İnsan beynindeki mikroplastik oranı süratle artıyor

Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesirleri tam olarak bilinmiyor, lakin yapılan çalışmalar bunların felç ve kalp krizleriyle bağlı olabileceğini gösteriyor.

Demans hastalarında mikroplastik oranı daha yüksek

Araştırmada dikkat çeken bir başka bulgu ise demans hastalarının beyinlerinde mikroplastik düzeylerinin yaklaşık altı kat daha fazla olması oldu. Lakin bilim insanları, demansın beyin dokusunda esasen bir bozulmaya yol açtığını ve bunun mikroplastik birikimini artırmış olabileceğini belirtti. Bu nedenle direkt bir nedensellik alakası kurulmaması gerektiğini vurguladılar.

Araştırmayı yöneten ABD’deki New Mexico Üniversitesi’nden Prof. Matthew Campen ve takımı, mikroplastiklerin nörolojik hastalıklara yahut başka sıhhat problemlerine neden olup olmadığını anlamak için daha geniş çaplı çalışmalara gereksinim duyulduğunu söz etti.

Mikroplastikler her yerde

Son yapılan diğer bir araştırma, erken doğumla dünyaya gelen bebeklerin plasentalarında mikroplastik oranının çok daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Fareler üzerinde yapılan bir deneyde ise mikroplastiklerin beyin damarlarını tıkayarak nörolojik hasara yol açabileceği görüldü. Fakat insan kılcal damarlarının daha geniş olduğu ve tıpkı etkiyi gösterip göstermeyeceğinin bilinmeyen olduğu belirtildi.

En yaygın plastik: Polietilen

Araştırma takımı, 2016 ve 2024 yıllarında ölen toplam 52 kişinin beyin, karaciğer ve böbrek dokularını tahlil etti. Beyin dokularında mikroplastik yoğunluğunun başka organlara kıyasla çok daha yüksek olduğu tespit edildi. Ayrıyeten 2024’te ölen bireylerin beyin ve karaciğer dokularındaki mikroplastik düzeyleri 2016’dakilere kıyasla bariz halde artmıştı.

Daha evvel 1997-2013 yılları ortasında ABD’nin doğu kıyısında ölen şahıslardan alınan beyin dokuları da incelendi ve 1997’den 2024’e kadar beyinlerde mikroplastik kirliliğinin giderek arttığı görüldü.

En yaygın tespit edilen plastik çeşidi, plastik torba ve besin ambalajlarında yaygın olarak kullanılan polietilen oldu. Beyindeki plastik parçacıklarının birçoklarının nano ölçekli kırıklar ve modüller olduğu belirlendi.

Plastik kirliliği azaltılırsa insan sıhhati korunabilir

Araştırma takımı, organlardan sadece tek bir örnek alındığını ve bireyler ortasındaki farklılıkların tam olarak bilinmediğini belirtti. Ayrıyeten, ABD’nin farklı bölgelerinden alınan örnekler ortasındaki coğrafik değişkenliklerin de sonuçları etkileyebileceğine dikkat çekildi.

İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden Prof. Tamara Galloway, son 8 yılda beyinlerdeki mikroplastik düzeylerinin yüzde 50 arttığını ve bunun plastik üretimi ve kullanımındaki artışla paralel olduğunu söyledi. Galloway, etraftaki mikroplastik kirliliğinin azaltılması durumunda insan bedenine giren mikroplastik ölçüsünün da düşeceğini belirtti.

Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden Prof. Oliver Jones ise mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki kesin tesirlerini anlamak için daha fazla ve daha kapsamlı araştırmalar yapılması gerektiğini vurguladı.

Kaynak: Memurlar