Dijital Türk lirası şekilleniyor

Dijital iktisada geçiş sürecinde atılacak adımların bütüncül ve stratejik bir perspektifle planlanması ve bölümler üstü bir yaklaşımla hareket edilmesi gerekiyor.

Dijital dönüşümde başarılı olabilmek için güçlü bir vizyon ve kararlılık ortaya konulması, tüm paydaşların işbirliği içinde çalışması bekleniyor. Bu kapsamda dijital iktisada entegrasyon, Türkiye’nin global rekabet gücünü artıracak, ekonomik bağımsızlığını pekiştirecek ve toplumsal refahı yükseltecek değerli bir adım olarak görülüyor.

Bu amaçlara ulaşmak için dijital dönüşümün tüm bileşenlerinin aktif bir halde hayata geçirilmesi büyük kıymet taşıyor.

Dijital iktisadın yükünün artacağı dikkate alınarak, Türkiye’nin bölgesel ve global dijital iktisattaki yerini sağlamlaştırmak için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca (TCMB) oluşturulan işbirliği platformu tarafından dijital Türk lirası projesi yürütülüyor.

Kelam konusu projenin muvaffakiyetle tamamlanan birinci fazında blokzincir tabanlı perakende dijital para sistemi, TCMB ve öteki bankalarda bulunacak sunucu yazılımları ve dijital kimlik takviyeli “Mobil Cüzdan” uygulaması geliştirildi.

Projenin sonraki fazlarında ise çevrim dışı ödeme, programlanabilir ödeme ve donanım cüzdan yetenekleri geliştirilecek. Dijital Türk lirası sisteminin FAST ve e-Türkiye üzere mevcut altyapılarla entegrasyonu da sağlanacak.

Türkiye’nin finansal altyapılarının, güvenlik, maliyet aktiflik ve çevik yönetilebilirlik üzere özelliklerinin de artırılmasını hedefleyen ve dijital dönüşümünün değerli bir yapıtaşı olacak bu sistem, akıllı kentler, mikro ödemeler ve hudut ötesi ödemeler üzere yenilikçi alanlarda da kullanılabilecek.

KOSGEB Dijital Cüzdan uygulanmaya alınacak

Devlet dayanaklarının aktifliğinin, verimliliğinin ve izlenebilirliğinin gelişen teknolojiyle artırılmasına yönelik yeni araçlar geliştirilmesi, bu bağlamda dayanak ödeme süreçlerinin dijitalleştirilmesi de ehemmiyet kazandı.

Bu kapsamda KOSGEB, dayanak süreçlerinde müracaattan ödemeye kadar tüm kademeleri elektronik ortama taşıdı. Takviye ödeme süreçlerini dijital iktisadın gerekleri doğrultusunda güçlendirmek, KOSGEB dayanaklarının elektronik ortamda izlenebilirliğini sağlamak üzere “KOSGEB Dijital” uygulaması hayata geçirilecek.

“KOSGEB Dijital Cüzdan” ile dayanak ödemelerinin projelerde belirlenen takviye başlıklarına uygun gerçekleştirilmesi, uygun olmayanların önüne geçilmesi ve denetim edilmesi sağlanacak. Bununla birlikte yapılacak tahliller sonucunda takviyelerin tesiri ortaya koyularak güzelleştirme teklifleri geliştirilecek.

Dijital Türk lirasının ikinci faz çalışmaları sürüyor

TCMB, dijital parayı her türlü dijital ticaret akışında ya da para transferinde kullanılabilecek yeknesak bir değişim aracı olarak da tasarlıyor. Bankanın hazırladığı “Dijital Türk Lirası Birinci Faz Kıymetlendirme Raporu”nda dijital paranın “kripto varlık” olmadığının altı çizildi.

TCMB’nin, Merkez Bankası Dijital Parası için araştırma geliştirme aktiflikleri birinci olarak 2020’de kavram ispatı çalışmalarıyla başladı. Kavram ispatı çalışmasının tamamlanmasının akabinde “Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Ar-Ge Projesi” ile çalışmalara devam edildi.

Birinci faz kapsamında, gerekli ortamların kurulmasına yönelik çalışmalar 2022’de başlatıldı ve birebir yılın sonunda pilot testlerde “Dijital Türk Lirası Sistemi” üzerinde birinci ödeme süreçleri muvaffakiyetle gerçekleştirildi. Pilot testlere de 2023’te devam edilerek birinci faz tamamlandı.

Faz-2 çalışmaları kapsamında da AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesinin yanı sıra dijital Türk lirasının iktisadi, hukuksal ve güvenlik boyutları da kapsamlı olarak ele alınıyor.

Bu yıl devam eden “Dijital Türk Lirası Projesi”nin ikinci faz çalışmaları kapsamında dijital para sistemi, dijital kimlik entegrasyonu, taşınabilir uygulamalar, servis katmanı uygulamaları, çevrim dışı ödemeler, programlanabilir ödemeler, birlikte çalışabilirlik tahlilleri, izleme ve idare ortamları, data idaresi ve siber güvenlik hususlarında araştırma, geliştirme ve test faaliyetleri yürütülecek.

Mevcut dijital ödemelerde kullanılan banka parasının sirkülasyonuna ek olarak dijital para sistemiyle Merkez Bankası parasının da dijital olarak anlık ve 7 gün 24 saat dolanımı sağlanacak.

Kaynak: Memurlar