15’inde vazife maaşını alıp, 16’sında emeklilikte misyon maaşı geri alınır mı?

Soru : Memur on beşinde maaşını aldıktan sonra (ayın on altısında) yaş haddinden emekli olursa maaşını geri öder mi?

Detaylar/Değerlendirmeler:
Devlet memurlarının hizmet müddetleri nasıl hesaplanır, vazife aylığını alıp birebir gün yahut bir sonraki gün emekliye ayrıldıklarında o ay hizmet müddetlerine ek edilir mi? Misyon aylığını alıp emekliye ayrılan, yaş haddinden mecburî emekli olan memurdan o aya ilişkin misyon maaşları geri istenir mi? Kapsamı içerisinde değerlendirmelerimizi yapmaktayız.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu unsur 164 kararında, Memur aylıklarının her ayın başında peşin ödeneceği ve emekliye ayrılma ve mevt hallerinde ödenen bu aylığın geri alınmayacağı açık olarak belirtilmiştir.
Devlet memurları aylıklarını, 3472 sayılı Kanun uyarınca 15 Ekim 1987 tarihinden beri her ayın 15 inci peşin almaktadırlar. Birtakım Kurumlarda ise aybaşı ibaresi Ayın 1’i olarak da uygulanmaktadır.

Konuyu daha yeterli anlamak için hizmet mühleti nasıl hesaplanır, hizmete ait SGK primleri nasıl ödenir konusunu bilmek gereklidir.
5434 kapsamında olanlar için:
5434 sayılı Kanun Husus 14 kararı gereği, memurlara ödenen aylık fiyatlarına temel birtakım kalemlerden % 16 emeklilik keseneğine temel aylık kesintisi, bunun karşılığı olarak da misyon yaptıkları Kurumlar tarafından da % 20 Kurum karşılığı kesintisi SGK kesintilerine temel olur.
5434 sayılı Kanun Unsur 30 ve 31 kararları gereği de memurun hizmeti tam kesenek, yani toplam % 36 üzerinden SGK primlerinin başladığı tarihten itibaren başlar.

Örnek: Ayın 9’unda misyona başlayan memurun hizmeti tam aylığın ödendiği 15’inde başlar ve bir sonraki ayın 14’üne kadar olan süreyi kapsar. 9’u ile 14 ü ortası ise tekrar misyon maaşını Kurumları öder, lakin bu mühlet için tam kesenek kesilmediği için 6 gün hizmet sayılmaz.
Aybaşlarından sonra misyondan emeklilik nedeniyle ayrılanlar için ayrıldıkları ayın tamamı fiili hizmet süresinden sayılmaktadır. Örnek; 15 Ocak 2025 vazife maaşını almış olan bir kişi, vazife maaşını aldıktan sonra emekli olursa 15 Ocak 2025 ila 14 Şubat 2025 tarihleri ortası geçen müddeti emeklilikte geçerli 1 ay hizmet sayılır.

5510 kapsamındaki memurların emeklilik hizmet müddeti nasıl hesaplanır?
Hizmet hesabı 5510 sayılı Kanun Unsur 7 ve 9 uncu unsurlar kararında açıklanmıştır. Bu kararlara nazaran de hizmetlerin başlama tarihi;

– Misyona başladıkları tarihten itibaren başlar. Yani takip eden aybaşına götürülmez, başladığı gün hizmetin hesap edilmeye başlama günüdür.
Hizmetlerin bitirilmesi tarihi;
– Hizmetin sona ermesi vefat yahut aylık bağlanmasını gerektiren hallerde misyon aylıklarının kesildiği tarihi,
– Yaş hadleri ile sıhhi müsaade müddetlerinin doldurulması hallerinde ise bu müddet ve hadlerin doldurulduğu,
Tarihleri takip eden aybaşından itibaren sona erer.
– Vazifenin sona ermesi üstte belirtilen haller dışında ise misyondan ayrıldıkları tarihten itibaren sona erer. Yani takip eden aybaşına hizmet götürülmez.
Özetle; 5510 sayılı Kanun kararlarına nazaran hizmetler memurların misyona başladıkları tarihten itibaren başlayıp, hizmetlerin bitimleri de aylık bağlanmasını gerektiren hallerde vazife aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından olur. Yani, 2008 yılı Ekim ayından sonra birinci kere memurluğa ayın 4 ünde başlamış memurun hizmet müddeti 4 ünde başlar, emekli olduğu tarihte ayın 18 i olduğunda da o ayı takip eden bir sonraki ayın 14 üne kadar hizmet müddeti olur.
Ayrıca, hem 5434 hem de 5510 kapsamında bağlanacak aylıklar hizmet aylıklarının kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlamakla birlikte emekli aylığı ödenmesinde temel alınan aybaşı tarihi memur aylıkları için uygulanan aybaşı tarihinden farklı olup ayın 1’ini tabir etmektedir.
Yine, günümüzde gerek 5434, gerekse 5510 kapsamındaki emeklilere 5510 sayılı Kanun Unsur 55 kararı uygulanır ve 1’er aylık ödeme yapılır, lakin 2008 yılı Ekim ayından evvel 5434 kapsamında olan emeklilerden 3 aylık olarak almakta oldukları emekli aylık ödemeleri devam eder, FAKAT 3’er aylık alanlardan 1 aylık olarak almayı tercih edenlere 1 aylık ödeme yapılır, daha sonra bu tercihten vazgeçme olmaz.

Açıklamalarımız bağlamında sonuç kıymetlendirmemiz:
Devlet memuru misyon aylığını aldıktan sonra istekle yahut yaş haddinden mecburî emekli olduğunda üstte yaptığımız yasal düzenlemelerde yer alan kararlar gereği aybaşı itibariyle almış oldukları vazife aylıkları bireylerden tekrar istenmez.

Kaynak: Memurlar