Soma davasında savcı kamu görevlilerine ceza istedi

Soma’da 13 Mayıs 2014’te meydana gelen maden kazasında 301 madenci, hayatını kaybetti. Faciadan sonra başlatılan isimli süreçte Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Lideri Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Yanlışsız ile İşletme Müdürü Akın Çelik’in de ortalarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Sonraki süreçte 3 sanık tahliye edildi. Yargılamaların akabinde tutuklu sanıklar Can Gürkan 15 yıl, Ramazan Yanlışsız 22,5 yıl, Akın Çelik ile maden mühendisi Ertan Ersoy 18 yıl 9’ar ay, maden mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı 22,5 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik’e 11 yıl 8 ay, maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık 10 yıl 10’ar ay, yönetim kurulu üyesi Haluk Evinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın 8 yıl 4’er ay, Murat Bodur 6 yıl 3 ay mahpus cezasına mahkum edildi. Şirketin işvereni Alp Gürkan’ın da ortalarında bulunduğu 37 sanık beraat etti.

YENİDEN YARGILAMADA CEZALAR DEĞİŞTİ

Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi, ‘Olası kastla insan öldürme’ cürmünden ceza alan Can Gürkan ile Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç’in de ortalarında bulunduğu 4 kişinin ‘Bilinçli taksirle vefata ve yaralamaya neden olma’ hatasından cezalandırılmalarını istedi. Bunun üzerine sanıklar, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde tekrar hakim karşısına çıktı. Mahkeme heyeti, ‘Bilinçli taksirle çok sayıda kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ kabahatinden Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Lideri Can Gürkan’a 20 yıl, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu’na 12,5 yıl mahpus cezası verdi. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç beraat etti. Daha evvelki kararda Can Gürkan’ın 15 yıl olan mahpus cezası 20 yıla çıkarken, 8 yıl 4 ay mahpus cezası alan Haluk Evinç beraat etmiş oldu. Daha evvel beraat eden Efkan Kurt ile Adem Osmanoğlu ise yeni kararla 12 yıl 6’şar ay mahpus cezasına çarptırıldı.

‘DOSYANIN AĞIR CEZA MAHKEMESİNE SEVK EDİLSİN’ TALEBİ YİNELENDİ

Maden faciasıyla ilgili Soma Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yürütülen soruşturma sonunda ihmali bulunan 28 kamu vazifelisi hakkında da 25 Aralık 2023’te ‘Görevi berbata kullanma’ hatasından iddianame düzenlenerek dava açıldı. Soma 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın bugün 4’üncü duruşması yapıldı. Duruşmaya; madenci aileleri, sanık avukatları ve madenci yakınlarının avukatları katıldı. Sanık avukatları, dava belgesindeki uzman raporunun yetersiz olduğunu belirterek, yeni uzman raporu hazırlanması talebini yineledi. Şikayetçi aileler ve avukatları da davanın ‘Görevi berbata kullanma’ suçlamasıyla açılmasının yanlış olduğunu, farklı vilayetlerde benzeri olayların yaşandığı yargılamaların iddianamesini mahkemeye sunarak, olayda birden fazla kişinin mevti ve yaralanmasının kelam konusu olması nedeniyle mahkemenin misyonsuzluk kararı vermesi, belgenin ağır ceza mahkemesine sevk edilmesi talebini tekrarladı.

SAVCI: SANIKLARIN İHMALİ VAR

Taleplerin akabinde duruşma savcısı, mütalaasını sundu. Savcı, hakkında dava açılan Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu vazifelilerinin, 2009 ila 2014 yılları ortasında kelam konusu maden ocağında kontrollerde bulunduğunu belirtti. Fakat 13 Mayıs 2014’te meydana gelen olaydan sonra maden ocağında iş sıhhati ve güvenliği istikametinden tespit edilen eksikleri görmediğini ya da göremediğine dikkati çeken savcı, kelam konusu sanıkların vazifelerini layığıyla yerine getiremediğini ya da ihmallerinin bulunduğunu kaydetti. Savcı, sanıkların misyonu ihmal ve berbata kullanma kabahatinden cezalandırılmalarını istedi.

DURUŞMA 29 NİSAN’A ERTELENDİ

Bazı sanıkların kelam konusu maden ocağını bir sefer, kimilerinin birden fazla defa denetlediğini belirten savcı, birden fazla kontrolde bulunan kamu vazifelilerinin vazifesi ihmal ya da berbata kullanma kabahatini zincirleme işlediği savıyla cezalarının arttırılmasını talep etti.

Mütalaadan sonra sanıkların misyonu ihmal ya da berbata kullanma kabahatinden cezalandırılmasının yanlış olduğunu savunan şikayetçi avukatları, mütalaaya karşı savunma hazırlamak için yargıçtan mühlet istedi. Müşteki avukatlarının misyonsuzluk talebini karar duruşmasında kıymetlendirilmesine karar veren hakim, taraf avukatlarının mütalaaya karşı savunma hazırlaması için duruşmayı 29 Nisan’a erteledi.

‘TEMEL TALEBİMİZ, MİSYONSUZLUK KARARI’

Duruşma sonrası Ankara Barosu avukatlarından Murat Kemal Gündüz, madenci aileleri ismine basın açıklaması yaptı. Gündüz, “Bugün duruşmada temel talebimiz, misyonsuzluk karar verilmesi konusundaydı. Buna ait emsal mahiyetteki iddianameleri de evraka sunduk. Zonguldak Kozlu maden faciası, 2013’te oldu. Orada da tıpkı halde Türkiye Kömür İşletmeleri Yönetim Kurulu’na, eksper raporlarına kusur atfedildi. Fakat dönemin Enerji Bakanı soruşturma başvuru iznini vermedi. İdari yargı müracaatlarımızı reddetmişti. 2015 yılında orada da Anayasa Mahkemesi’ne müracaatımız var. Anayasa Mahkemesi tıpkı Soma’daki kamu vazifelileri üzere Zonguldak’taki kamu vazifelileri için de ömür hakkının yöntem boyutunun ihlal edildiği tespitiyle yine yargılama yapılmak üzere belgeyi Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi’ne gönderdi. Anayasa Mahkemesi kararı uyarınca Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi, soruşturma müsaadesi verilmemesi kararını kaldırdı ve Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı, 2022 yılında Türkiye Kömür İşletmeleri Yönetim Kurulu üyesi sanık şüpheliler hakkında birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına sebep olma cürmünden ve vazifesi berbata kullanma hatasından kamu davası açtı ve yargılama hala sürmektedir” dedi.

‘BAKANLIĞIIN TESPİT RAPORUNDA MEVT GÖTÜREN SEBEPLER TEK TEK SAYILMIŞ’

Avukat Gündüz, “İkinci verdiğimiz emsalimiz 2024 yılında İstanbul Beşiktaş’ta gece kulübü yangınında 29 çalışanın hayatını kaybetmesi ile ilgili olayda kamu misyonlarına kusur atfedilmesi üzerine iddianame tanzimi ile kamu vazifelileri hakkında birden fazla insanın vefatına neden olmak ve vazifesi ihmal cürmünden dava açıldı. Bunlara birebir emsal, taleplerimizi yaptık. Kamu vazifelileri ile ilgili 2009’dan itibaren facianın tarihine kadar birden fazla 6-7 defa kamu vazifelileri bu yargılanmakta olan sanıklar kontrol yaptı. Ancak tüm kontrollerin ortak noktası ve kısa özeti, noksan olmadığı konusunda. Ana davada alınan eksper raporunda hiçbir kontrol raporunda kusur tespit edilmemiş lakin katliamın akabinde alınan uzman raporunda daha doğrusu Çalışma Bakanlığı’nın tespit raporunda çok fazla kusurun olduğu ve mevte götüren sebepler tek tek sayılmış. Aslında bu konu bile tek başına vazifenin gereği üzere yapılmadığı, bunun sonucunda de ölümlerin meydana geldiği hususundaydı. Bütün arkadaşlar taleplerimizi yaptık. Misyonsuzluk itirazında bulunduk lakin bugün beklemiyorduk açıkçası. Savcılık mütalaasını hazır olduğunu söyleyip, sundu” diye konuştu.

‘MEVCUT MÜTAALAYLA SANIKLAR ÖDÜLLENDİRİLMİŞ OLDULAR’

Savcılık mütalaasını kıymetlendiren Avukat Gündüz, “Sanıklar için bir ödül ve ceza rahatsızlığı getiren bir mütalaa. Şöyle ki tüm kusurları tespit etmesine rağmen Soma maden ocağındaki tüm kusurları tespit etmesine rağmen sanıklar hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 257’nci unsuru uyarınca cezalandırma istedi. Vazifesi berbata kullanmadan cezalandırma istedi. Olağan haliyle bu cürmün alt hududu 6 ay, üst sonu 2 yıl. Vakit aşımı gündeme gelecek, bu bilinen bir şey. Bugün metot olarak, bu mütalaaya karşı da itirazda bulunduk. Mahkeme kararla birlikte verilebileceği istikametinden tekrar bugünkü itirazlarımızı reddetti. Genel olarak savcılık mütalaasına karşı beyanda bulunmak üzere müddet verildi. Duruşmayı 29 Nisan tarihini erteledi. Görünen o ki şu andaki bu haliyle bu mevcut mütalaayla sanıklar ödüllendirilmiş oldular” dedi.

‘KARARI İSTİNAFA GÖTÜRECEĞİZ’

Avukat Gündüz, “301 insan öldü, 162 insan yaralandı. Buna, sadece bu tespit edilen vazifesi imal cürümleri sebep oldu. Lakin buna karşın itirazlarımız kabul edilmeyerek sanıkların birden fazla insanın vefatına sebep olma ve yaralanmasına sebep olma kabahatinden ağır ceza mahkemesinde yargılanmasının önü kesilmeye çalışılıyor. Şu andaki gidişat bu. Bu haliyle de bu dava biterse ki o denli görünüyor. Bunun istinaf basamağı yahut öteki etaplarda mevcut kabahati taban vakit aşımı 8 yıl aslında. Uzamış halle bile bu yargılama safahatında bu sanıkların vakit aşımı sonuyla kurtarılması manasına geliyor. Cinayet davalarında, cezasızlık kültürünün farklı bir versiyonuyla karşı karşıyayız bugün. Bugün Soma hadisesinde de bunu gördük. Verilen kararı da istinafa götüreceğiz” diye konuştu.

Kaynak: Memurlar