Kapatılan okullardaki öğretmenlere çalışma müsaadesi verilmesini engelleyen karara iptal kararı

Dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan “… bu işçiye öbür bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” İbaresini iptal eden Daire kararını onadı.

Düzenlemenin yasal desteği yok

5580 sayılı Kanun’un üstte belirtilen kararları dikkate alındığında; şartların oluşması halinde, 5580 sayılı Kanun’a tabi kurumlarda misyon yapan işçinin çalışma müsaadesinin iptalinin mümkün olduğu, fakat “bir daha özel öğretim kurumlarında çalışma müsaadesi verilmemesi” sonucunu doğuracak yahut buna imkan verecek bir kuralın bulunmadığı görüldüğünden; dava konusu Genelge’nin 3. hususunda yer alan kapsamda bulunan kurumlarda misyon yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçiye bir daha çalışma müsaadesi verilmemesi yolundaki kuralın yasal desteğinin bulunmadığının anlaşıldığı,

Ayrıca, 667 sayılı KHK’da da “5580 sayılı Kanun’a tabi kapatılan kurumlarda vazife yapan çalışana bir daha çalışma müsaadesi verilmeyeceği” yolunda rastgele kararın bulunmadığı,

Nitekim, Anayasa Mahkemesinin 06/01/2022 tarih ve Müracaat No:2018/25011 sayılı kararında da benzeri değerlendirmelerin yer aldığı,

Bu prestijle, Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile İlişkili Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nin 3. unsurunda yer alan “… bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin yasal desteği bulunmadığından iptali gerektiği,

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No : 2023/3014

Karar No : 2024/2256

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 06/07/2023 tarih ve E:2017/4378, K:2023/3578 sayılı kararının iptale ait kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem:

Öğretmen olarak görev yapmakta iken çalıştığı kurumun kapatıldığından bahisle çalışma müsaadesi iptal edilen davacının komite müracaatının reddine ait süreç ile Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile Temaslı Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nin 3. unsurunun iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Sekizinci Dairesinin 06/07/2023 tarih ve E:2017/4378, K:2023/3578 sayılı kararıyla;

5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 1., 4., 8., 9. ve 10. hususları, 667 sayılı Harikulâde Hal Kapsamında Alınan Önlemlere Ait Kanun Kararında Kararname’nin 1. ve 2. hususları, 20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 1., 2., 3., 27., 39., 44. ve 45. unsurları ile Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile İlişkili Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 01/08/2016 tarih ve E.8136328 sayılı “667 sayılı KHK ile İlgili Uygulamalar” bahisli yazısı, 20/09/2016 tarih ve E.9899240 sayılı “FETÖ/PDY İrtibatlı Kurumlarda Çalışmış Olan Personel” bahisli yazısı ve 11/10/2016 tarih ve E.11137945 sayılı “667 sayılı KHK kapsamında çalışma müsaadesi iptal edilen personel” bahisli yazısında yer alan kurallar aktarılarak,

Dava konusu Genelge’nin 3. hususunun; kapsamda bulunan kurumlarda vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçinin MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadelerinin valiliklerce iptal edilmesi ile bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi ve bu duruma ait bilginin MEBBİS’e işlenmesi biçiminde iki istikametinin bulunduğu,

Bu durumda, düzenleyici sürecin üstte tabir edilen bu iki tarafı ve doğurduğu hukuksal sonuçların farklı olması nedeniyle “personelin çalışma müsaadesinin iptal edilmesi” ile “personele bir daha çalışma müsaadesi düzenlenmemesi” durumlarının farklı başka hukuksal incelemeye tabi tutulmasına karar verildiği,

Dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan “… misyon yapan, yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadeleri valiliklerce iptal edilmesi…” ibaresi tarafından;

Uyuşmazlığın bu kısmının tahlili bakımından 5580 sayılı Kanun kapsamında görevlendirilen işçinin çalışma rejiminin türel niteliğinin ortaya konulmasının değer arz ettiği,

Anılan Kanun kapsamında bulunan kurumlarda vazife yapabilmek için özel öğretim kurumu ile kurumda vazife yapmak isteyen kişi arasında İş Kanunu kapsamında iş kontratının imzalanması ve kurum müdürlüğünce, çalışma müsaadesi verilmesi istenen eğitim işçisinin bu müsaadeye temel olan dokümanlarının eksiksiz olarak kurumun bağlı bulunduğu ulusal eğitim müdürlüğüne teslim edilmesi gerektiği, 5580 sayılı Kanun’un 4. hususunun 1. fıkrasında yer alan kaideleri sağladığı yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucuna ait yetkili makamlardan alınmış doküman ile tespit edilen ve öteki nitelik ve kaideleri uygun bulunanlara müracaattan itibaren 10 gün içinde valilikçe çalışma müsaadesi düzenleneceği, valilikten çalışma müsaadesi alınmadan işçinin işe başlatılamayacağının açık olduğu,

Görüldüğü üzere, özel öğretim kurumlarında misyon yapan işçiye hangi kurumda hangi takım ve/veya konumda misyon verilmek isteniyorsa, o çerçevede çalışma müsaadesi onayı düzenlendiği; bireylerin, istedikleri kurumda çalışabilmelerine imkan verecek genel bir çalışma müsaadesi onayının bulunmadığı,

Bir öteki sözle; özel öğretim kurumunda çalışmak isteyen şahıslara verilen müsaadenin kişinin çalışmak istediği kuruma münhasıran verilmesi nedeniyle birebir müsaadeye dayanılarak öbür bir özel öğretim kurumunda çalışmanın mümkün olmadığı, bu halde çalışma müsaadesine mevzu kurumun kapatılması halinde çalışma müsaadesinin bir işlevinin kalmayacağının tartışmasız olduğu,

Dava konusu Genelge’nin 3. unsuru uyarınca, Cumhuriyet savcılıklarınca haklarında süreç başlatılan özel öğretim kurumları ile özel öğrenci yurtlarından idaresine kayyum atanmayan kurumlar ile kayyum atanan kurumlarda (667 sayılı KHK ile bu kurumlar kapatıldığı için Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 01/08/2016 tarih ve E.8136328 sayılı “667 sayılı KHK ile İlgili Uygulamalar” bahisli yazısı uyarınca kapatılan kurumlar olarak söz edilmektedir) kayyum ataması yapılmadan evvel vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadelerinin valiliklerce iptal edildiği,

Dava konusu Genelge kapsamındaki çalışanın çalıştığı kurumların 667 sayılı KHK’nın ekli (II) sayılı listesinde yer verilmek suretiyle yahut anılan KHK’nın 2. hususunun 3. fıkrası uyarınca Bakan Olur’u ile kapatıldığı görülmekte olup; çalışma müsaadesi iptal edilen işçinin kurumlarının kapatılması nedeniyle halihazırda kendilerine çalışma onayı düzenlenen kurumlarda fiilen ve hukuken çalışma imkanı bulunmadığından anılan işçinin çalışma müsaadelerinin iptalinin, yalnızca fiili durumun tespitini sağladığı,

Bir diğer deyişle, davalı idarece kapatılan kurumlarda misyon yapan işçinin çalışma müsaadelerinin iptal edileceği yolunda rastgele bir düzenleme yapılmasaydı dahi, üstte açıklanan işçi çalıştırma rejiminin niteliği gereği, ilgili şahısların çalışabileceği bir kurum bulunmadığından fiilen çalışamayacaklarının tartışmasız olduğu,

Bu prestijle, dava konusu Genelge’nin 3. hususunda yer alan Genelge kapsamındaki kurumlarda vazife yapan çalışanın çalışma müsaadelerinin iptal edilmesine ait karar, yalnızca kapatılan kurumlar için düzenlenen çalışma müsaadelerinin iptali sonucunu doğuracağından, dava konusu düzenlemenin bu kısmında hukuka karşıtlık bulunmadığı,

Dava konusu Genelge’nin 3. hususunda yer alan “… bu çalışana öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresi tarafından;

Anayasa’nın, temel hak ve özgürlüklerin korunmasına ait olarak olağan ve harikulâde devirler için iki farklı hukuksal rejim öngördüğü, olağan devirde temel hak ve özgürlüklerin sınırlanması rejiminin Anayasa’nın 13. unsurunda düzenlendiği, inanılmaz devirde temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması ya da kullanılmasının durdurulması rejiminin ise Anayasa’nın 15. unsurunda yer aldığı,

Anayasa’nın 15. hususuna nazaran savaş, seferberlik hallerinde yahut harikulâde durumlarda temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulması ve bunlar için Anayasa’nın öteki unsurlarında öngörülen teminatlara alışılmamış önlemler alınmasının mümkün olduğu,

Ancak; bir önlemin OHAL önlemi olarak nitelendirilebilmesi ve incelemenin Anayasa’nın OHAL devri için öngördüğü kontrol rejimi kapsamında yapılabilmesi için harika durumun var olması ve ilan edilmesi, önlemin inanılmaz halin ilanına sebep olan tehdit yahut tehlikelerin bertaraf edilmesine yönelik olması ve harika hal müddetiyle hudutlu uygulanması biçimindeki şartların da bulunması gerektiği (Aydın Yavuz ve öbürleri, §§ 188-191; AYM, E.2018/89, K.2019/84, 14/11/2019, § 11; Tamer Mahmutoğlu [GK], B. No: 2017/38953, 23/7/2020, §§ 71-75),

Uyuşmazlığa mevzu düzenleyici sürecin ilgili kararı uyarınca, kapsamda bulunan işçi hakkında bir daha çalışma müsaadesi düzenlenmemesi sonucu doğduğu görülmekte olup; Genelge’nin hukuksal sonuçlarının OHAL’in mühletini aştığı, hasebiyle kontrolün olağan periyotta hak ve özgürlükleri sınırlama ve teminat rejimi bakımından temel değere sahip olan Anayasa’nın 13. unsuru bağlamında yapılması gerektiğine karar verildiği,

Anayasa’nın “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması” başlıklı 13. hususunda, temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın sadece Anayasa’nın ilgili unsurlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve lakin kanunla sınırlanabileceği, bu sınırlamaların, Anayasa’nın kelamına ve ruhuna, demokratik toplum nizamının ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük unsuruna alışılmamış olamayacağı; “Çalışma ve kontrat hürriyeti” başlıklı 48. hususunda, herkesin, dilediği alanda çalışma ve mukavele hürriyetlerine sahip olduğu; “Çalışma hakkı ve ödevi” başlıklı 49. unsurunda de, çalışmanın, herkesin hakkı ve ödevi olduğu, Devletin, çalışanların hayat düzeyini yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını sağlamak için gerekli önlemleri alacağı kararlarına yer verildiği,

Temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılmasına ait genel unsurların düzenlendiği Anayasa’nın 13. unsurunda hak ve özgürlüklerin fakat kanunla sınırlanabileceğinin temel bir prensip olarak benimsendiği,

Uyuşmazlığın tahlile kavuşturulabilmesi için Anayasa’nın 48. ve 49. unsurları çerçevesinde, “çalışma özgürlüğü” bağlamında yapılacak sınırlamalara yönelik kuralın ikincil mevzuat kararları ile belirlenip belirlenemeyeceğinin ortaya konulması gerektiği,

Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Önlemlere Ait Kanun Kararında Kararnamelerin ilgili kararlarında öngörülen meslekten yahut kamu vazifesinden çıkarma yahut bu kararlara dayanılarak idari süreç ile kamu hizmetindeki misyonuna son verme süreçleri; isimli kabahat yahut disiplin kabahati işlenmesi karşılığında uygulanan yaptırımlardan farklı olarak terör örgütleri ile ulusal güvenliğe karşı faaliyette bulunduğu kabul edilen öbür yapıların kamu kurum ve kuruluşlarındaki varlığını ortadan kaldırmayı amaçlayan, süreksiz olmayan ve sonuncu sonuç doğuran “olağanüstü tedbir” niteliğinde olup yargı içtihatlarının da bu tarafta olduğu (Danıştay Beşinci Dairesi E:2016/8196, K:2016/4066, 04/10/2016),

Kanunilik unsurunun, ilgililerin hangi davranış ya da hareketleri sonucunda ne tıp bir yaptırıma muhatap olacakları konusunda öngörülebilirlik ve tüzel güvenlik sağladığı, idari yaptırımların kanuniliğinin, yönetimin keyfi olarak davranmasını engellediği üzere hukuk devletinin gereklerinin de yerine getirilmesine hizmet edeceği, zira, idari yaptırımların bireylerin hak ve özgürlüklerine getirebileceği sonlandırmaların kanunlarla belirlenebileceği, yasal bir desteği olmaksızın idari süreçle yapılacak bir müdahalenin ise, bireylerin hak ve özgürlüklerinin kısıtlanmasına neden olacağı,

Anayasa Mahkemesinin de ferdi müracaat incelemesi yaparken, temel hak ve özgürlüklere ait ihlal argümanlarının değerlendirilmesinde, esas ölçüt olarak “kanunilik” kriterini benimsediği ve “kanunilik” kriterini sağlamayan müdahaleleri, öbür garanti ölçütleri olan; yasal hedef, ölçülülük ve demokratik toplum tertibi için gereklilik açısından incelemediği,

Belirtmek gerekir ki; Anayasa’nın 13. hususu uyarınca, hak ve özgürlüklere müdahale edilmesinin fakat yasama organınca kanun ismi altında çıkarılan düzenleyici süreçlerde müdahaleye imkan tanıyan bir kararın bulunması kuralına bağlı olduğu, TBMM tarafından çıkarılan formu manada bir kanun kararının bulunmamasının hakka yapılan müdahaleyi anayasal temelden mahrum bırakacağı (AYM kararları; Ali Hıdır Akyol ve başkaları [GK], B. No: 2015/17510, 18/10/2017, § 56; Sanasaryan Vakfı, B. No: 2019/6264, 03/11/2022, § 73),

Bununla birlikte; temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılmasına ait kanunların şeklen var olmasının kâfi olmadığı, yasallık ölçütü birebir vakitte maddi bir içeriği de gerektirmekte olup; bu noktada kanunun niteliğinin ehemmiyet kazandığı, kanunla sınırlama ölçütünün sınırlamanın erişilebilirliğini, öngörülebilirliğini ve katılığını söz ettiği; böylelikle uygulayıcının keyfi davranışlarının önüne geçtiği üzere kişinin hukuku bilmesine de yardımcı olduğu; bu istikametiyle hukuk güvenliği teminatını sağladığı (AYM kararları; Halime Sare Aysal [GK], B. No: 2013/1789, 11/11/2015, § 62; Fatih Saraman, § 66; Turgut Duman, § 67; Tamer Mahmutoglu, § 104),

Bu açıklamalar ışığında; 5580 sayılı Kanun’un üstte belirtilen kararları dikkate alındığında; şartların oluşması halinde, 5580 sayılı Kanun’a tabi kurumlarda vazife yapan çalışanın çalışma müsaadesinin iptalinin mümkün olduğu, lakin “bir daha özel öğretim kurumlarında çalışma müsaadesi verilmemesi” sonucunu doğuracak yahut buna imkan verecek bir kuralın bulunmadığı görüldüğünden; dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan kapsamda bulunan kurumlarda vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçiye bir daha çalışma müsaadesi verilmemesi yolundaki kuralın yasal desteğinin bulunmadığının anlaşıldığı,

Ayrıca, 667 sayılı KHK’da da “5580 sayılı Kanun’a tabi kapatılan kurumlarda misyon yapan işçiye bir daha çalışma müsaadesi verilmeyeceği” yolunda rastgele kararın bulunmadığı,

Nitekim, Anayasa Mahkemesinin 06/01/2022 tarih ve Müracaat No:2018/25011 sayılı kararında da benzeri değerlendirmelerin yer aldığı,

Bu prestijle, Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile Kontaklı Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nin 3. hususunda yer alan “… bu çalışana diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin yasal desteği bulunmadığından iptali gerektiği,

Öte yandan, dava konusu düzenlemede yer alan “… bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin iptaline ait bu kararın, olağanüstü hal kapsamında kurumu kapatıldığından bahisle çalışma müsaadesi iptal edilen yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve başka çalışanın her biri için direkt çalışma müsaadesi düzenlenmesi manasına gelmediği; yalnızca kelam konusu işçinin MEBBİS ekranında bulunan “Kurumu 667 sayılı KHK ile kapatıldı.” şerhinin kaldırılması sonucunu doğuracağının açık olduğu,

Dolayısıyla, özel öğretim kurumlarında çalışmak isteyen şahısların çalışma müsaadesi talepleri değerlendirilirken, 5580 sayılı Kanun’un 4. hususunda belirtilen kaidelerin sağlanıp sağlamadığı konusunun idarece ayrıyeten değerlendirileceği ve kaideleri sağlayan bireylere çalışma müsaadesi onayı düzenlenebileceğinin açık olduğu,

Dava konusu kişisel süreç istikametinden;

Milli Eğitim Bakanlığının Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüklerine gönderilen 11/10/2016 tarih ve E.11137945 sayılı “667 sayılı KHK kapsamında çalışma müsaadesi iptal edilen personel” bahisli yazısında, “667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür işçi hakkında çalışma müsaade onaylarının iptal edilmesi, bu işçilere diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi ile birtakım çalışanların mağdur duruma düştüğü tarafındaki müracaatların Bakanlığımıza ve valiliklere iletildiği, 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarla ilgili süreç yapılan çalışanlar hakkında valilikler tarafından kurul oluşturulacağı, Ulusal Eğitim Müdürlüklerine müracaat edenlerden 667 sayılı KHK kapsamında ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisaki, bunlarla irtibatı olmadığı; oluşturulan bu komite marifetiyle belirlenen işçilerin ekteki tabloya işlenerek Bakanlığımızca pahalandırmak üzere Valilikler tarafından Genel Müdürlüğümüze bildirilmesi üzerine ilgili şahıslar hakkında MEBBİS’te yer alan şerhlerin düzeltileceği” yolunda yapılan açıklama üzerine bütün valilikler bünyesinde başka farklı kurul kurulduğunun anlaşıldığı,

Anılan uygulama ile 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve başka işçi hakkında; ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ile bunlarla irtibatının tespitine yönelik ferdî kıymetlendirme yapılmaksızın çalışma müsaade onayları iptal edilerek şahıslara özel öğretim kurumlarında bir daha çalışma müsaadesi düzenlenmemesine ait süreçlerden kaynaklanan mağduriyetlerin giderilmesine yönelik valilikler bünyesinde oluşturulacak komitelerce yapılacak kişisel inceleme sonucunda ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisak, bunlarla irtibatı olmadığı tespit edilen bireyler hakkında, özel öğretim kurumlarında çalışabilmelerinin önündeki mahzurun kaldırılmasının hedeflendiği,

Davalı Ulusal Eğitim Bakanlığınca, ferdi kıymetlendirme ve varsa oluşan bir mağduriyeti giderme yolunda benimsenen uygulama ile müracaat yapan ilgililerin türel durumları üzerinde geleceğe tesirli sonuç doğuracak halde süreç tesisinin amaçlandığının anlaşıldığı,

Her ne kadar, yapılan müracaatın komitece kabulü üzerine başvurusu kabul edilen kişinin, MEBBİS üzerinde “Kurumu 667 sayılı KHK ile kapatıldı.” şerhinin kalkması ve komitenin kabul kararından sonra, çalışma müsaadesi onayı için yapılan müracaatlarda, 5580 sayılı Kanun ve bu Kanun’a dayanarak yürürlüğe giren Yönetmelik’te aranan kuralları sağlayıp sağlamadığının tespitine yönelik kişisel kıymetlendirme imkanına kavuşulmuş olsa da; komiteye yapılan müracaatların içeriği ve komiteden talep edilen konular çerçevesinde komite süreçlerinin mahiyeti ile bu sürecin türel sonuçlarının tespitinin gerektiği,

Uyuşmazlığa bahis somut olayda, dava konusu Genelge’nin 3. hususunun “kapsamda bulunan kurumlarda vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadelerinin valiliklerce iptal edilmesi” yolundaki kural doğrultusunda davacının çalışma müsaadesinin iptal edildiği anlaşılmakta olup; davacının çalışma müsaadesinin iptali üzerine komiteye yaptığı müracaatının, hizmet cetvelinin incelenmesi ve yapılan araştırma sonucunda çalıştığı kurumun 667 sayılı KHK ile kapatılan kurumlar ortasında yer alması münasebet gösterilerek reddedildiğinin görüldüğü,

Davacının kurula yaptığı müracaat üzerine tesis edilen sürecin, Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile İlişkili Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nin 3. hususunda yer alan “… bu çalışana diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” kararının davacı üzerindeki hukuksal sonuçlarının devamı mahiyetinde olduğu, bir diğer deyişle; davacı hakkında MEBBİS’te yer alan şerhin kaldırılmaması sonucunu doğurduğunun anlaşıldığı,

Bu durumda, dava konusu sürecin desteği Genelge kararının hukuka muhalif olduğu görüldüğünden, ferdî sürecin de iptali gerektiği münasebetleriyle,

Dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan “… bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresi ile davacının kurul müracaatının reddine ait sürecin iptaline, dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan “… vazife yapan, yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadeleri valiliklerce iptal edilmesi…” ibaresi tarafından davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN ARGÜMANLARI:

Davalı yönetimler tarafından, dava konusu Genelge’nin hedefinin kamu faydasının sağlanması olduğu, bu Genelge’den sonra yaşanılan tereddütlerin giderilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından illere gönderilen 20/09/2016 tarihli yazı ile gerekli bilgilendirmenin yapıldığı, tüm valiliklere hitaben yazılan 11/10/2016 tarihli yazı ile de, haklarında dava konusu Genelge uyarınca süreç yapılan işçinin mağduriyetlerinin giderilmesi amaçlanarak valilikler tarafından komite oluşturulması ve bu komitelere yapılan müracaatlar üzerine FETÖ ile irtibatı ve iltisakı olmadığı belirlenen işçinin Bakanlığa bildirilmesinin öngörüldüğü, 5580 sayılı Kanun’un 4., 8. ve 9. unsurları, 667 sayılı KHK’nın 4. unsuru, dava konusu Genelge ve Bakanlığın 20/09/2016 tarihli yazısı birlikte değerlendirildiğinde dava konusu süreçlerde hukuka terslik bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NIN KANISI:

Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize husus iptale ait kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin sonuncu kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 49. hususunda yer alan;

“a) Vazife ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka ters karar verilmesi,

c) Adap kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Dayandığı hukukî nedenler ve münasebeti üstte açıklanan Danıştay Sekizinci Dairesi kararının, dava konusu Genelge’nin 3. hususunda yer alan “… bu çalışana öbür bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin iptaline ait kısımı, tıpkı münasebet ile Heyetimizce da uygun bulunmuş olup davalı yönetimlerce temyiz dilekçelerinde ileri sürülen argümanlar, kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Daire kararının davacının komite müracaatının reddine dair sürecin iptaline ait kısmına gelince;

Milli Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile Kontaklı Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nde, Bakanlığa bağlı olarak faaliyet göstermekte iken 26/09/2004 tarih ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Anayasal Nizama ve Bu Tertibin İşleyişine Karşı İşlenen Suçlar” başlıklı kısmında yer alan unsurlarda düzenlenen cürümler kapsamında FETÖ/PDY terör örgütü kontaklı olduğu tespit edilerek Cumhuriyet savcılıklarınca haklarında süreç başlatılan özel öğretim kurumları ile öğrenci yurtları hakkında yapılacak süreçler düzenlenmiş olup, anılan Genelge’nin 3. unsurunda, “Cumhuriyet Savcılıklarınca haklarında süreç başlatılan özel öğretim kurumları ile özel öğrenci yurtlarından idaresine kayyum atanmayan kurumlar ile kayyum atanan kurumlarda kayyum ataması yapılmadan evvel vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçinin MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadeleri valiliklerce iptal edilecek ve bu çalışana öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 667 sayılı İnanılmaz Hal Kapsamında Alınan Önlemlere Ait Kanun Kararında Kararname’nin 2. hususunda, Ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı yahut irtibatı belirlenen ekli (II) sayılı listede yer alan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonlar kapatılmış, Ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ya da bunlarla irtibatı belirlenen ve ekli listelerde yer almayan özel ve vakıf sıhhat kurum ve kuruluşları, özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları, vakıflar, dernekler, vakıf yükseköğretim kurumları, sendikalar, federasyonlar ve konfederasyonların, ilgili bakanlıklarda bakan tarafından oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine bakan onayı ile kapatılacağı öngörülmüştür.

Anılan Genelge’den sonra yaşanılan tereddütlerin giderilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünce tüm valiliklere gönderilen 20/09/2016 tarih ve E.9899240 sayılı “FETÖ/PDY Kontaklı Kurumlarda Çalışmış Olan Personel” bahisli yazıda; FETÖ/PDY terör örgütü ile teması çerçevesinde 667 sayılı KHK’nın ekli (II) sayılı listesinde yer alan özel öğretim kurumları ile öğrenci yurtlarından Kararname öncesinde idaresine kayyum atananlarda, kayyum ataması yapıldığı tarihten evvel; idaresine kayyum atanmaksızın 667 sayılı Kararname ile kapatılanlarda Kararname’nin Resmi Gazete’de yayımlandığı 23/07/2016 tarihinde; 667 sayılı Karamame’nin 2. unsurunun 3. fıkrası mucibince Bakan onayı ile kapatılan kurumlarda ise Bakanlık onay tarihi prestijiyle o kurumda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür işçinin çalışma müsaade onaylarının iptal edilmesi, bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi ve MEBBİS üzerinde de gerekli değişikliklerin yapılması gerektiği, belirtilen tarihlerden evvel misyon yapmış ve çeşitli nedenlerle misyonlarından ayrılmış olan işçinin, MEBBİS Özel Öğretim Kurumları Modülünde yer alan “667 sayılı KHK kapsamında kurumu kapatıldı” butonunun kapsamı dışında olduğu söz edilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 11/10/2016 tarih ve E.11137945 sayılı “667 sayılı KHK kapsamında çalışma müsaadesi iptal edilen personel” bahisli yazısında ise; Bakanlıklarının 21/07/2016 tarihli Genelgesi’nde, 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçi hakkında çalışma müsaade onaylarının iptal edilmesi ve bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi gerektiğinin belirtildiği, bu istikametteki uygulamalar sonucunda kimi işçinin mağdur duruma düştüğü istikametindeki müracaatların Bakanlıklarına ve valiliklere iletildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarla ilgili süreç yapılan işçi hakkında valilikler tarafından komite oluşturulacağı, Ulusal Eğitim Müdürlüklerine müracaat edenlerden 667 sayılı KHK kapsamında ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı, bunlarla irtibatı olmadığı; oluşturulan bu kurul marifetiyle belirlenen çalışanın ekteki tabloya işlenerek Bakanlıklarınca kıymetlendirilmek üzere valilikler tarafından Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne bildirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, özel öğretim kurumunda öğretmen olarak görev yapmakta iken 667 sayılı KHK ile kurumu kapatılan davacı hakkında Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarihli Genelgesi uyarınca süreç yapıldığı, bu kapsamda davacının kapatılan özel öğretim kurumuna münhasıran düzenlenen çalışma müsaadesinin Valilik tarafından iptal edildiği ve diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaadesi düzenlenmemesi için MEBBİS üzerinde “667 sayılı KHK ile kurumu kapatıldı” şerhinin konulduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 11/10/2016 tarihli yazısı üzerine Valilikçe oluşturulan kurula davacı tarafından başvurulduğu, kurul tarafından yapılan değerlendirmede, davacının FETÖ ile iltisak ve irtibatının bulunduğu sonucuna varılması üzerine müracaatın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlığın tahlili bakımından davacının kurula yaptığı müracaatın ve bu müracaat üzerine kurul tarafından alınan kararın mahiyetinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

Çalışma müsaadelerinin iptali ve yine düzenlenmemesine ait idari önlemi takiben doğabilecek mağduriyetlerin önüne geçebilmek gayesiyle Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 11/10/2016 tarihli yazısı tüm valiliklere gönderilmiştir. Anılan yazıda; vazifelerine son verilen ve çalışma müsaadesi iptal edilen işçinin valilikler tarafından kurulacak komite tarafından tekrar değerlendirileceği, bu kapsamda terör örgütlerine üyeliği, iltisakı yahut bunlarla irtibatı olmadığı tespit edilenlerin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından değerlendirilmek üzere Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne bildirilmesinin istendiği vurgulanmıştır.

5580 sayılı Kanun’a nazaran, özel öğretim kurumunda misyon yapmak isteyen bir işçi ismine valilikçe çalışma müsaadesi düzenlenebilmesi için özel öğretim kurumu ile işçi ortasında iş mukavelesinin imzalanması ve kurum müdürlüğünce çalışma müsaadesine temel olan evrakların eksiksiz olarak kurumun bağlı bulunduğu ulusal eğitim müdürlüğüne teslim edilmesi gerekmektedir. Münasebetiyle, rastgele bir özel öğretim kurumu ile mukavele imzalanmaksızın direkt işçi tarafından çalışma müsaadesi başvurusu yapılması mümkün değildir.

Ayrıca, çalışma müsaadesinin kişinin çalışmak istediği okula münhasıran verilmesi nedeniyle birebir müsaadeye dayanılarak diğer bir özel öğretim kurumunda çalışmanın mümkün olmadığı, çalışma müsaadesine husus kurumun kapatılması halinde ise çalışma müsaadesinin bir işlevinin kalmayacağı açıktır.

Bu durumda, davacı tarafından komiteye yapılan müracaatın, kapatılan özel öğretim kurumuna münhasıran düzenlenen çalışma müsaadesinin iadesi yahut yeni bir çalışma müsaadesi verilmesi başvurusu olmayıp, öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaadesi düzenlenmemesi için MEBBİS üzerinde konulan “667 sayılı KHK ile kurumu kapatıldı” şerhinin kaldırılması başvurusu olduğu, kurul tarafından müracaatın reddi yolunda alınan kararın ise kelam konusu şerhin kaldırılmaması manasına geldiği sonucuna varılmıştır.

Bu prestijle, MEBBİS üzerindeki “667 sayılı KHK ile kurumu kapatıldı” şerhinin desteği olan Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile İlişkili Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nin 3. unsurunda yer alan “… bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin hukuka ters bulunarak iptal edilmiş olması karşısında, kelam konusu şerhin kaldırılmaması yolundaki komite kararında da hukuka uygunluk görülmemiştir.

Öte yandan, davacının komite müracaatının reddine ait sürecin iptali yolundaki bu kararın, davacı ismine direkt çalışma müsaadesi düzenlenmesi manasına gelmediği; yalnızca davacının MEBBİS ekranında bulunan “Kurumu 667 sayılı KHK ile kapatıldı.” şerhinin kaldırılması sonucunu doğuracağı açıktır.

Bu nedenle, rastgele bir özel öğretim kurumu tarafından davacı ismine çalışma müsaadesi müracaatında bulunulması durumunda, davalı idarece 5580 sayılı Kanun’un 4. hususunda belirtilen kuralların sağlanıp sağlanmadığı konusunun değerlendirileceği ve davacının bu kaideleri sağladığının tespit edilmesi halinde çalışma müsaadesi düzenlenebileceği kuşkusuzdur.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı yönetimlerin temyiz istemlerinin reddine,

2. Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize husus 06/07/2023 tarih ve E:2017/4378, K:2023/3578 sayılı kararının, dava konusu Genelge’nin 3. hususunda yer alan “… bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresinin iptaline ait kısmının ONANMASINA,

3. Anılan Daire kararının, davacının komite müracaatının reddine dair sürecin iptaline ait kısmının üstte belirtilen münasebetle ONANMASINA,

4. Kesin olarak, 09/10/2024 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- Türkiye’de 15 Temmuz 2016 gecesi, kendilerini “Yurtta Sulh Konseyi” olarak isimlendiren bir küme Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensubu tarafından, demokratik biçimde halk tarafından misyona getirilen Türkiye Büyük Millet Meclisini (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Cumhurbaşkanı’nı devirmek ve anayasal tertibi ortadan kaldırmak emeliyle darbe teşebbüsünde bulunulmuş, bu teşebbüs Türk Milleti tarafından akamete uğratılmıştır.

Anayasa’nın olay tarihinde yürürlükte bulunan 118. hususunun 3. fıkrası uyarınca Milli Güvenlik Kurulu (MGK) tarafından 20/07/2016 tarihli toplantıda yapılan değerlendirmede, darbe teşebbüsünün TSK içindeki Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) mensupları tarafından başlatıldığı, bu örgütün kuruluş kademesinden itibaren tesiri altına aldığı eğitim kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, medya kuruluşları, ticari kuruluşlar ve kamu vazifelileri aracılığıyla Milleti ve Devleti denetim altında tutmayı amaçladığı belirtilmiştir.

MGK’nın anılan toplantısında “demokrasinin, hukuk devleti prensibinin, vatandaşların hak ve özgürlüklerinin korunmasına yönelik önlemlerin faal bir formda uygulanabilmesi amacıyla” Hükümete harika hal ilan edilmesi tavsiyesinde bulunulması hususu kararlaştırılmıştır. Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu 20/07/2016 tarihinde, ülke genelinde 21/07/2016 Perşembe günü saat 01.00’den itibaren geçerli olmak üzere doksan gün mühletle inanılmaz hal ilan edilmesine karar vermiştir. Anılan karar 21/07/2016 tarih ve 29777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve tıpkı gün TBMM tarafından onaylanmıştır. Fevkalâde hal, daha sonrasında üçer aylık periyotlar halinde Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından uzatılmış ve 18/07/2018 tarihinde kaldırılmıştır.

15/07/2016 tarihinde yaşanan darbe teşebbüsü sonucunda kabul edilen fevkalâde hal rejimi kapsamında çıkarılan Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarih ve 7783529 sayılı “FETÖ/PDY Terör Örgütü ile Kontaklı Olduğu Tespit Edilen Kurumlar” bahisli Genelgesi’nde, Bakanlığa bağlı olarak faaliyet göstermekte iken 26/09/2004 tarih ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Anayasal Sisteme ve Bu Sistemin İşleyişine Karşı İşlenen Suçlar” başlıklı kısmında yer alan unsurlarda düzenlenen kabahatler kapsamında FETÖ/PDY terör örgütü irtibatlı olduğu tespit edilerek Cumhuriyet savcılıklarınca haklarında süreç başlatılan özel öğretim kurumları ile öğrenci yurtları hakkında yapılacak süreçler düzenlenmiş olup, anılan Genelge’nin 3. hususunda, “Cumhuriyet Savcılıklarınca haklarında süreç başlatılan özel öğretim kurumları ile özel öğrenci yurtlarından idaresine kayyum atanmayan kurumlar ile kayyum atanan kurumlarda kayyum ataması yapılmadan evvel vazife yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadeleri valiliklerce iptal edilecek ve bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

23/07/2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 667 sayılı Fevkalâde Hal Kapsamında Alınan Önlemlere Ait Kanun Kararında Kararname’nin 2. unsurunda, Ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı yahut irtibatı belirlenen KHK’ya ekli (II) sayılı listede yer alan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonlar kapatılmış, Ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ya da bunlarla irtibatı belirlenen ve ekli listelerde yer almayan özel ve vakıf sıhhat kurum ve kuruluşları, özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları, vakıflar, dernekler, vakıf yükseköğretim kurumları, sendikalar, federasyonlar ve konfederasyonlar, ilgili bakanlıklarda bakan tarafından oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine bakan onayı ile kapatılacağı öngörülmüştür.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 01/08/2016 tarih ve E.8136328 sayılı “667 sayılı KHK ile İlgili Uygulamalar” bahisli yazısında; 886 sayılı Makam onayı doğrultusunda, işçi çalışma müsaadesi onaylarının iptali süreçlerinin MEBBİS özel öğretim kurumları modülünde “667 Sayılı KHK Kapsamında Kurumu Kapatıldı” butonu ile yapılacağı, buton açılmadan evvel tesis edilen süreçler için Bakanlıkça gerekli süreçlerin yapılabilmesi için bu işçi listelerinin acilen Bakanlığa gönderilmesi gerektiği, Bakanlığın gerekli iş ve süreçleri yapacağı belirtilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 20/09/2016 tarih ve E.9899240 sayılı “FETÖ/PDY İrtibatlı Kurumlarda Çalışmış Olan Personel” bahisli yazısında ise; FETÖ/PDY terör örgütü ile teması çerçevesinde 667 sayılı KHK’nın ekli (II) sayılı listesinde yer alan (673 sayılı KHK’nın 1. hususu gereği bu listeden çıkarılanlar hariç) özel öğretim kurumları ile öğrenci yurtlarından Kararname öncesinde idaresine kayyum atananlarda, kayyum ataması yapıldığı tarihten evvel çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki çalışanın, FETÖ/PDY terör örgütü ile kontağı çerçevesinde 667 sayılı KHK’nın ekli (II) sayılı listesinde yer alan (673 sayılı KHK’nın 1. unsuru gereği bu listeden çıkarılanlar hariç) özel öğretim kurumları ile öğrenci yurtlarından idaresine kayyum atanmaksızın 667 sayılı Kararname ile kapatılanlarda Kararname’nin Resmi Gazete’de yayımlandığı 23/07/2016 tarihinde çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür işçi ile 667 sayılı Karamame’nin 2. unsurunun 3. fıkrası yeterince Bakan onayı ile kapatılan kurumlarda Bakanlık onay tarihi prestijiyle o kurumda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçinin çalışma müsaade onaylarının iptal edilmesi, bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi ve MEBBİS üzerinde de gerekli değişikliklerin yapılması gerektiği, belirtilen tarihlerden evvel misyon yapmış ve çeşitli nedenlerle vazifelerinden ayrılmış olan çalışanın, MEBBİS Özel Öğretim Kurumları Modülünde yer alan “667 sayılı KHK kapsamında kurumu kapatıldı” butonunun kapsamı dışında olduğu söz edilmiştir.

Uyuşmazlıkta; 5580 sayılı Kanun kapsamında iken kapatılan (Genelge’nin tesis edildiği tarih prestijiyle haklarında Cumhuriyet savcılıklarınca süreç başlatılan) özel öğretim kurumları ile özel öğrenci yurtlarından idaresine kayyum atanmayan kurumlar ile kayyum atanan kurumlarda kayyum ataması yapılmadan evvel misyon yapan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öbür çalışanın MEBBİS üzerinden tespitleri yapılarak çalışma müsaadelerinin valiliklerce iptal edildiği ve bu çalışana öbür bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi için MEBBİS üzerinde “Kurumu 667 sayılı KHK ile kapatıldı.” şerhinin konulduğu görülmüştür.

Anayasa’nın 15. hususuna nazaran savaş, seferberlik hallerinde yahut inanılmaz durumlarda temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulması ve bunlar için Anayasa’nın başka unsurlarında öngörülen garantilere alışılmamış önlemler alınması mümkündür.

FETÖ/PDY terör örgütü ile kontaklı olduğu tespit edilerek kapatılan (Genelge’nin tesis edildiği tarih prestijiyle haklarında Cumhuriyet savcılıklarınca süreç başlatılan) özel öğretim kurumlarında misyon yapan çalışanın, çalışma müsaadelerinin iptal edilmesine, bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesine ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgilerin işlenmesine ait dava konusu Genelge’nin 3. hususu, isimli hata yahut disiplin kabahati işlenmesi karşılığında uygulanan yaptırımlardan farklı olarak terör örgütleri ile ulusal güvenliğe karşı faaliyette bulunduğu kabul edilen yapıların özel öğretim kurumlarındaki varlığını ortadan kaldırmayı amaçlayan “olağanüstü tedbir” niteliğindedir.

Öte yandan, 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 4. unsurunun 1. fıkrasının 09/05/2018 tarih ve 7141 sayılı Kanun’un 11. unsuruyla değişik halinde, “Özel öğretim kurumlarının gerçek kişi kurucularında, hükmî kişi kurucularının idare organlarında, kurucu temsilcilerinde ve işçisinde; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü hususunda belirtilen müddetler geçmiş olsa bile taammüden işlenen bir kabahatten ötürü bir yıl yahut daha fazla müddetle mahpus cezası ya da affa uğramış olsa bile Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı kabahatler, Devletin güvenliğine karşı cürümler, anayasal tertibe ve bu sistemin işleyişine karşı cürümler, ulusal savunmaya karşı hatalar, Devlet sırlarına karşı kabahatler ve casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, itimadı berbata kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, cürümden kaynaklanan malvarlığı pahalarını aklama, kaçakçılık hataları, cinsel dokunulmazlığa karşı cürümler ve 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Cürüm Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında işlenen hatalardan ceza almamış olması yahut haklarında bu kabahatlerden ötürü kovuşturma bulunmaması, terör örgütlerine ya da Ulusal Güvenlik Kurulunca Devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti ya da iltisakı veyahut bunlarla irtibatı olmaması koşulu aranır.” kararına yer verilmiş olup, dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda öngörülen harika önlemin yasal desteğe da kavuştuğu görülmektedir.

Bu durumda, dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda hukuka terslik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Davacının kurul müracaatının reddine ait sürece gelince;

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 11/10/2016 tarih ve E.11137945 sayılı “667 sayılı KHK kapsamında çalışma müsaadesi iptal edilen personel” bahisli yazısında; Bakanlıklarının 21/07/2016 tarihli Genelgesi’nde, 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarda çalışmakta olan yönetici, eğitimci, öğretmen, uzman öğretici, usta öğretici ve öteki işçi hakkında çalışma müsaade onaylarının iptal edilmesi ve bu işçiye öteki bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmemesi gerektiğinin belirtildiği, bu taraftaki uygulamalar sonucunda birtakım çalışanın mağdur duruma düştüğü istikametindeki müracaatların Bakanlıklarına ve valiliklere iletildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle 667 sayılı KHK kapsamında kapatılan kurumlarla ilgili süreç yapılan işçi hakkında valilikler tarafından kurul oluşturulacağı, Ulusal Eğitim Müdürlüklerine müracaat edenlerden 667 sayılı KHK kapsamında ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı, bunlarla irtibatı olmadığı; oluşturulan bu komite marifetiyle belirlenen işçinin ekteki tabloya işlenerek Bakanlıklarınca kıymetlendirilmek üzere valilikler tarafından Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne bildirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, özel öğretim kurumunda öğretmen olarak görev yapmakta iken 667 sayılı KHK ile kurumu kapatılan davacı hakkında Ulusal Eğitim Bakanlığının 21/07/2016 tarihli Genelgesi uyarınca süreç yapıldığı, bu kapsamda davacının kapatılan özel öğretim kurumuna münhasıran düzenlenen çalışma müsaadesinin Valilik tarafından iptal edildiği ve öbür bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaadesi düzenlenmemesi için MEBBİS üzerinde “667 sayılı KHK ile kurumu kapatıldı” şerhinin konulduğu, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 11/10/2016 tarihli yazısı üzerine Valilikçe oluşturulan komiteye davacı tarafından başvurulduğu ve kelam konusu şerhin kaldırılmasının talep edildiği, komite tarafından yapılan değerlendirmede, davacının FETÖ ile iltisak ve irtibatının bulunduğu sonucuna varılması üzerine müracaatın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, davacı hakkında terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca Devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere iltisakı veya irtibatı olduğu tarafında kıymetlendirme yapılmasına destek teşkil eden tespitlerin araştırılması suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.

Bu prestijle, belirtilen konularda araştırma yapılmaksızın, eksik incelemeye dayalı olarak verilen Daire kararında tüzel isabet bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu Genelge’nin 3. unsurunda yer alan “… bu işçiye diğer bir özel öğretim kurumunda çalışma müsaade onayı düzenlenmeyecek ve MEBBİS üzerinde gerekli bilgiler işlenecektir.” ibaresi ile davacının kurul müracaatının reddine ait sürecin iptali yolunda verilen Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.

Kaynak: Memurlar