Rusya basınında geçen hafta Kırgızistan-Türkiye savunma işbirliği mutabakatı öncelikli gündem unsuruydu. Türk-Akım gaz boru sınırının Avrupa’ya bastığı doğal gaz ölçüsündeki rekor da manşetlerdeydi.
Haftanın seçkisi Abhazya seçimleri için Sakarya’da açılan sandığın Ankara’nın talebi üzerine kapandığı haberinden ruble karşısında doların güç kazanmasının Rusya vatandaşı tatilcilerin bütçesinde tasarruf manasına geldiğine kadar çeşitli hususlar üzerinde duruyor. Lakin seçkinin en değerli modülü, tahminen de, Türkiye ve Kırgızistan ortasındaki savunma işbirliği muahedesi üzerine İzvestiya’nın yorumu.
‘Sakarya’daki Abhazya seçim sandığı kapatıldı’
Abhazya Merkez Seçim Komitesi, Türkiye’de Sakarya’da bulunan seçim sandığının kapatılması kararı aldı. Açıklamada şöyle deniyor: “Merkez Seçim Komitesi, Abhazya’nın tam yetkili temsilcisi İbrahim Avidzb’den, 15 Şubat 2025 tarihinde yapılması planlanan Abhazya cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimleri için Türkiye’de bir seçim merkezi açılmasının mümkün olmadığına dair resmi bir mektup aldı.” Açıklamada ayrıyeten, “bu mektuba dayanarak, Merkez Seçim Komitesi’nin 13 Şubat’ta, Türkiye’nin Sakarya (Adapazarı) kentinde kurulan cumhurbaşkanlığı seçim merkezini kapatmaya ve seçim komitesini dağıtmaya karar verdiği” belirtiliyor.
Abhazya Merkez Seçim Komitesi daha evvel muhalefetin teklifiyle Türkiye’de, Abhaz diasporasının ağır biçimde yaşadığı bölgede bir seçim sandığı kurulması kararı almıştı. Ankara bir evvelki Abhazya devlet başkanlığı seçimlerinde de kendi topraklarında bir seçim sandığı kurulmasına ve Abhaz diasporasının oylamaya katılmasına, Abhazya’nın egemenliğini tanımadıkları ve Gürcistan’ın kesimi saydıkları için mahzur olmuştu. (İnterfaks, 13 Şubat)
‘Türkiye ve Kırgızistan ortasındaki savunma işbirliği mutabakatı Kırgızistan parlamentosunda’
Kırgızistan ve Türkiye savunma alanında işbirliği mutabakatı imzaladılar. Evrak onaylanması için Kırgızistan parlamentosunun önünde. Münasebetinde muahedenin Kırgızistan’ın savunma endüstrisi potansiyelini artırmayı hedeflediği belirtiliyor.
Belge şu istikametlerde işbirliği öngörüyor: savunma endüstrisine yönelik her tıp eser ve hizmetin geliştirilmesi, direkt tedariki ve üçüncü ülkelere satışı; çeşitli platform ve sistemlerin tamir, teknik bakım ve modernizasyonu; keza teknoloji transferi ve ülkeler ortasında eğitim ve evrak değiş tokuşu konusunda işbirliği.
Projenin her iki tarafça da ulusal mevzuata uygun olarak finanse edilmesi gerekiyor. Bundan öbür Bişkek’te karşılıklı Kırgız-Türk yatırım fonu kurulacak. Bu, Kırgızistan ve Türkiye’nin, merkezi Bişkek ve Ankara’da olan Türki Devletler Teşkilatı bünyesinde ikili ticari-iktisadi işbirliğini geliştirme niyetinde önemli olduklarına tanıklık ediyor.
Türkiyeli yetkililer yalnızca Kırgızistan’la ticaretle değil, Kırgızistan’ın elverişli jeopolitik pozisyonu nedeniyle askeri-teknolojik ve savunma-stratejik işbirliğiyle de ilgililer. Kırgızistan Çin, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan’la komşu; Çin’e giden boru sınırları da Kırgızistan’dan geçiyor.
Ankara bundan diğer Türki Devletler Teşkilatı aracılığıyla da Kırgızistan’da varlığını sağlamak istiyor. Türkiye, askeri-teknolojik işbirliği alanında Kırgızistan’a savunma silahları temin etmeye hazır. Bilhassa de hudutların korunması için Bayraktar insansız hava araçları. Bunlar Tacikistan hariç Orta Asya ülkelerinin silah envanterinde mevcut.
Kırgızistan son iki buçuk yılda silah alımı ve silahlı kuvvetlerine lojistik takviye için 1,3 milyar dolardan fazla harcama yaptı.
Kimi datalara nazaran Türkiye Kırgızistan’a ordu için işçi silahları ihracatına devam ediyor.
Ayrıca Kırgızistan üzerinden Çin’in Müslüman Uygurların yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ne de ilgi gösteriyor. …
Türkiyeli yetkililer temel itibariyle Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Gürcistan demiryollarını Türkiye’nin ulaşım ağına bağlayacak bir demiryolu ulaşım koridoru üzerine çalışıyor.
Türkiye ayrıyeten Çin ile birlikte bütün Türki cumhuriyetler dünyasını birbirine bağlayacak bir Trans-Hazar ulaşım yolu projesini de hayata geçirmek istiyor. Bu, Ankara’nın hammadde ithalatını ve mamul husus ihracatını artırmasını sağlayabilir. …
Rusya Bilimler Akademisi’nden… Razil Guzayerov İzvestiya ile görüşmesinde Türkiye’nin hareketlerinin Ankara’nın rolünü artırmak ve liderlik savında bulunmak istediği Türki devletlere yönelik stratejisine uygun olduğunu söylüyor. …
Guzayerov’a nazaran Kırgızistan daha evvel Tacikistan’la hudut çatışmalarında kullandığı silahları Türkiye’den satın aldı. Guzayerov, Kırgızistan’daki teşebbüsün Türkiye tarafından büyük ihtimal bölgedeki öteki ülkelere askeri eser satışını sağlayacak bir bölgesel merkez olarak değerlendirileceğini de söyledi. … (K. Loginova / İzvestiya, 12 Şubat)
‘Kıbrıs’ta yeni cins görüşmeler 17-18 Mart’ta’
Kıbrıs Haber Ajansı’nın Yunanistan’daki diplomatik kaynaklara dayanarak verdiği habere nazaran Rum ve Türk toplumlarının ve Kıbrıs’ın güvenliğinin, bağımsızlığının ve toprak bütünlüğünün garantörü devletlerin (Britanya, Türkiye, Yunanistan) iştirakiyle yapılacak olan Kıbrıs tahlil toplantısı 17-18 Mart’ta gerçekleştirilecek. …
Kıbrıs’ta yayın yapan Philenews 11 Şubat’ta beş taraflı gayriresmi toplantının 17-18 Mart’ta Cenevre’de yapılacağını bildirmişti. …
BM Genel Sekreteri António Guterres, adanın güvenlik garantörü ülkeleri ile Nikos Hristodulidis ve milletlerarası tanınırlığı olmayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile genişletilmiş bir toplantı yapılması konusunda ekim ayı ortasında anlaşmıştı. Toplantının adadaki kriz durumundan çıkış için direkt diyaloğun yine başlatılmasına ön ayak olması bekleniyor. (A. Dombitskaya / 12 Şubat)
‘Ruble paha kazandıkça tatilciler tasarruf yapıyor’
Rusya’da ruble kıymet kazandı, Merkez Bankası’nın bugünkü kuru 1 dolar eşittir 91,03 ruble. ATOR’a nazaran bu durum yurtdışı, bilhassa de Türkiye çeşitlerinde olumlu bir biçimde yansıdı.
Türkiye’de tatil ortalama yüzde 6-7 ucuzladı, bu da iki kişilik, hatta çocuklarla birlikte daha fazla paket çeşitlerde 15-60 bin ruble kadar tasarruf getirebilir. Otel fiyatları çeşit seçeneklerinin yüzde 70’inde ucuzladı, kimi otellere ise geçen yılki fiyatlardan rezervasyon yaptırmak mümkün.
ATOR’a nazaran döviz kuru önümüzdeki hafta değişebilir, bu nedenle tasarruf etmek isteyenler Türkiye’deki tatil beldelerine seyahat satın almak için çabuk etmeli. (Vestnik Kavkaza, 14 Şubat)
‘Kiev’in casusları hangi ülkeler üzerinden Rusya’ya geliyor?’
Rusya İktisat Üniversitesi Siyasi Tahlil ve Sosyal-Psikolojik Süreçler Kürsüsü doçentlerinden Aleksandr Perenciyev’e nazaran Ukraynalı casuslar Rusya’ya cephe sınırı değil üçüncü ülkeler üzerinden geliyorlar. Perenciyev bunların Rusya’ya Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geldiklerini düşünüyor.
Perenciyev’e nazaran:
“Bu cins casusların çoklukla cephe sınırından değil, dolambaçlı yollardan Rusya’ya ulaştığını belirtmek isterim. Örneğin, bir seçenek olarak, evvel Türkiye’ye, oradan Ermenistan’a, sonra Gürcistan’a ve daha sonra Kuzey Kafkasya’ya geçiyorlar. Böylelikle Rusya topraklarında bir anda legalize oluyorlar. Rusya Federasyonu topraklarına yapılan bu sızma stili da dikkate alınmalı.”
Perenciyev daha evvel de Ukrayna silahlı kuvvetlerinin Kursk oblastinden büsbütün çıkartılmasının akabinde “uyuyan hücreler” bırakabileceklerini söylemişti. Perenciyev Ukrayna ordusunun Rusya vatandaşlarından da devşirme edinmeye çalışacağını ileri sürüyor. … (News.RU, 12 Şubat)
‘Türk Akım’da art geriye yeni rekorlar’
Rusya’nın Avrupa’ya Türk Akım üzerinden bastığı doğalgaz geçen hafta yeni bir tarihi rekor kırdı. 3-9 Şubat haftasında Türkiye-Bulgaristan hududundaki Istranca -2 kompresör istasyonundan basılan gaz 390 milyon metrekübü aştı. Bu, Türk Akım’ın açıldığı 2020 ocağından bu yana en büyük haftalık rekor.
Bir evvelki rekor da ocak ayında, 13-19 Ocak haftasında 376 milyon metreküple kaydedilmişti. Ayrıyeten geçen hafta Türk Akım üzerinden günlük sevkiyat rekoru da birkaç kez egale edildi; mesela 10 Şubat’ta 56,7 milyon metrekübe erişildi.
Rusya’dan Karadeniz’in altından Türkiye’ye uzanan Türk Akım gaz boru sınırının kapasitesi 31,5 milyar metreküp. Boru çizgisi Türkiye’ye ve güney-güneydoğu Avrupa ülkelerine hizmet ediyor. Ayrıyeten Avrupa’ya Rusya gazı sevkiyatında hala faal olan tek çizgi. Çünkü Ukrayna üzerinden doğalgaz transiti de kesildi. Türk Akım’ın başlangıç noktası Anapa yakınlarındaki Russkaya kompresör istasyonu. (D. Zubarev / Vzglyad, 12 Şubat)
Kaynak: Gazete Duvar