Dijital Ortam, Lise Öğrencileri İçin Şiddetin Birinci Adresi

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen “Şiddet Algısı Araştırması”, lise öğrencilerinin şiddeti en çok dijital ortamda deneyimlediğini ortaya koydu.

Lise ve Ortaokul Öğrencilerinin Algıları Büyük Ölçüde Benzer

2024 Aralık ayında ortaokul öğrencilerine uygulanan araştırma, 2025 Şubat ayında 10. ve 11. sınıf öğrencilerine de uygulanarak farklı yaş kümelerinin dijital şiddeti nasıl algıladığı incelendi. Türkiye’nin 26 farklı vilayetinden 7 bin 511 lise öğrencisinin iştirakiyle gerçekleştirilen anket, lise öğrencilerinin dijital şiddete yönelik algılarının ortaokul öğrencileriyle büyük ölçüde benzeri olduğunu ortaya koydu.

Özel Bilgi Paylaşımı ve Tehdit En Fazla Şiddet Algısı Oluşturuyor

Araştırmaya nazaran lise öğrencileri, dijital şiddet kapsamında en çok özel bilgi ve fotoğrafların paylaşılması ile tehdit edilme durumlarını şiddet olarak pahalandırıyor. Öğrencilerin %92,3’ü bu çeşit durumları dijital şiddet olarak görürken, ortaokul öğrencilerinde bu oran %88,5 olarak belirlendi.Bunun yanı sıra, toplumsal medyada gönderilerin taammüden beğenilmemesi, beğenilerin geri çekilmesi ve dijital ortamda kümelere alınmama üzere durumlar %15 ile %20 oranında öğrenciler tarafından şiddet olarak değerlendirildi.Araştırmaya katılan lise öğrencilerinin %40’ı arkadaşlarının gönderilerini bilerek beğenmediklerini, %29,8’i ise vakit zaman kasıtlı olarak beğenilerini geri çektiklerini tabir etti.

Şiddet Olaylarının En Çok Yaşandığı Yer Dijital Ortam

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından lise öğrencileri ortasında gerçekleştirilen “Şiddet Algısı Araştırması” sonuçları, lise öğrencilerinin toplumda şiddet olaylarının en çok görüldüğü yer olarak “dijital ortamı” birinci sıraya koyduğunu gösterdi.Katılımcıların %37,1’i, dijital platformlarda şiddetin yaygın olduğunu belirtti.

Siber Zorbalık ve Dijital Şiddet Algısı

Öğrencilerin siber şiddete dair algıları da araştırmada dikkat alımlı bilgiler sundu:

• %73,5’i bir paylaşımın ekran imgesinin alınarak yayılmasını,
• %72,8’i tanınan bir görüşe karşı çıkan şahısların aşağılanmasını,
• %61,3’ü geçmişte yapılan bir paylaşımın tekrar gündeme getirilerek eleştirilmesini şiddet olarak kıymetlendirdi.

Dijital Şiddet Çift Taraflı Bir Alan Haline Geliyor

Öğrencilerin sırf mağdur değil, tıpkı vakitte dijital şiddete şahit olan ve uygulayan bireyler olabileceği ortaya çıktı.

• %53’ü en az bir sefer toplumsal medyada hakaret yahut makus kelamlara maruz kaldığını belirtti.
• %40,8’i ise hayatında en az bir sefer toplumsal medyada hakaret ettiğini yahut makûs kelam kullandığını söz etti.
• %33,5’i farklı davrandığı için baskı hissettiğini, %38’i ise tanınan görüşlere karşı çıktığı için aşağılandığını belirtti.
• %22’si ise diğerlerini tanınan bir görüşü savundukları için aşağıladığını kabul etti.

Özellikle müsaadesiz bilgi paylaşımı üzere ihlallerde mağduriyet oranı %11,1 olarak tespit edilirken, toplumsal medya etkileşimlerinde mağdur ve uygulayan oranlarının birbirine yakın olması (%50’ye %40 gibi) dijital ortamın çift istikametli bir şiddet alanına dönüştüğünü gösterdi.

Dijital Şiddet Toplumsal Bağlantılar ve Öğrenilen Davranışlarla Bağlantılı

Araştırma, dijital şiddetin ferdi bir sorun olmanın ötesinde toplumsal bağlantılar ve öğrenilen davranış kalıplarıyla direkt temaslı olduğunu ortaya koydu.Bu nedenle:

• Gençlerin sosyal-duygusal maharetlerinin geliştirilmesi,
• Dijital platformlarda denetim düzeneklerinin güçlendirilmesi,
• Ailelerin dijital okuryazarlık konusunda eğitilmesi,
• Toplum genelinde dijital farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılması gerektiği vurgulandı.

Ayrıca, tüm şiddet tiplerine karşı hami ve önleyici müdahale sistemlerinin güçlendirilmesi gerektiği belirtildi. Kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve ailelerin iş birliğiyle aktif bir tedbir ve müdahale stratejisi oluşturulması önerildi.

Kaynak: Memurlar