Birebir eserde fiyat farkı yüzde 112

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Merkez Bankası’nın birlikte oluşturup, geçtiğimiz hafta kullanıma açtığı, zincir marketlerde satışa sunulan eserler ortasında fiyat karşılaştırmasına imkan sağlayan marketfiyati.org.tr sitesi birinci hafta tüketicilerden büyük ilgi gördü. Siteye 1 milyon 760 binin üzerinde tekil kullanıcı giriş yaptı. Teknik altyapısını TÜBİTAK’ın hazırladığı, şimdilik yalnızca masa üstü uygulaması bulunan sistemin taşınabilir versiyonu da, yakın vakitte kullanıma açılacak. Akabinde lokantalar için de başka bir site ve uygulama açılması bekleniyor.

Ekonomim’den Hüseyin Gökçe’nin haberine nazaran; Türkiye’de enflasyonun temel sebeplerinden birisi olarak gösterilen besin fiyatlarındaki artış bir türlü önlenemiyor. Fiyat artışlarının bir kısmı maliyetlerdeki yükselişten kaynaklanırken, bir kısmı da perakende satış noktalarının uyguladıkları satış siyasetlerinden kaynaklanıyor. Kamunun kullanıma açığı marketfiyatlari. org isimli sitede tıpkı markalı eserin birebir gramajı, marketler ortasında yüzde 112’ye varan fiyatlarla satılabiliyor.

Sistem nasıl çalışıyor?

Tüketiciler sitede eser yahut marka üzerinden araştırma yapabiliyor. Arama butonuna eser yazıldıktan sonra; marka, market, gramaj üzere filtreleme seçenekleri çıkıyor. Tüketicinin pozisyonunun belirlenmesine müsaade vermesi halinde, eserleri satın alabileceği en yakın marketler listeleniyor. Hatta bir alışveriş listesi oluşturularak, eserlere hangi markette ne kadar ödeneğine ait bilgiler de görülebiliyor.

Fiyatlar nasıl toplanıyor?

Sisteme dahil olan marketler günlük değişen fiyat ve stok bilgilerini pozisyon ve şube bazlı olacak formda TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi’nin (BİLGEM) Fiyat Açık Data Platformu’na iletiyor. Bu bilgiler TÜBİTAK’ta özel algoritmalar kullanılarak işleniyor.

Hangi marketler kapsamda?

Platformda Türkiye genelinde 200 ve üzerinde şubesi bulunan marketler zarurî olarak yer alıyor. 200’den az şubesi olanlar ise isteğe bağlı olarak katılabiliyorlar.

Sitede şu anda; A101, BİM, CarrefourSA, Hakmar, Migros, Tarım Kredi Kooperatifi ve ŞOK zincir marketlerinden fiyat dataları yer alıyor.

Marketfiyatlari.org isimli sitede tüketiciler yakınlarındaki marketlerde en uygun fiyatları tespit etme imkanı bulurken, tıpkı marka ve gramajdaki eserlerin ortasındaki büyük fiyat farklarını görme imkanına sahip oluyorlar. EKONOMİ’nin yaptığı araştırmalara nazaran tıpkı eser marketler ortasında yüzde 112 fiyat farkıyla satılabiliyor.

Eser ve marketlere nazaran tespit edilebilen birtakım farklılıklar

Bir markette 1 kg çay fiyatı 232 lira iken, tıpkı çayın yarım kilosu 99 liraya satılıyor. Ortadaki fark yüzde 17.1 seviyesinde. Yani tıpkı eserin yarım kiloluk paketinden iki tane alınması, 1 kg olarak alınmasından daha ucuza geliyor. 16’lı tuvalet kağıdı bir markette 89 liraya satılırken, öteki bir markette 189 lira 95 kuruşa satılıyor. Birebir marka ve büyüklükteki tuvalet kağıdında iki marka ortasındaki fiyat farkı yüzde 112’nin üzerinde. 5 litrelik su bir markette 30 liraya, öteki markette 37.5 liraya satılıyor. Yani ikinci markette su yüzde 25 daha kıymetli satılıyor. 750 ml’lik cam şişe suyu bir markette 53.5 liraya satılırken, başkası bunun yüzde 35.5 üzerinde yani 72.5 liraya satılıyor. 1 litrelik pet ambalajlı su bir markette 12 liraya, diğer bir markette 17.5 liraya satılırken, ortadaki fark yüzde 45.8 düzeyinde. 600 gramlık tost peyniri bir markette 189.95 lira, diğer markette bunun yüzde 27.8 üzerinde yani 242.9 liraya satılıyor.

Sitenin güçlü yönleri

Tüketici birebir eseri hangi markette daha ucuza satın alabileceğini görebiliyor. Alışveriş listesi oluşturulması ve vakti olması halinde, toplamda en az para ödemesi için hangi marketlerden alışveriş yapması gerektiğini tespit edebiliyor. Tüketicilerin market fiyatı karşılaştırma imkanına kavuşmasının, önümüzdeki süreçte marketlerin markalı eserlerde fiyat siyasetini belirlerken daha dikkatli davranmalarına yol açması bekleniyor.

Sitenin zayıf yönleri

Kırmızı ette nitelik prestijiyle çok fazla karşılaştırma yapılamıyor. Birebir markette farklı ambalajlarda satışa sunulan eserlerin fiyatları görülebiliyor. İşlenmiş kırmızı et eserlerinde de misal halde fiyat karşılaştırması yapılamıyor. Sitenin taşınabilir uygulaması şu anda yok. Lakin bakanlıklar ve TÜBİTAK bununun da oluşturulması için çalışmalara başladı. Tüketici alışveriş sepeti oluşturduğunda karşısına market listeleri çıkmakla birlikte, kimi eserlerde yalnızca bir marketteki fiyatlar yer alıyor. Sisteme tabi olma mecburiliği için 200 şube kuralı bulunması, birçok güçlü mahallî marketlerdeki fiyatların görülmesini engelliyor.

Fiyat artışları cepten bildirilecek

Kaynak: Memurlar