Covid-19’daki Ekonomik Kayıptan Sorumlu Tutulan Daire Liderini Danıştay Haklı Buldu

Hem birinci derece mahkemesi hem de istinaf vazifeden alma sürecini hukuka uygun bulmuştur.

İstinaf: Daire başkanı kusurludur

Davacının pandemi devrinde 16/03/2020 tarihli Pandemi Genelgesi’ne karşın sıhhat ocağından aldığı rapora istinaden işe çok az geldiği, hasebiyle idare zaafiyetine ve performans düşüklüğüne neden olduğu, bu durumun teşekkülün tek gelir elde eden ünitesi olan Dairenin 2020 yılı gelirinde aylık ortalama 6,5 milyon USD ve 201.288 ton elleçleme ölçüsünde düşüşe sebebiyet verdiği, kelam konusu Genelgelerde e-nabızdan raporlar olsa dahi yöneticilerin iş yerinde bulunması gerektiğinin öngörüldüğü, davacının tek kişilik odada çalıştığı, vazifede bulunduğu müddette turne programı genelde yıl sonunda yapıldığından yıl içerisinde yapılması, düzeltilmesi, tedbir alınması konularında bir süreç tesis edilmediği, 2020 yılında vazifeden alındığı Ekim ayına kadar turneye gitmediği ve teşkilleri vaktinde denetlemediği; bu nedenle, Denizcilik bölümünün 2020 yılı gerçekleşmesinin %69’da kaldığı konuları göz önüne alındığında ve yönetimin kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda işçinin vazifesini değiştirme konusunda maddelerle ve yönetim hukuku unsurlarına dayalı olarak sahip olduğu takdir yetkisini dava konusu işlem

Danıştay: Daire liderinin kusuru yoktur

Davalı yönetim tarafından davacının daire başkanlığı vazifesinden alınmasının münasebeti olarak; işine sistemli gelmediği, işini ihmal ettiği ve bu nedenle de teşekkülün gelirinde azalmaya sebebiyet verdiği gösterilmiş ise de; davacının misyonundan alındığı periyotta tüm dünyayı tesiri altına alan Covid-19 salgını nedeniyle birçok kesimde iş kapasitesinde düşüşlerin meydana geldiği göz önüne alındığında, ilgili periyoda ilişkin Liman ve Feribot İdaresi Daire Başkanlığının gelir kaybından davacının sorumlu tutulamayacağı, davacının tip 1 diyabet hastası olmasına ait doktor raporlarının hukuken geçersiz olduğuna dair rastgele bir tespitin bulunmadığı, öte yandan; misyonunda yetersiz ve verimsiz olduğuna, daire başkanlığı misyonundan alınarak araştırmacı takımına atanmasını gerektirecek halde hizmeti aksattığına ya da misyonda kalmasında hizmetin yürütülmesi açısından sakınca bulunduğuna dair ayrıca bir somut bilgi ve evrakın davalı idarece evraka sunulamadığı da dikkate alındığında, belgede yer alan bilgi ve evrakların davacının daire başkanlığı misyonundan alınmasına ait sürece destek alınacak nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.

DANIŞTAY

İKİNCİ DAİRE

Esas No: 2024/2795

Karar No: 2024/5166

İSTEMİN KONUSU:

… Bölge Yönetim Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanunu’nun 49. unsuru uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava Konusu İstem:

Dava; TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanı olarak görev yapan davacı tarafından, daire başkanlığı misyonundan alınarak Dayanak Hizmetleri Daire Başkanlığına araştırmacı olarak atanmasına ait … günlü, …sayılı sürecin iptali ile mahrum kaldığı mali hakların yasal faiziyle ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

… Yönetim Mahkemesinin …günlü E: …, K:2… sayılı kararıyla üst seviye kamu yöneticilerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve siyasetlerini saptayan, bu plan ve siyasetlerdeki amaçları gerçekleştirmek için gerekli kaynakları ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen ya da bu bireylerin buyruk ve direktifleri istikametinde uygulamayı yapan yahut onlara yardımcı olan şahıslar oldukları; ayrıyeten, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda atama yapma ve vazifeden alma konusunda yönetime tanınan takdir yetkisinin bu çeşit takımlar için daha geniş olduğunun kabulü, bu vazifelerden öteki misyonlara atanmaya ait süreçlerin kazanılmış hakları yahut genel olarak hukuk güvenliği unsurunu ihlal eden bir istikameti bulunmadığı konuları birlikte değerlendirildiğinde, yürütülen hizmetin niteliği ile değeri dikkate alınmak suretiyle liman ve feribot idaresi daire başkanlığı vazifesini yürüten davacının, bu misyonundan alınarak 703 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin Ek 18. hususu uyarınca araştırmacı olarak atanması yolunda tesis edilen dava konusu süreçte kamu faydası ve hizmet gerekleri istikametinden hukuka terslik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

… Bölge Yönetim Mahkemesi… İdari Dava Dairesince verilen temyize bahis kararla; davacının pandemi devrinde 16/03/2020 tarihli Pandemi Genelgesi’ne karşın sıhhat ocağından aldığı rapora istinaden işe çok az geldiği, münasebetiyle idare zaafiyetine ve performans düşüklüğüne neden olduğu, bu durumun teşekkülün tek gelir elde eden ünitesi olan Dairenin 2020 yılı gelirinde aylık ortalama 6,5 milyon USD ve 201.288 ton elleçleme ölçüsünde düşüşe sebebiyet verdiği, kelam konusu Genelgelerde e-nabızdan raporlar olsa dahi yöneticilerin iş yerinde bulunması gerektiğinin öngörüldüğü, davacının tek kişilik odada çalıştığı, misyonda bulunduğu müddette turne programı genelde yıl sonunda yapıldığından yıl içerisinde yapılması, düzeltilmesi, tedbir alınması konularında bir süreç tesis edilmediği, 2020 yılında vazifeden alındığı Ekim ayına kadar turneye gitmediği ve teşkilleri vaktinde denetlemediği; bu nedenle, Denizcilik dalının 2020 yılı gerçekleşmesinin %69’da kaldığı konuları göz önüne alındığında ve yönetimin kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda işçinin vazifesini değiştirme konusunda maddelerle ve yönetim hukuku unsurlarına dayalı olarak sahip olduğu takdir yetkisini dava konusu sürecin tesisi sırasında kamu faydası ve hizmet gerekleri dışında subjektif (öznel) nedenlerle kullandığına dair belgede rastgele bir bilgi ya da evrak bulunmadığı, takım ve kazanılmış hak aylık derecesi de korunmak suretiyle davacının daire başkanlığı vazifesinden alınarak, araştırmacı takımına atanmasına ait dava konusu süreçte kamu faydası ve hizmet gerekleri istikametinden hukuka ters olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf müracaatının reddine, temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN SAVLARI:

Davacı tarafından, Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararının davalı yönetimin savunmasının birebiri olduğu, eksik incelemeye dayalı olarak verildiği, tip 1 diyabet hastası olması nedeniyle insülin kullanıyor olmasına karşın vazifesini aksatmadığını, misyonuna devam etmediğine dair argüman ile ilgili olarak tutulmuş rastgele bir tutanak ya da açılmış bir soruşturma bulunmadığı, kendisinin misyondan alınmasından sonra yerine atanan ilgilinin performansının sorgulanmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN KARŞILIĞI: Temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ KANISI:

Temyiz isteminin kabulü ile Bölge Yönetim Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, belgenin tekemmül ettiği anlaşıldığından davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE MÜNASEBET:

MADDİ OLAY :

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanı olarak görev yapmakta olan davacı, İdare Konseyinin… günlü, … sayılı kararı uyarınca daire başkanlığı vazifesinden alınarak Takviye Hizmetleri Daire Başkanlığına araştırmacı olarak atanmasına ait sürecin iptali ve mahrum kaldığı nakdî hakların yasal faiziyle ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davayı açmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76. unsurunda, kurumların, vazife ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları takım derecelerine eşit yahut 68. unsurdaki temeller çerçevesinde daha üst yahut kurum içinde birebir yahut öteki yerdeki başka takımlara naklen atayabilecekleri karara bağlanmıştır.

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:

Yukarıda aktarılan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararları ile memurların, unvan değişikliği suretiyle atanmaları konusunda yönetime takdir yetkisi tanındığı açık olup, bu yetkinin fakat, kamu faydası ve hizmet gerekleri göz gerisi edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, kelamı edilen bu durumun, dava konusu idari sürecin, sebep ve niyet taraflarından hukuka tersliği nedeniyle iptalini gerektireceği yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Dava belgesinin incelenmesinden; davacının 30/05/1998 tarihinde davalı Kurumda araştırmacı olarak çalışmaya başladıktan sonra 31/05/1996 tarihinde asaleten şube müdür yardımcısı, 09/03/2000 tarihinde şube müdürü, 07/02/2005 tarihinde daire lideri yardımcısı, 18/10/2016 tarihinde daire başkanlığı misyonuna vekaleten, 31/01/2018 tarihinde asaleten daire başkanı olarak atandığı, dolasıyla; davacının, geçmiş hizmetlerinin değerlendirilmesinden, meslek ve liyakat prensiplerine uygun olarak daire başkanlığına atandığı anlaşılmaktadır.

Davalı yönetim tarafından davacının daire başkanlığı vazifesinden alınmasının münasebeti olarak; işine nizamlı gelmediği, işini ihmal ettiği ve bu nedenle de teşekkülün gelirinde azalmaya sebebiyet verdiği gösterilmiş ise de; davacının misyonundan alındığı devirde tüm dünyayı tesiri altına alan Covid-19 salgını nedeniyle birçok kesimde iş kapasitesinde düşüşlerin meydana geldiği göz önüne alındığında, ilgili periyoda ilişkin Liman ve Feribot İdaresi Daire Başkanlığının gelir kaybından davacının sorumlu tutulamayacağı, davacının tip 1 diyabet hastası olmasına ait tabip raporlarının hukuken geçersiz olduğuna dair rastgele bir tespitin bulunmadığı, öte yandan; misyonunda yetersiz ve verimsiz olduğuna, daire başkanlığı vazifesinden alınarak araştırmacı takımına atanmasını gerektirecek halde hizmeti aksattığına ya da vazifede kalmasında hizmetin yürütülmesi açısından sakınca bulunduğuna dair ayrıca bir somut bilgi ve dokümanın davalı idarece evraka sunulamadığı da dikkate alındığında, evrakta yer alan bilgi ve evrakların davacının daire başkanlığı misyonundan alınmasına ait sürece destek alınacak nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; davalı idarece, davacının daire başkanlığı misyonundan alınmasını gerektirecek somut bir sebebin sunulamaması karşısında, yönetimin, mevzuat uyarınca sahip olduğu takdir yetkisini, kamu faydası ve hizmet gereklerine ters olarak kullandığı sonucuna varıldığından, sebep ve amaç taraflarından hukuka karşıt olan dava konusu süreçte hukuka uyarlık; davanın reddi yolundaki Yönetim Mahkemesi kararına yönelik istinaf müracaatının reddine dair Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesince verilen kararda ise tüzel isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,

2. … Bölge Yönetim Mahkemesi…İdari Dava Dairesince verilen …günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 49. hususunun 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,

3. 2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’nun 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. hususunun 2. fıkrası yeterince ve üstte belirtilen konular da gözetilerek tekrar bir karar verilmek üzere evrakın, kararı veren … Bölge Yönetim Mahkemesi… İdari Dava Dairesine gönderilmesine,

4. Kullanılmayan…-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,

5. 2577 sayılı İdari Yargılama Yordamı Kanunu’na 6545 sayılı Kanun’un 27. hususu ile eklenen Süreksiz 8. hususu uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30/10/2024 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Usul ve yasaya uygun olan … Bölge Yönetim Mahkemesi… İdari Dava Dairesince verilen… günlü, E:…, K:… sayılı kararın onanması gerektiği oyuyla bozma tarafındaki Daire kararına katılmıyorum.

Kaynak: Memurlar