Kurumlar Emeklilik Dilekçesini Ne Vakte Kadar Sonuçlandırır?

Soru : Emekli olacak memur emeklilik dilekçesi tarihinden itibaren 1 aylık müddet sonunda ilişik kesmezse ya da geç keserse ne olur? 1 ay 30 gün olarak mı sayılır?

Detaylar/Değerlendirmeler:

Memurların emeklilik hakları 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer almış, uygulaması da hem 5434 hem de 5510 sayılı Kanunlarla düzenlenmiş durumdadır.

Memurların emekliye sevkleri ve emeklilik sevk onaylarının ne halde olacağını belirleyen karar 5510 sayılı Kanun Husus 48 kararında belirtilmiş, bu karar hem 5434 hem de 5510 kapsamında memurlar için uygulanmaktadır.

5510 sayılı Kanun Unsur 48 kararı şu biçimdedir:

“Kamu vazifelilerinin emekliye sevk onayları

MADDE 48- 4 üncü hususun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların yaşlılık, malüllük yahut görev malüllüğü süreçleri;

.

b) İstek üzerine yahut yaş haddi, malüllük yahut görev malüllüğü hallerinde kamu yönetiminin en yüksek amirinin,

.

onayı ile tekemmül eder.

Özel kanun kararları hariç olmak üzere yetkili makamın emekliye sevk onayı, talep tarihinden itibaren bir ayı geçemez.

Birinci fıkranın (b) bendine nazaran emekliye ayrılmak isteyenler için her durumda, istek tarihinden itibaren bir aylık mühlet sonunda ilişikleri kesilmiş sayılır.”

İstekle emeklilik süreçlerinde genel olarak Kurumların uygulaması:

İstekle emeklilik süreçleri büsbütün bireylerin emeklilik kaidelerini taşımaları ve emekli olmalarını açık olarak söz eden yazılı taleplerine istinaden başlatılmakta, Unsur 48 kararı uygulanmak suretiyle alınan Onay sonucunda memurluk misyonları sona ermektedir.

Memurlar emekli olmak için verdikleri dilekçelerde ayrıyeten emekli olmak istedikleri dilekçe tarihlerini de belirtebilirler. Hasebiyle da kişinin etkin memurluk misyonu dilekçede belirttikleri tarih olur ve bu tarih temel alınarak emeklilik süreçleri tesis edilir.

Emeklilik müracaatının kabul edilmemesi durumunda süreç nasıl işler:

Şahısların emeklilik dilekçelerinin Kurumlarca kabul edilmemesi durumunda üste aldığımız Unsur 48 kararında bulunan “Birinci fıkranın (b) bendine nazaran emekliye ayrılmak isteyenler için her durumda, istek tarihinden itibaren bir aylık müddet sonunda ilişikleri kesilmiş sayılır.” formundaki karar devreye girer ve uygulanır.

Yani kişi emekli olmak istiyor fakat Kurumları bunu kabul etmiyorsa, kişi emeklilik talep dilekçesini verir ve dilekçe tarihinden bir ay içerisinde emekliye sevk onayı alınmadığı takdirde bu bir aylık mühlet sonunda faal memurluk vazifesinden mecburî olarak ayrılmış sayılır. Bu durumda da tekrar memurun dilekçesinde belirttiği emeklilik tarihi itibariyle emeklilik süreçleri tesis edilir.

Hasebiyle, Husus 48 kararı gereği yapılan bu süreçler külliyen Kurumların sorumluluğunda olmaktadır. Yani bireylerin emeklilik talepleri olduktan sonra Kurumları emeklilik talebini kabul etmezse bireyler 1 aylık müddet geçmeden misyonlarından ayrılamazlar, 1 aylık müddet dolduktan sonra ise memurun misyonuyla ilişiğini kesme zaruriliği yahut ilişiklerinin kesilmiş sayılacağı konusu Kurumlara ilişkin olmaktadır.

Sonuç itibariyle, şahısların emeklilik talebinde bulunduktan sonra ve Kurumları da emeklilik onayı almadığı durumlarda 1 aylık müddet sonunda kişi emeklilik talebini geri çekmediği sürece bu 1 aylık mühlet sonunda re’sen memurlukla ilişiği kesilir. Kişilerin ilişiklerinin kesilmemesi biçiminde bir tasarrufu olmaz, bu süreç Kurumlarca yapılması gereken zarurî bir süreç kapsamında olmaktadır. Bu durumda SGK nun da etkin memurluk vazifenin sona erdiği tarihi temel alınarak emeklilik süreçlerini yapması gerektiğini değerlendirmekteyiz. Yani, 1 aylık mühlet sonunda emeklilik onayı alınmaksızın kurumlardan ilişikleri kesileceğinden emekliliği kabul edilmeyenler için öteki bir tercih misyonlarından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararları çerçevesinde (devir teslim hususları da dikkate alınmak kaydıyla) istifa etmeleri ve istifa ettikten sonra da Toplumsal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak müracaatla emeklilik talebinde bulunabilmeleri durumudur.

Üstte değerlendirdiğimiz biçimde memur emeklilik talebinde bulunduktan 1 aylık mühlet ile bir sonraki aybaşına da (ayın 15’ine) rastlayabilecek ve bu durumda memurun ilişiği şimdi kesilmediğinden o ayın vazife aylığının da ödenmesi durumunu ortaya çıkaracaktır. Bu durumda da ödenmiş olan vazife aylığına denk gelen hizmetin emeklilik hizmet müddetinden sayılması gerektiğini, fakat 1 aylık mühlet bittikten sonra daha geç ilişiğin kesilmesi halinde ise ilişik kesilmesi mecburî olduğundan bu hizmetlerin geçerliliği tartışılması gereken bir husus olmasına karşın bu hizmetlerin geçersiz hizmet kapsamına girmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Peki, memur emeklilik talebinden vazgeçebilir mi?

Üstte belirttiğimiz üzere emekli olmayı talep eden memur hakkında Kurumların en yüksek amirinin onayı alınarak emeklilik süreçleri yürürlüğe girer ve talep tarihinden itibaren 1 ay geçtikten sonra da Kurumlar tarafından memurun misyonuyla ilişiğinin kesilmesi gerekir.

Dolayısıyla da emeklilik mevzuatlarında, emeklilik müracaatını yapmış memurların, tekrardan misyona dönmelerini sağlayacak bir karar yoktur. Fakat, emekliye sevk onayından evvel emekli olma talebinden vazgeçme dilekçesini vermesine karşın Kurumları tarafından kabul edilmeme durumu halinde ise tekrar dava konusu olması halinde mahkemelerce emeklilik sürecinin iptal edilmesi gerektiği tarafında kararlar da bulunmaktadır. Bu bahisteki kıymetlendirmemiz, emekliliğin iptalini isteyen memurun ileriki bir tarihte emekli olacağını belirttiği tarihten evvel ve emeklilik talep tarihinden 1 ay geçirmeden evvel Kurumuna emeklilik sürecinin iptal edilmesini istemesi halinde mümkün olabileceğini değerlendirmekteyiz. Lakin, memurun belirttiği emeklilik tarihi itibariyle emekliye sevk onayı alındıktan sonra emeklilik sürecinin iptal edilmesini istemesi halinde bu süreçlerin iptal edilemeyeceğini değerlendirmekteyiz.

Kaynak: Memurlar