son iki ayın akabinde sonlu bir artış kaydetti.

Alkollü İçecekler ve Tütün Kümesi Fiyat Artışı

Alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar tütün eserlerine bağlı olarak martta yüzde 9,96 yükseldi. Bu artış ocak ayındaki maktu vergi güncellemesinin beraberinde getirdiği gecikmeli tesirlerin yanında üretici firma kaynaklı olarak gerçekleşti.

Yurt İçi Üretici Fiyatları Mart Ayında Arttı

Yurt içi üretici fiyatları martta yüzde 1,88 artarken yıllık enflasyon 1,71 puan düşerek yüzde 23,50’ye geriledi. Bu devirde ana sanayi kümeleri prestijiyle sermaye, orta malı, dayanıksız ve güçlü tüketim malı kümelerindeki fiyat artışı sırasıyla yüzde 2,53, yüzde 2,28, yüzde 2,26 ve yüzde 2,19 olurken güç fiyatları yüzde 1,17 düşüş kaydetti.

Sektörel Bazda Aylık Fiyat Gelişmeleri

Aylık fiyat gelişmeleri dallar bazında incelendiğinde tütün eserleri, metal cevherleri ağaç ve mantar eserleri ile öbür mamul eşyalar fiyat artışlarıyla öne çıkan alt kümeler oldu.

Kaynak: Memurlar