Yürütülen bir disiplin soruşturmasında diğer bir memurun da ismi geçerse ne yapılmalı?

2. Daire evvel bir disiplin soruşturmasının nasıl yapılacağını anlattı

Disiplin cürmü teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması mecburî olduğu üzere soruşturmanın belli yöntemler çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların tüzel teminatıdır.
Soruşturma buyruğu verilmesi; bağımsız ve üst yahut denk misyonda olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili şahit ve soruşturulanın tabirlerinin alınması, tabir alınmadan şahsa haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe ayrıca kanıtların araştırılması, soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması ve bu raporda; olayın kıymetlendirilmesi, soruşturmacının kanaat ve teklifini belirtmesi ve raporun ilgili makama sunulması, soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen kanıtları kıymetlendirecek kişi yahut konseylerin başka olması, yasal mühlet içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması gerekliliği disiplin hukukunun temel prensiplerinden olduğu üzere tüzel güvenlik unsurunun de gereğidir.
Bu bağlamda, memurun disiplin hatasını gerektiren bir fiilinin tespit edilmesi halinde soruşturmaya başlanabilmesi için soruşturma onayı alınması, yürütülen soruşturma kapsamında memurun disiplin cezasını gerektiren bir öteki fiilinin tespit edilmesi halinde de tekrar tespit edilen bu fiili için ayrıyeten soruşturma onayı alınması gerekmektedir. Bu durumda, soruşturmacı tarafından soruşturma misyon buyruğunda bulunmayan ve soruşturma esnasında disipline ters olduğu tespit edilen fiille ilgili olarak soruşturma onayı verecek makamın bilgilendirilmesi, kelamı edilen makamca verilecek ek soruşturma oluru üzerine soruşturmanın davacının bu fiilini kapsar halde yürütülmesi ve bu halde yapılacak soruşturma sonucunda elde edilen bilgi, doküman ve kanıt durumuna nazaran teklifte bulunulması gerekirken, soruşturma sırasında tespit edilen konularla ilgili olarak ek disiplin soruşturma oluru alınmaksızın vazife hudutları dışına çıkılarak bahsin incelenmesinde ve disiplin tarafından getirilen teklif doğrultusunda tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir. Kelam konusu soruşturmada ilgilinin lehine ve aleyhine olan tüm kanıtların toplanarak soruşturma raporunun oluşturulması ve bu halde hangi fiili, nerede, ne vakit, nasıl, ne formda işlediğinin somut, hukuken kabul edilebilir ve kanıtlarla kuşkuya yer vermeyecek açıklıkta ortaya konularak yetkili disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından bir disiplin cezası verilmesi gerekmektedir.

Müşteki beyanında “bana iki polis arkadaşlık teklif etti” demesi üzerine başka polis memuru da soruşturmaya dahil edildi

Temyize bahis Yönetim Mahkemesi kararında yer alan “ifadesine başvurulan bayanın iki polis memurunun kendisine arkadaşlık teklif ettiğini beyan etmesi nedeniyle tıpkı soruşturma kapsamında. isimli polis memuru hakkında da inceleme başlatılmıştır.
Başka taraftan kelam konusu Mahkeme kararında yer alan” davacıyla tıpkı ünitede vazife yapan bir polis memuru ile ilgili olarak başlatılan soruşturmaya davacının sonradan dahil edildiği, lakin soruşturmanın genişletilmesine ait 17/09/2010 günlü olurda davacının isminin ve işlediği sav edilen fiilin yer almadığı, davacı hakkında ayrıyeten bir soruşturma onayı da düzenlenmediği” yolundaki münasebet yerinde görüldüğünden, dava konusu sürecin iptali yolundaki temyize bahis Yönetim Mahkemesi kararında sonucu prestijiyle hukuka karşıtlık görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Temel No: 2021/9125
Karar No: 2023/3964

İSTEMİN KONUSU:
Konya 2. Yönetim Mahkemesince verilen 30/09/2011 günlü, E:2011/566, K:2011/1493 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun 49. hususu uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava Konusu İstem:
Dava, Konya ili, Karatay İlçe Emniyet Amirliği buyruğunda polis memuru olarak vazife yapan davacının; “hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve itimat hissini sarsacak hareket ve davranışlarda bulunmak” disiplin hatasını işlediğinden bahisle Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 7/B-1. unsuru uyarınca “16 ay uzun müddetli durdurma cezası” ile cezalandırılmasına ait Konya Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Konya 2. Yönetim Mahkemesinin 30/09/2011 günlü, E:2011/566, K:2011/1493 sayılı temyize mevzu kararıyla; birinci olarak, dava konusu uyuşmazlıkta davacıyla tıpkı ünitede misyon yapan bir polis memuru ile ilgili olarak başlatılan soruşturmaya davacının sonradan dahil edildiği, fakat soruşturmanın genişletilmesine ait 17/09/2010 günlü “olur” yazısında davacının isminin ve işlediği sav edilen fiilin yer almadığı, davacı hakkında ayrıyeten bir soruşturma onayı da düzenlenmediği; ikinci olarak, tabirine başvurulan bayanın iki polis memurunun kendisine arkadaşlık teklif ettiğini beyan etmesi nedeniyle tıpkı soruşturma kapsamında. İsimli polis memuru hakkında da inceleme başlatıldığı lakin ismi geçen polis memuru hakkında yalnızca ilgili bayanın tabirinin yer aldığı, öteki bir kanıt bulunmadığı gerekçesiyle ceza tayinine yer olmadığına karar verildiği, meğer davacı hakkında da bu bahiste ilgili bayanın tabirinden öbür bir kanıtın bulunmadığı, öte yandan davacı hakkında bir öteki sav olan takım otosuyla bayanın meskenine bırakılması konusu ile ilgili olarak; olay sırasında takım otosunda bulunduğu belirtilen şahıslara bu mevzuda hiç soru sorulmadığı ve bu bahse ait şahit beyanına başvurulmadığı; üçüncü olarak ise, davacıdan son savunmasının istenmesine ait yazı incelendiğinde, davacının anılan bayana arkadaşlık teklif ettiği, telefon numarasını bayana verdiği, bayanın hastanede müşahede altında tutulduğu sırada onunla ilgilendiği ve ona sigara götürdüğü tezleriyle ilgili olarak davacıdan savunma istendiği, fakat soruşturma raporunda ise buna ek olarak davacının bayanı vazifede iken takım otosuna aldığı konusuna da yer verildiği, münasebetiyle bayanı misyonda iken takım otosuna aldığı tarafındaki teze ait olarak davacıdan savunma alınmadığı, bütün bu konular birlikte değerlendirildiğinde eksik incelemeye dayanan ve adabına uygun yapılmadığı anlaşılan soruşturmaya dayalı olarak tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN ARGÜMANLARI:
Davalı yönetim tarafından; davacıyla tıpkı ünitede vazife yapan polis memuru. Hakkında 05/08/2011 günlü “olur” yazısı ile başlatılan soruşturmanın, 17/09/2011 günlü “olur” ile genişletilerek tespit edilecek öteki memurlar hakkında da soruşturma yapılabileceği, davacının tüm savlara ait olarak soruşturmacı tarafından tabirinin alındığı, belirtilerek, temyize husus kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN YANITI:
Yanıt verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesinin E:2016/15534 sayılı temelinde kayıtlı iken, Danıştay Başkanlık Konseyinin, Danıştay dava daireleri ortasındaki iş kısmının belirlenmesine ait 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” başlıklı kısmının 6. fıkrası uyarınca gönderme kararı verilmeksizin Dairemize devredilen belgede, Tetkik Yargıcının açıklamaları belgedeki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE MÜNASEBET:
MADDİ OLAY:
Dava, Konya ili, Karatay İlçe Emniyet Amirliği buyruğunda polis memuru olarak vazife yapan davacının; hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve itimat hissini sarsacak hareket ve davranışlarda bulunmak fiilini işlediğinden bahisle Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğünün 7/B-1 hususu uyarınca 16 ay uzun müddetli durdurma cezası ile cezalandırılmasına ait 26/01/2011 günlü, 2011/03 sayılı Konya Valiliği İl Polis Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü’nün 7/B-1. unsurunda, “hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve itimat hissini sarsacak hareket ve davranışlarda bulunmak” fiili, “16 ay vadeli durdurma” cezasını gerektiren aksiyon, süreç, tavır ve davranışlar ortasında sayılmıştır.

HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Disiplin cezaları, kamu hizmetinin gereği üzere yürütülebilmesi bakımından kamu vazifelilerinin mevzuat uyarınca yerine getirmek zorunda oldukları ödev ve sorumlulukları ifa etmemeleri yahut mevzuatta yasaklanan fiillerde bulunmaları durumunda uygulanan yaptırımlar olup, memurların özlük hakları üzerinde direkt ve değerli sonuçlar doğurmaları sebebiyle sübjektif ve kişisel tesirleri bulunduğu üzere kamu vazifesinin gereği üzere sürdürülmesi ve kamu tertibinin sağlanması bakımından objektif ve kamusal ehemmiyete sahiptirler.
Bu bakımdan disiplin soruşturmalarının yapılmasında izlenecek formül, ceza verilecek fiiller ve ceza vermeye yetkili makam ve heyetler müspet olarak mevzuatla belirlenmekte, doktrin ve yargısal içtihatlarla da mevzu ile ilgili disiplin hukuku prensipleri oluşturulmaktadır. Buna nazaran, disiplin cezası verilebilmesi için kusurlu halin tespitinden sonra muhakkak müddetler içinde ilgili memur hakkında tarafsız bir soruşturmacı görevlendirilerek disiplin soruşturması açılması, kelam konusu soruşturmada memurun lehine ve aleyhine olan tüm kanıtların toplanarak ekleriyle birlikte bir soruşturma raporunun oluşturulması ve bu formda memurun hangi fiili, nerede, ne vakit, nasıl, ne biçimde işlediğinin somut, hukuken kabul edilebilir kanıtlarla kuşkuya yer vermeyecek açıklıkta ortaya konularak yetkili disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından bir disiplin cezası verilmesi gerekmektedir.
Üstte belirtilen kararlar doğrultusunda, disiplin kabahati teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması zarurî olduğu üzere soruşturmanın muhakkak yordamlar çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların türel garantisidir.
Soruşturma buyruğu verilmesi; bağımsız ve üst yahut denk vazifede olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili şahit ve soruşturulanın sözlerinin alınması, tabir alınmadan bireye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe ayrıca kanıtların araştırılması, soruşturma sonucunda bir rapor hazırlanması ve bu raporda; olayın kıymetlendirilmesi, soruşturmacının kanaat ve teklifini belirtmesi ve raporun ilgili makama sunulması, soruşturmayı yapan kişi ile soruşturmada elde edilen kanıtları kıymetlendirecek kişi yahut konseylerin farklı olması, yasal müddet içerisinde isnat olunan fiiller bildirilerek sanığın savunmasının alınması gerekliliği disiplin hukukunun temel prensiplerinden olduğu üzere hukuksal güvenlik prensibinin de gereğidir.
Bu bağlamda, memurun disiplin cürmünü gerektiren bir fiilinin tespit edilmesi halinde soruşturmaya başlanabilmesi için soruşturma onayı alınması, yürütülen soruşturma kapsamında memurun disiplin cezasını gerektiren bir diğer fiilinin tespit edilmesi halinde de tekrar tespit edilen bu fiili için ayrıyeten soruşturma onayı alınması gerekmektedir. Bu durumda, soruşturmacı tarafından soruşturma misyon buyruğunda bulunmayan ve soruşturma esnasında disipline ters olduğu tespit edilen fiille ilgili olarak soruşturma onayı verecek makamın bilgilendirilmesi, kelamı edilen makamca verilecek ek soruşturma oluru üzerine soruşturmanın davacının bu fiilini kapsar biçimde yürütülmesi ve bu formda yapılacak soruşturma sonucunda elde edilen bilgi, evrak ve kanıt durumuna nazaran teklifte bulunulması gerekirken, soruşturma sırasında tespit edilen konularla ilgili olarak ek disiplin soruşturma oluru alınmaksızın vazife sonları dışına çıkılarak bahsin incelenmesinde ve disiplin tarafından getirilen teklif doğrultusunda tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk görülmemiştir. Kelam konusu soruşturmada ilgilinin lehine ve aleyhine olan tüm kanıtların toplanarak soruşturma raporunun oluşturulması ve bu halde hangi fiili, nerede, ne vakit, nasıl, ne formda işlediğinin somut, hukuken kabul edilebilir ve kanıtlarla kuşkuya yer vermeyecek açıklıkta ortaya konularak yetkili disiplin amiri veya disiplin kurulu tarafından bir disiplin cezası verilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan temyiz mevzu Yönetim Mahkemesi kararında yer alan “ifadesine başvurulan bayanın iki polis memurunun kendisine arkadaşlık teklif ettiğini beyan etmesi nedeniyle birebir soruşturma kapsamında. isimli polis memuru hakkında da inceleme başlatıldığı, lakin ismi geçen polis memuru hakkında yalnızca ilgili bayanın sözünün bulunduğu, diğer bir kanıt bulunmadığı gerekçesiyle ceza tayinine yer olmadığının belirtildiği, meğer davacı hakkında da bu bahiste ilgili bayanın sözünden öbür bir kanıtın bulunmadığı, öte yandan davacı hakkında bir öbür sav olan takım otosuyla bayanın konutuna bırakılması konusu ile ilgili olarak; olay sırasında takım otosunda bulunduğu belirtilen şahıslara bu hususta hiç soru sorulmadığı ve bu hususa ait şahit beyanına başvurulmadığı; davacıdan son savunmasının istenmesine ait yazı incelendiğinde, davacının anılan bayana arkadaşlık teklif ettiği, telefon numarasını bayana verdiği, bayanın hastanede müşahede altında tutulduğu sırada onunla ilgilendiği ve ona sigara götürdüğü savlarıyla ilgili olarak davacıdan savunma istendiği, lakin soruşturma raporunda ise buna ek olarak davacının bayanı misyonda iken takım otosuna aldığı konusuna da yer verildiği, hasebiyle bayanı vazifede iken grup otosuna aldığı istikametindeki teze ait olarak davacıdan savunma alınmadığı yolundaki münasebette tüzel isabet görülmemiştir.
Öbür taraftan kelam konusu Mahkeme kararında yer alan” davacıyla birebir ünitede vazife yapan bir polis memuru ile ilgili olarak başlatılan soruşturmaya davacının sonradan dahil edildiği, fakat soruşturmanın genişletilmesine ait 17/09/2010 günlü olurda davacının isminin ve işlediği argüman edilen fiilin yer almadığı, davacı hakkında ayrıyeten bir soruşturma onayı da düzenlenmediği” yolundaki münasebet yerinde görüldüğünden, dava konusu sürecin iptali yolundaki temyize husus Yönetim Mahkemesi kararında sonucu prestijiyle hukuka karşıtlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI YÖNETİMİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. Konya 2. Yönetim Mahkemesince verilen 30/09/2011 günlü,
E:2011/566, K:2011/1493 sayılı kararın ÜSTTE BELİRTİLEN MÜNASEBETLE ONANMASINA,
3. Temyiz masraflarının istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Evrakın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. unsuru uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. unsurunun 1. fıkrası uyarınca bu kararın bildirim tarihini izleyen günden itibaren (15) on beş gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05/07/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kaynak: Memurlar