Bakan Fidan’dan ABD’ye PKK Uyarısı

Bakan Fidan, yeni bölgesel ve global gelişmelere ait Al Jazeera’nin sorularını yanıtladı.

Suriye’de PKK/YPG’nin durumu ve Türkiye’nin tavsiyeleri

İlk kısmı dün yayınlanan röportajın ikinci kısmında Fidan, Suriye’de PKK/YPG’nin kendisine ilişkin bir idare ve güç alanı istediği için yeni idareyle uyuşmasının mümkün olmadığını vurgulayarak, barışçıl bir sistem bulunmasını umduğunu söz etti. Fidan, Türkiye’nin tavsiyesinin herkesin anayasal vatandaşlıktan eşit halde yararlanması olduğunu ve bunun toplumsal barışa büyük hizmet edeceğini belirtti.

PKK’nın Suriye’deki varlığı

Bu barışın ikinci değerli ayağının da yasal devlet organları dışında hiçbir organın silah taşımaması olduğunun altını çizen Fidan, şunları kaydetti:

• “PKK ve bağlı ögelerin Suriye’nin topraklarının üçte birini işgal ediyor olması, ki bunların büyük çoğunluğu Arap kentleri, yani Arapların olduğu yeri PKK işgal etmiş durumda. Bununla da kalmamış, petrolün ve doğal gazın olduğu yerlerin üstüne çökmüş durumda.”
• Buradan petrol ve doğal gazı alıyor, Suriye halkına parayla satıp Irak’taki, İran’daki, Türkiye’deki PKK aksiyonlarına para gönderiyor.
• Şimdi bu türlü bir düzenek var. PKK’nın Türkiye’den, Irak’tan, İran’dan gelmiş 2 bine yakın takımı şu anda SDG idaresinin zirvesinde oturuyor.

ABD ve Avrupa’nın PKK/YPG’ye desteği

Fidan, ABD ve Avrupa ülkelerinin hala PKK/YPG’ye dayanak vermesinin sebebinin sağlanan hapishane hizmeti olduğuna dikkati çekerek, PKK/YPG’nin DEAŞ tutuklularını hapishanede tutma karşılığında, bir palavra üzerinden Suriye topraklarının üçte birini işgal ettiğini söyledi.

Suriye, Irak ve Türkiye’ye yönelik tehditler

Irak, Türkiye ve İran’dan getirdikleri bütün teröristlerin Suriye toprakları üzerinde koruma edildiğini aktaran Fidan,

diye konuştu.Fidan, bu durum için muhakkak inisiyatifler olduğuna işaret ederek, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile Türkiye’nin dostluğunun son derece ileri olduğunu tabir etti. Terörle çabada IKBY’deki Kürt kardeşleriyle Türkiye’nin muazzam bir dayanışması olduğunu vurgulayan Fidan, “PKK’nın ataklarına, cürümlerine, kabahatlerine onlar da maalesef maruz kalmışlardır. Bunun karşısında bir dayanışma ortaya koyuyoruz. Onlar da Suriye’deki PKK zulmünden muzdaripler. Hasebiyle PKK’nın kendisini lağvetmesi, silah bırakması konusunda onların da telkinleri, çalışmaları var.” dedi.

Türkiye’nin Suriye’de muhalefeti desteklemesi

Türkiye’nin Suriye muhalefetiyle alakalarına dair Fidan, başından bu yana muhalefeti desteklediklerini, bu takviyenin son yıllarda daha değerli hale geldiğini zira milyonlarca insanın iç savaştan ötürü Suriye’den Türkiye’ye yöneldiğini belirtti. Fidan, o periyotta muhalefetin denetimi altındaki bölgede de 5 milyondan fazla insanın yaşadığını ve rejimin ilerlemesi durumunda bu insanların Türkiye’ye yönelmemesi için muhaliflerin güçlü olması ve ateşkesin devam etmesi gerektiğini anlatarak, Türkiye’nin de bunu sağlamaya çalıştığını söz etti.

Suriyelilere mesken sahipliği

Türkiye’ye gelen Suriyelilere büyük bir gururla mesken sahipliği yaptıklarına işaret eden Fidan, “Onlar da sağ olsunlar alın teriyle çalışan beşerler. Hakikaten dürüst, namuslu beşerler. İnşallah artık yeni Suriye’de hepsi inançla kendi ülkelerine dönerler.” dedi.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’ya yönelik endişeler

Fidan, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’ya yönelik öteki ülkelerden tasalar olduğunu ve sonrasında bu yaklaşımın değişimine ait, Şara’nın yıllar içerisinde yanlışları görerek dersler çıkardığını ve İdlib’de toplumsal sorumluluk üstlenerek 4 milyon insanın temel muhtaçlıklarını sağlamaya çalıştığını anlattı.

Türkiye’nin Suriye’deki yeni idareye telkinleri

Fidan, bu çeşit sorumluluk ve hizmetler ile devlet idaresinin yalnızca ideolojiyle olamayacağına dikkati çekerek, “Bu noktada İdlib’de geçen yıllar da çok fazla yarar gösterdi. Olağan Türkiye’nin telkinleri bu noktada değerli. Şayet artık radikal bir lisanı, memleketler arası cihadı savunan bir lisanı devam ettirirseniz, başka örgütlerin başına gelenler ortada. Başta Türkiye olmak üzere herkes buna karşı çıkıyor. Bence bu noktada uygun bir dönüşüm kıssası var, inşallah bu dönüşüm kıssası Suriye’nin tamamı için de iyi olur.” diye konuştu.Şara ile İdlib’e geldiği yıllarda tanıştığını anlatan Fidan, kendisine şu anki süreçteki ağır temas devrinde de İslam, demokrasi, halka hizmet, temel hizmetler, belediye hizmetleri üzere birçok alanda Türkiye’nin deneyimini aktardıklarını söyledi. Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendi hayatından da örnekler verdiklerini aktararak, Şara’nın da dünyayı okuyabilen zeki biri olduğunu söyledi.

Suriye’deki yeni idare ve bölgesel işbirliği

Dışişleri Bakanı Fidan, Esed rejimi devrinde Suriye’nin kendi bölgesi ve herkes için tehdit üreten bir noktaya geldiğini belirterek,

dedi.Onun için ben hem bölgemizin hem memleketler arası toplumun bu noktadaki olumlu yaklaşımını olağan buluyorum. İnşallah bu bu türlü devam eder.” diye konuştu.

İran’ın bölgedeki politikaları

Fidan, Suriye’deki gelişmelerin akabinde İran’ın siyasetlerine dair şu değerlendirmelerde bulundu:

• “İran’ın bölge ülkelerindeki milisler üzerinden dış siyaset yürütme meselesi, İran’ın uzun vakittir büyük bir riskle yönettiği bir siyaset.”
• Kendine getirdiği birtakım kazanımlar var lakin bu kazanımları tutmak için harcadığı maliyet daha fazla.
• Irak’ta ve Suriye’de sahip olduğu kazanımları ayakta tutabilmek için İran o kazanımlardan çok daha fazlasını feda etmek zorunda kaldı.

Bu dış siyaset yaklaşımının değişmesi gerektiğini İranlı yetkililere de söylediğini aktaran Fidan, bu tıp siyasetler muvaffakiyet getirse de uzun vadede ve yapısal olarak hem İran sistemine hem bölgeye büyük bir yük oluşturduğunu vurguladı. Fidan, yeni periyotta İran’ın gelişen olaylardan büyük dersler çıkardığını belirterek, bölgesel dayanışmanın artırılması gerektiğini ve artık eski yanılgıları devam ettirme vakti olmadığını vurguladı.

Bölge dominasyon kültüründen kurtulmalı

“Bölgenin bir ülke tarafından domine edilmesi kültüründen” kurtulması gerektiğinin altını çizen Fidan şunları söyledi:

• “Ne Araplar, ne Türkler, ne Kürtler, ne İranlılar.
• Bunların bir dominasyonla birbirini rahatsız etmeyle birbirine tehdit oluşturmayla işinin olmaması lazım.”
• Ülkelerin bir ortaya gelip kendi problemlerini çözmesi, dayanışma içinde olması gerekmektedir.
• Birbirine güvenlik, refah ve zenginlik sağlaması ve tehdit ve tahakküm kaynağı olmaması gerektiğine dikkati çekti.

İran’ın SDG ismini kullanan PKK/YPG terör örgütünü destekleme ihtimali

Fidan, İran’ın geçmişteki üzere siyasetleri devam ettirmesinin gerçek bir yol olmayacağını vurguladı.

Dünyada artık hiçbir şey gizlenemiyor. Sizde olan yetenekler diğerinde da var.”Dolayısıyla camınıza taş atılmasını istemiyorsanız oburunun camına taş atmayacaksınız.”Fidan, bölgede İran ile bir olağanlaşmaya gidilip gidilmediğine ait şu değerlendirmelerde bulundu:

• İran’da aşikâr kümelerin Suriye ve Irak sorununu kayıp ve çıkar üzerinden okuyabileceğini lakin ülkenin genelinde akıllı devlet insanlarının bunu farklı okuyabileceğini söyledi.
• Suriye’nin Suriye milletinin yararı olduğunu ve kimsenin gidip Suriye’ye yapması gerekenleri söyleyerek egemenliklerini tahakküm edecek bir yapıda olmaması gerektiğini vurguladı.
• Bunun kendi ahlakına ve Türk dış siyasetine alışılmamış olduğu belirtti.
• Aynı halde öteki ülkelerin de bölgedeki öteki ülkelerle bağlantılarını tahakküm etme üzerinden tanımlamamaları gerektiğinin altını çizen Fidan ülkelerin işbirliği yaparak birbirine daha çok kazandıracağını lisana getirdi.

Tahakküm kurma yaklaşımı Türkiye’nin vizyonuna aykırı

Tahakküm kurma yaklaşımı Türkiye’nin vizyonuna aykırıSuriye’nin kendi ulusal ögelerinin şu anda yeni hükümet kurduklarını ve Türkiye’nin yapabileceğinin ise takviye vermek olduğunu anlatarak şöyle devam etti:

• “Ama şayet haşa biz bunları yönetelim bunların üzerinde tahakküm kuralım bunlar bizim dediklerimizi yapsınlar üzere bir yaklaşım olursa bizim aslında bölgede geliştirmek istediğimiz vizyona bu karşıt.”
• “Dayanışma içinde olmamız lazım.”
• “Herkesin aklı var herkesin nefsi var herkesin onuru var.”
• “Herkes kendisini en az benim kadar vatansever milliyetçi bedellerine bağlı onur ve izzet içerisinde yaşamaya kıymet olan bir birey olarak görüyor.”
• “Sonuçta benim bunu dikkate almam lazım.”

Bölgedeki kalkınma hamleleri

Fidan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ülkesini büyük bir süratle kalkındırma yolunda çalıştığının görüldüğünü tabir ederek ülkesini resmen transforme ettiğini ve bunun kıymetine değindi. Altyapı ve üstyapı projelerinin toplumsal projelerin kurumsal projelerin teknoloji projelerinin değerli olduğunu vurgulayan Fidan bölge ülkelerinin büyük bir kalkınma atılımı içerisinde olduğunu söyledi. Fidan bunun hem bölge için hem de İslam dünyası için çok yeterli olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:

• “Bakın Birleşik Arap Emirlikleri Suudi Arabistan Kuveyt Katar Bahreyn Umman… Buralarda muazzam kalkınma atılımları var.”
• “Irak’a bakın Irak’ta şu anda Sayın Sudani’nin yönetimi altında hakikaten altyapı üstyapı sorunlarını halletmek için elinden geleni yapmaya çalışıyor.”
• “Onlar da kalkınmaya çalışıyorlar.”
• “Mısır’a gidin Sayın Sisi’nin ifadesiyle en büyük düşmanlığı yoksulluk olarak tanımlamış.”
• “Büyük bir kalkınma atılımı içerisine girmek istiyor.”
• “Yani İslam dünyasının Arap dünyasının makus talihini değiştirmek isteyen idareler var.”
• “Gerçekten ellerindeki imkanları memleketi daha fazla kalkındırmak halkın temel meselelerini çözmek için harcamaya çalışan başkanlar görüyoruz.”

Bunu herkes için tarihi bir baht olarak nitelendiren Fidan

dedi.

Kudüs’ün statüsünün yıpratılması kabul edilemez

Kudüs’ün statüsünün yıpratılması kabul edilemezFidan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bölgeye ve bölge ülkelerine yönelik siyasi vizyonu ve kuşatıcılığı olduğunu söyleyerek bilhassa bölgedeki Müslüman ülkelerle külfet içerisinde olmamak konusunda büyük bir hassasiyet bulunduğunu kaydetti. Bakan Fidan

dedi.Kudüs ve Filistin halkının Türk halkının hassasiyeti olduğuna dikkati çeken Fidan Türkiye’de seçimle iktidara gelen her iktidarın halkın hassasiyetine kulak vermek zorunda olduğunu belirtti. Fidan Filistinlilerin göz nazaran göre bayan çocuk demeden öldürülmesi hapsedilmesi ve topraklarının işgal altında tutulmasının ve Kudüs’ün statüsünün giderek yıpratılmasının kabul edilecek bir şey olmadığının altını çizdi. Türkiye’de bunu kabul edebilecek bir iktidar olmadığını söyleyen Fidan şunları kaydetti:

İsrail’in dışındaki Yahudi toplumunda çok makul düşünen kozmik düşünen beşerler olduğunu söyleyen Fidan devlet kurmak onur içinde yaşamak nasıl kendisinin istediği bir şey ise birebir hakkı diğerine vermekte sorun görmeyen faziletli temel fazilet ve ahlak sahibi insanların da bulunduğunu belirtti. Fidan bu insanların da sesinin duyulması gerektiğini aktararak

diye konuştu.

Netanyahu’nun stratejik hataları

Fidan İsrail’in 7 Ekim 2023’ün akabinde gücünün nasıl etkilendiğine ait soruya “Netanyahu taktik amaçlara ulaşmakta başarılı bir başkan. Hatta tehlike de burada. Lakin bütün bu taktik muvaffakiyetleri topladığınız vakit büyük bir stratejik hezimete gerçek gidiyor. Artık buradaki sırrı düşünmek lazım. Yani bu kadar taktik başarıyı üretip de bu kadar büyük bir stratejik yenilgiye lanetlenmeye maruz kalmak nasıl mümkün oluyor? Demek ki stratejiyi baştan yanlış kuruyorsunuz. Stratejiyi baştan yanlışsız kurgulamak lazım. Artık tarih zati bu tipten adamlarla dolu. Taktik muvaffakiyetlerini kutsayıp önemseyip bunların toplamda ürettiği büyük stratejik kaybı göremeyen önderler var.” cevabını verdi.

Suudi Arabistan’ın İsrail ile olağanlaşma süreci

“Suudi Arabistan’ın İsrail ile olağanlaşma konusunda çok önemli ve onurlu bir çıkışı”Bunu söyleyen Fidan “Normalleşmeyi iki devletli tahlile bağlaması olağanüstü kıymetli bir konu” diyerek şunları ekledi:

• “Bu hem Ürdün’ün hem Mısır’ın konumunu da güçlendiren bir duruş.”
• “Aslında Suudi Arabistan sahiden bu noktada güçlü bir duruş ortaya koyuyor.”
• “Bu duruşa dayanak vermek lazım.”

Fidan olağanlaşma sürecinin iki ayağı olduğunu belirterek şöyle konuştu:

• Birinicisi ABD ile Suudi Arabistan’ın yürüttüğü muahede ve bağlantılar.
• İkincisi İsrail ile olağanlaşmaya bakan kısmıdır.

Bakan Fidan “Benim görüşmelerden gördüğüm iki devletli tahlil hayata geçmediği kabul edilmediği sürece bir olağanlaşmanın olacağını da düşünmüyorum.” sözünü kullandı.

Filistin problemi geneline ait Trump’ın oynayabileceği tarihi rol

“Filistin sıkıntısı geneline ilişkin ABD Başkanı Donald Trump’ın oynayabileceği tarihi rol”Bunu söyleyen Fidan şu değerlendirmelerde bulundu:

• “O da yani tıpkı Ukrayna sıkıntısında olduğu üzere savaşı nasıl durdurdu? Burada da bütün dünyanın kabul ettiği iki devletli tahlil konusunda İsrail’i ve Sayın Netanyahu’yu ancak bastırabilecek insan Sayın Başkan Trump.”
• Fidan Trump’ın bunu yapmayı tercih ettiği takdirde hem İsrail’in güvenliği konusunda daha makul adım atmış olacağını hem Arapların istikrarı ve Filistinlilerin devlete kavuşması konusunda önemli adımlar olabileceğini vurguladı.

Bölgede hem olağanlaşma olabileceğini hem de ABD’nin üzerinden bir yük alınacağını lisana getiren Fidan şunları kaydetti:

• “İsrail’in daima bu kadar yayılmacı ve düşman ürettiği bir bölgede kendisini tehdit altında hissediyorum dedikçe Amerika oraya daima kaynak ayırmak zorunda.”
• “Bu kaynağı ne kadar ayırabilir ne kadar müddetle ayırabilir bilmiyorum.”
• “Bakın Amerika 50 sene 60 sene Avrupa’ya kaynak ayırdı ve bir gün dedi ki artık ben bu kaynağı ayırmıyorum dedi. Avrupa birden teğe kendisini açıkta gördü.”
• Aynısını 10 sene sonra 15 sene sonra İsrail için söylemeyeceği ne malum?”

Fidan diğerinin dayanağıyla ABD’nin zihnine de oturarak bir noktaya kadar plan yapılacağını bunun sürdürülebilir ve garantisi olan bir siyaset olmadığını vurgulayarak “Amerika yarın öbür gün fikir değiştirse ne yapacaksınız?” dedi.

PKK’yı destekleme istikametindeki mecburiyetten Amerika’nın çıkması gerekiyor

“PKK’yı destekleme tarafındaki mecburiyetten Amerika’nın çıkması gerekiyor”Bunu söyleyen Fidan şu değerlendirmelerde bulundu:

• Türkiye’nin Trump’tan beklentisine ait Fidan Trump ile bağların birinci periyodunda başladığını ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile başkanlar seviyesinde uygun bir alaka içinde olduğunu tabir etti.
• Fidan “Burada o periyot ortaya koyduğumuz bir münasebet anlayışı vardı. Bunlarda Türkiye’nin Amerika ile olan bağlantılarının temel ekseninde her vakit için güvenlik olmuştu. Cumhurbaşkanımız dedi ki güvenlik kıymetli bir ayak ancak artık çağdaş vakitlerde yaşıyoruz iktisat de en az güvenlik kadar kıymetli.” diye konuştu.
• ABD ile ticari alakaların ve potansiyelin ağır olduğuna dikkati çeken Fidan birçok alanda ihracatta bulunulduğunu lisana getirdi.
• Fidan ABD ile teknoloji alanında işbirliği yapıldığını güç alanında da işbirliğinin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

“Üçüncüsü Amerika’yla bilhassa Suriye’de DEAŞ’la çaba konusunda bir ilgi parametresini yine gözden geçirip Türkiye için tehdit oluşturan PKK’yı destekleme istikametindeki mecburiyetten Amerika’nın çıkması gerekiyor.” diyen Fidan şunları kaydetti:

• “Bu bizim için olağanüstü değerli bir ulusal güvenlik sıkıntısı.
• >Zira orada Amerika için taktik bir durum DEAŞ’lıları mahpusta tutma işi fakat onu yaparken kullandığı PKK’lıyı destekleme sıkıntısı bizim için bir ulusal güvenlik konusu ve Amerika ile ortamızda da hakikaten toksik bir husus bu.”
• >Bunun çıkması gerekiyor. Ondan sonra Türkiye üzere çok güçlü bir ülkenin bölgesindeki güçlü bir ülkenin Amerika’yla birlikte bu bölgede çok olumlu katkılar verebileceğini düşünüyorum.”

Kaynak: Memurlar