Antik çağın kadim bilgeliği

“Çürütülene kadar her şeye inanırım. Bu yüzden perilere, mitlere, ejderhalara inanıyorum. Zihninizde olsalar bile hepsi var. Hayallerin ve kâbusların artık ve burada olduğu kadar gerçek olmadığını kim söyleyebilir?”

John Lennon

Dünyanın en büyük medeniyetlerinden biri olan Yunan medeniyeti bilimin, ideolojinin, tıbbın, mimarinin ve sanatın öncüsü olmasının yanı sıra bıraktığı kültürel miras, efsaneleri, mitolojik kıssaları, rableri ve kahramanlarıyla günlük hayatımızda ve şuurumuzda hâlâ yaşıyor.

Yunan Mitolojisi, Martin J. Dougherty, çev: Bahar Çetiner, 253 syf., Kronik Kitap, 2025

Kronik Kitap’ın mitoloji serisinin ilk kitabı olan ‘Yunan Mitolojisi’, süper görsellerle dolu bir eser.

Kozmoloji ve yaratılış anlatılarından başlayarak antik çağdaki insanların sırlarla dolu cihanı kavrayış hallerini, kaygılarını, var oluşlarını, savaşlarını, kehanetlerini, büyücülük, astroloji, astronomi, bilgeliklerini ve mevtten sonraki ömür niyetlerini husus alıyor.

Antik devirlerde insanların korktuklarında sığındıkları, kasvet çektiklerinde yahut sevindiklerinde dua edip kurban adadıkları, ömürleriyle iç içe geçmiş dini inançları, tapınakları ve ibadetleri hayatlarının her alanına nüfuz etmiş halde. Gerçek tarihi olaylar mitolojiyle karışmış, lisandan lisana, jenerasyondan kuşağa aktarılmış, münasebetiyle antik Yunan’da insan hayatı ve Yunan medeniyeti tapındıkları rablerden, efsanelerden ve mitolojiden başka düşünülemez.

Yunan mitolojisinin izlerini günümüzde kullandığımız lisanda bile görebilirsiniz. Mesela “panik” sözünün, yarı insan yarı keçi yaratık Pan’dan gelmesi, pan flütünü çaldığında insanları korkutarak kaos yaratması, “narsisist” sözünün, sudaki yansımasına âşık olan Narcissus’tan gelmesi ve nergis çiçeğine isim vermesi, “ipucu” sözünün kahraman Theseus, labirentte yaşayan yarı insan yarı boğa olan canavar Minotaur ve labirentten kaçmaya çalışan Ariadne’nin efsanesine dayanması üzere, “Truva atı”nı aslında bilmeyen yoktur diye düşünüyorum. Müzik ve müze sözlerinin kökeni olan Musalar, Zeus’un dokuz kızıdır. Sanatın ilham perileri olan Musalar’ın her biri, bir sanatı temsil eder.

Yunan mitolojisindeki isimler sinemada, edebiyatta, tıpta ve psikolojide de sıklıkla karşımıza çıkar. Bu kitabı çevirirken Hades, üç başlı köpeği Kerberos ve ölüler diyarı kısmında kısa bir araştırma yaptığımda Hades’in Cehennem Kapısı’nın Denizli’de, Hierapolis antik kentinde olduğunu gördüm. Antik devirde buraya “ölüler ülkesine geçiş kapısı” denirmiş, adak merasimlerinde mağaraya gönderilen hayvanlar karbondioksit tesiriyle ölürmüş zira fay kırıklarından gaz sızıntısı varmış. Burada Hades ve köpeği Kerberos heykelleri de bulunuyor. Truva antik kentini ve Türkiye’deki yüzlerce antik kenti düşününce aslında ülkemiz pek çok mitolojik kıssanın beşiği diyebiliriz.

Mitoloji serisinin ilk kitabı olan ‘Yunan Mitolojisi’, her okura hitap edebilecek kolay okunan ve akıcı bir kitap. Antik çağların kadim bilgeliğini ve mitolojinin büyülü dünyasını keşfetmek isteyenler için zevkle okunabilecek bir eser.

Kaynak: Gazete Duvar