Disiplin soruşturma belgesi imha edilen kamu görevlisine ceza verilemez mi?

Danıştay 5. Dairesi: Soruşturma evrakı imha olduğu için fiilin sübuta erdiğinden bahsedilemez

Bir idari yaptırım olan disiplin cezasının verilebilmesi için cezanın desteği olan fiilin hiç bir kuşkuya yer vermeyecek formda saptanması gerektiği, bu belirlemeyi yapabilmek için tarafsız ve yoluna uygun olarak yapılacak olan bir soruşturma sonucunda düzenlenen disiplin soruşturma raporunun bulunması gerektiği, disiplin cezası vermeye yetkili amir ve şuraların , disiplin cezasına temel fiilin kişi tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini fakat soruşturma raporunu kıymetlendirerek tespit edebilecekleri,
Bu prestijle, davalı idarece dava konusu disiplin cezasının desteği olan (2.102.3.84.1997) sayılı soruşturma raporunun imha edildiği belirtilerek dava belgesine sunulmamıştır.

Bakanlık: Bu iptal münasebeti olamaz

Adalet Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı ile Bağlı Kuruluşları Arşiv Yönetmeliği kararları uyarınca yapılan imha süreci sonucunda doğan eksiklik nedeniyle soruşturma raporunun bulunamadığı konusunun iptal münasebetleri ortasında sayılmasının hukuka uygun olmadığı, HSK Genel Konseyinin mahkeme olarak vazife yapmadığı ve kararlarını gerekçeli olacak formda yazmak mecburiliği bulunmadığı, meslekten çıkarma kararı okunduğunda görüleceği üzere, davacıya isnat edilen aksiyonların tek tek belirlendiği.

İDDK: Aksiyonların sübuta erdiği açıktır

Soruşturma konusunu oluşturan ve disiplin cezasını gerektiren hal ve fiillerin sübut bulduğu kanaatine ulaşılmıştır. Bu nedenle davacı hakkında 2802 sayılı Kanun’un 69. unsurunun son fıkrası uyarınca verilen meslekten çıkarma cezasına ait kararın kaldırılması talebinin reddine ait dava konusu Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Şurası kararında hukuka terslik görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Temel No: 2022/3395
Karar No: 2024/1837

İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Beşinci Dairesinin 07/03/2022 tarih ve E:2018/1058, K:2022/764 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Davacının, süreksiz olarak. Cumhuriyet Savcısı olarak vazife yaptığı periyoda ait aksiyonları nedeniyle hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda, 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. hususunun son fıkrası uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ait… tarih ve … sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu kararının kaldırılması istemiyle 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun Süreksiz 3. unsuru kapsamında yönetime yapmış olduğu müracaatın reddine ait Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Heyetinin… tarih ve… sayılı kararının iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:
Danıştay Beşinci Dairesinin 07/03/2022 tarih ve E:2018/1058, K:2022/764 sayılı kararıyla;
İptal davalarının idari süreçlerin yetki, biçim, sebep, bahis ve amaç istikametlerinden biri ile hukuka muhalif oldukları savıyla iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olduğu, idari sürecin de yönetimin kamu gücü kullanarak tek taraflı olarak tesis ettiği hukuksal sonuç doğuran süreç olduğu, idareyi süreç yapmaya sevk eden türel ve maddi etkenlerin ise idari sürecin sebep ögesini oluşturduğu, görülmekte olan davada davalı idareyi dava konusu süreci yapmaya sevk eden tüzel sebebin, davacı hakkında mezkur argümanların sübuta erdiğine ait değerlendirmesi olduğu, münasebetiyle dava konusu sürecin sebep ögesi istikametinden türel kontrolünün yapılabilmesinin bu değerlendirmeyi doğrulayan maddi sebeplerin davalı idarece somut halde ortaya konulmasına ve izah edilmesine bağlı olduğu, bu mevzudaki yükümlülüğün ise dava konusu süreci tesis eden davalı yönetime ilişkin olduğu,
Bu bağlamda, bir idari yaptırım olan disiplin cezasının verilebilmesi için cezanın desteği olan fiilin hiç bir kuşkuya yer vermeyecek biçimde saptanması gerektiği, bu belirlemeyi yapabilmek için tarafsız ve yordamına uygun olarak yapılacak olan bir soruşturma sonucunda düzenlenen disiplin soruşturma raporunun bulunması gerektiği, disiplin cezası vermeye yetkili amir ve konseylerin , disiplin cezasına temel fiilin kişi tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini lakin soruşturma raporunu kıymetlendirerek tespit edebilecekleri,
Bu prestijle, davalı idarece dava konusu disiplin cezasının desteği olan (2.102.3.84.1997) sayılı soruşturma raporunun imha edildiği belirtilerek dava belgesine sunulmadığı üzere, davacının meslekten çıkarılmasına ait … tarih ve … sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu kararı ile işbu kararın kaldırılması talebiyle yapılan müracaatın reddine ait … tarih ve … Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Şura kararlarında da, davacıya atılı hareketlerin davacı tarafından işlendiğine ait hukuken kabul edilebilir, objektif, her türlü kuşkudan uzak somut kanıtlarla net bir formda ortaya konulmadığı, hasebiyle anılan kararların dayanaksız ve gerekçesiz olduğu anlaşıldığından, davacının 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. unsurunun son fıkrası uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ait … tarih ve… sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu kararının kaldırılması istemiyle 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun Süreksiz 3. unsuru kapsamında yönetime yapmış olduğu müracaatın reddine ait… tarih ve … Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Konsey kararında hukuka uygunluk görülmediği,
Başka taraftan, davacı tarafından … Cumhuriyet Savcısı olarak misyon yaptığı periyotta gerçekleştirdiği aksiyonları nedeniyle 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. unsurunun son fıkrası uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ait … tarih ve… sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu kararının kaldırılması istemiyle 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun Süreksiz 3. unsuru kapsamında yönetime yapmış olduğu müracaatın reddine ait… tarih ve… Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Konsey kararının iptali istemiyle açılan davada, Dairelerinin… tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla da anılan sürecin iptaline karar verildiği gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:
Davalı idare tarafından, Adalet Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı ile Bağlı Kuruluşları Arşiv Yönetmeliği kararları uyarınca yapılan imha süreci sonucunda doğan eksiklik nedeniyle soruşturma raporunun bulunamadığı konusunun iptal münasebetleri ortasında sayılmasının hukuka uygun olmadığı, HSK Genel Konseyinin mahkeme olarak vazife yapmadığı ve kararlarını gerekçeli olacak formda yazmak zaruriliği bulunmadığı, meslekten çıkarma kararı okunduğunda görüleceği üzere, davacıya isnat edilen hareketlerin tek tek belirlendiği, davacının müddetinde savunmasını göndermediği belirtildiğinden, buna ait verilecek karşılıklar da bulunmadığından kelam konusu kararın uzun yazılmadığı, davacının aksiyonunun niteliği, yükü, yoğunluğu ve mesleksel ve etik bedeller karşısındaki durumu dikkate alındığında mesleğin gurur ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve prestijini bozacak nitelikte olduğu, bu nedenle 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. unsurunun son fıkrası uyarınca “meslekten çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasına ait kararın ve bu kararın kaldırılması istemiyle yapılan müracaatın reddine ait kararın hukuka uygun olduğu, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın yordam ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …’NUN NİYETİ:
Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra, evrak tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıyeten bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
… Cumhuriyet Savcısı olarak vazife yaptığı periyotta 05/01/1996 ve 06/01/1996 tarihlerinde “evinde fiilin kötülüğünü müdrik olmayan ve dirence muktedir bulunmayan sağır ve dilsiz 12/03/1976 doğumlu …’nın isteği tahtında livata suretiyle müteselsilen ırzına geçtiği” argümanı nedeniyle hakkında disiplin soruşturması başlatılan davacının, süreksiz olarak görevlendirildiği . Cumhuriyet Savcısı olduğu devirde “koltuk altında dışarıdan görünür formda tabanca taşıdığı ve bu yüzden halk ortasında kovboy lakabıyla anıldığı, yanında kalan … isimli kişi aracılığıyla koyun alıp sevkiyat yaparak çıkar getirici faaliyette bulunduğu, … isimli yirmi yaşlarındaki gençle birlikte kaldığı, cadde ve sokaklarda bu kişi ile öpüşerek kolkola sarmaş dolaş gezdiği, böylelikle ismi geçenle livata yaptığı yolunda söylenti ve kanaatin yayılmasına sebep olduğu” tezlerinin soruşturulması gayesiyle yapılan (2-102-384-1997) sayılı disiplin soruşturması kapsamında toplanan kanıtlar ve dinlenilen şahit tabirleri dikkate alınarak Hakimler ve Savcılar Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ile 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. hususunun son fıkrası uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Davacının anılan karara karşı yapmış olduğu yine inceleme talebinin reddine ait Hakimler ve Savcılar Kurulunun 14/09/1998 tarih ve 1998/228 sayılı kararı itiraz edilmeksizin katılaşmıştır.
Anayasa’nın 159. hususunda 07/05/2010 tarih ve 5982 sayılı Kanun’un 22. hususu ile yapılan değişiklikle hakim ve savcılara verilecek meslekten çıkarma cezalarına karşı yargı yolunun açılması üzerine davacı tarafından; 18/12/2010 tarih ve 27789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun süreksiz 3. hususu uyarınca kelam konusu meslekten çıkarma cezasının kaldırılması istemiyle müracaatta bulunulmuştur.
Davacının başvurusu, Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Konseyinin … tarih ve … sayılı kararı ile reddedilmiştir. Anılan karara karşı davacı tarafından, bildiri tarihinden itibaren 10 gün içinde yine inceleme talebinde bulunulmamış ve karar 04/08/2012 tarihinde katılaşmıştır.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2082 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun meslekten çıkarma cezasının düzenlendiği 69. unsurunun son fıkrasında, “Disiplin cezasının uygulanmasını gerektiren fiil kabahat teşkil etmezse ve hükümlülüğü gerektirmese bile mesleğin erdem ve onurunu ve memuriyet nüfuz ve prestijini bozacak nitelikte görüldüğü takdirde de meslekten çıkarma cezası verilir.” kuralına yer verilmiştir.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Kurulunun 23 Nisan 2003 tarihli oturumunda kabul edilen ve Hakimler ve Savcılar Kurulunun 27/06/2006 tarih ve 315 sayılı kararı ile benimsenmiş bulunan Bangalor Yargı Etiği Unsurlarında de, bağımsızlık, tarafsızlık, doğruluk, dürüstlük, eşitlik, ehliyet ve liyakat korunan kıymetler olarak sayılmış olup, yargıçların rastgele bir yerden rastgele bir sebeple direkt ya da dolaylı olarak gelebilecek her türlü dış tesir, rüşvet, baskı, tehdit ve müdahaleden uzak biçimde, olaylara ait kendi değerlendirmelerine dayanarak ve hukuka dair kendi vicdani anlayışları ile uygun biçimde yargı fonksiyonunu bağımsız olarak yerine getirmeleri gerektiği; yargı misyonlarını tarafsız, önyargısız ve iltimassız olarak yerine getirmek zorunda oldukları; mahkeme içerisinde ve dışında, halkın, hukukçuların ve dava taraflarının yargı ve hakim tarafsızlığına duyduğu inancı koruyacak ve artıracak davranışlar içerisinde olmaları gerektiği; davranışlarının makul bir kişinin gözünde tasvip edilir nitelikte olmasını sağlamaları ve hal ve davranış üsluplarının, insanların yargının doğruluğuna ait inancını kuvvetlendirici nitelikte olması gerektiği; sırf adaleti sağlamakla kalmamaları, bu manzarayı yansıtılmak zorunda da oldukları; sıradan bir vatandaşın ağır olarak nitelendirebileceği şahsî sınırlamaları kabul etmek durumunda oldukları ve bunu özgürce ve kendi iradeleriyle yapmaları gerektiği; ailelerinin, toplumsal alakalarının yahut öbür alakalarının, hakim olarak mesleksel davranışlarını yahut kararlarını uygunsuz bir formda etkilemesine müsaade vermemeleri gerektiği; yargı misyonunun yerine getirilmesinde rastgele bir kimsenin kendilerini uygunsuz bir halde etkileyebileceği izlenimine yol açmamaları ve oburlarının bu türlü bir izlenime yol açmasına müsaade etmemeleri gerektiği; özetle, yargıçların yargı görevinin onuruyla uyumlu bir şekilde davranmak zorunda oldukları belirtilmiştir.

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Evrakın incelenmesinden; … Cumhuriyet Savcısı olarak vazife yaptığı sırada 05/01/1996 ve 06/01/1996 tarihlerinde “evinde fiilin kötülüğünü müdrik olmayan ve dirence muktedir bulunmayan sağır ve dilsiz 12/03/1976 doğumlu …’nın isteği tahtında livata suretiyle müteselsilen ırzına geçtiği” savı nedeniyle hakkında disiplin soruşturması başlatılan davacının, süreksiz olarak görevlendirildiği . Cumhuriyet Savcısı olduğu periyotta “koltuk altında dışarıdan görünür formda tabanca taşıdığı ve bu yüzden halk ortasında kovboy lakabıyla anıldığı, yanında kalan … isimli kişi araclığıyla koyun alıp sevkiyat yaparak kar getiren faaliyette bulunduğu, … isimli yirmi yaşlarındaki gençle birlikte kaldığı, cadde ve sokaklarda bu kişi ile öpüşerek kolkola sarmaş dolaş gezdiği, böylelikle ismi geçenle livata yaptığı yolunda söylenti ve kanaatin yayılmasına sebep olduğu” argümanlarının soruşturulması gayesiyle yapılan (2-102-384-1997) sayılı disiplin soruşturması kapsamında toplanan kanıtlar ve dinlenilen şahit sözleri dikkate alınarak soruşturmaya bahis aksiyonlarının sübuta erdiği ve diğer bir disiplin soruşturması nedeniyle … tarih ve … sayılı Hakimler ve Savcılar Kurulu kararıyla 2802 sayılı Kanunu’nun 69/son hususu uyarınca meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilen davacının, Hakimler ve Savcılar Kurulunun 08/06/1998 tarih ve 1998/210 sayılı kararı ile 2802 sayılı Yargıçlar ve Savcılar Kanunu’nun 69. unsurunun son fıkrası uyarınca ikinci kere meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Belge kapsamından, soruşturma konusunu oluşturan ve disiplin cezasını gerektiren hal ve fiillerin sübut bulduğu kanaatine ulaşılmıştır. Bu nedenle davacı hakkında 2802 sayılı Kanun’un 69. unsurunun son fıkrası uyarınca verilen meslekten çıkarma cezasına ait kararın kaldırılması talebinin reddine ait dava konusu Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Konseyinin … tarih ve … sayılı kararında hukuka terslik görülmemiştir.
Bu prestijle, dava konusu sürecin iptali yolundaki Daire kararında hukuksal isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı yönetimin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu sürecin üstte özetlenen münasebetle iptaline ait Danıştay Beşinci Dairesinin temyize bahis 07/03/2022 tarih ve E:2018/1058, K:2022/764 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yine bir karar verilmek üzere evrakın Danıştay Beşinci Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 02/10/2024 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili evrakın incelenmesinden; Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın metot ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize mevzu kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.

Kaynak: Memurlar