2025’te de kuraklık tehlikesi devam ediyor: ‘İklim değişikliğini temel alan siyasetler hayata geçirilmeli’

Artan hava sıcaklıkları, uzun müddetli yağışsız günler, kuvvetli yağışlar, kuraklıklar, orman yangınları… İklim krizi ile birlikte değişen mevsim sıcaklıkları ve tabiattaki dönüşümler, gündemi meşgul etmeye devam ediyor.

Her mevsim bir evvelkinden daha kurak bir kış ve yaz geçirmeye devam ediyoruz. Ülke genelinde yağışlar mevsim normallerinin altında seyrederken yeni yılın birinci ayında yeni bir sıcaklık rekoru kaydedildi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün ‘2025 Ocak Ayı Alansal Yağış Raporu’ datalarına nazaran 2025’te 24 yılın en kurak ocak ayı yaşandı.

Uzmanlar, iklim krizini artıran nedenler ortasında üretimin ve üretimden kaynaklı çok tüketimin daima artıyor olmasını ve yeraltı su kaynaklarının süratle azalmasını gösterdi.

İklim Adaleti Koalisyonu’ndan Caner Gökbayrak

‘AŞIRI TÜKETİM İÇİN ÜRETİM İKLİM KRİZİNİ DERİNLEŞTİRİYOR’

İklim Adaleti Koalisyonu ismine görüşlerini aktaran Caner Gökbayrak, 1980’lerde NASA’nın ‘Anadolu çölleşecek’ uyarısı yaptığını ancak ihtarın ciddiye alınmadığını söyledi. “Geçtiğimiz 45 yılda bu durum önemli boyuta ulaştı ve şu anda kuraklık daha da ilerliyor” diyen Gökbayrak şunları söyledi:

“İklim krizini yaratan temel nedenin havadaki karbondioksit artışıdır. Son 300 yüz yıldır yeraltından karbonu yani kömürü, doğal gazı, petrolü çekip onları yakarak havaya verdik ve bunun sonuçlarını yaşıyoruz. Havada karbondioksit artışına paralel artan hava ve deniz sıcaklıkları, 85 kat daha tesirli metan ve su buharı üzere gazların da artışını tetikleyerek krizi daha da derinleştirmektedir. İklim krizini yaratan ve hiç söylenmeyen bir boyut da üretimin ve üretimden kaynaklı çok tüketimin daima artıyor olması. Bu krizi yaratan sistem tıpkı vakitte kalitesiz üretimle halkı daha fazla satın almak zorunda bırakarak devam ettiği sürece iklim krizine karşı bir muvaffakiyet sağlamak mümkün olmayacak üzere gözüküyor. Bununla birlikte Türkiye, imzaladığı Paris Anlaşması’ndaki gereklilikleri yerine getirmiyor, tersine karbon yükünü daha da arttıran faaliyetler yapılıyor. Akbelen ormanı, Afşin Elbistan Termik Santrali’ne yeni ünite ekleme üzere faaliyetler karbon yükü ağır endüstriyi teşvik etmeye devam ediyor.”

İklim krizinde yeraltı suyu kaynaklarının kaçak kullanımına dikkat çeken ve bu kullanımın denetlenmediğini belirten Gökbayrak şöyle devam etti:

“İklim krizi ile birlikte karasal tatlı su kaynakları çok daha değerli pozisyona geldi. Özel donanımlı Grace-fo uydularından alınan datalar 2014 yılından bu yana yeraltı su kaynaklarında önemli azalma olduğunu ortaya çıkardı. Buna neden olarak ziraî sulama gösteriliyor ama görünmeyen öteki bir kaynak daha var. Bilhassa sanayi tesislerinin bir tane yasal yeraltı suyu kuyusuna karşılık kaçak birkaç tane kaçak kuyuları var. Türkiye’de evvelce 5, 10 metrede çıkan yeraltı suyu şu anda 200 metrelere inmiş durumda. Bununla birlikte dereler bilhassa sanayi tarafından, hiçbir emelle kullanılamayacak seviyede kirletiliyor. Bu kirletmeye karşı devlet kurumları vazifelerini yapıp kirletmeyi engellemiyorlar. Bu da suyun ziraî kullanımını engelleyip çiftçiyi yeraltı suyuna yönlendiriyor.”

Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Hakan Çakıcı

‘ÜLKE GENELİNDE YAĞIŞ EKSİĞİMİZ DEVAM EDİYOR’

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Hakan Çakıcı yağış eksikliğine dikkat çekti. Su rezervleri için bilhassa kar yağışının kural olduğuna değinen Çakıcı kelamlarını şöyle sürdürdü: “İklim değişikliğini yalnızca kuraklık ve hava sıcaklığının yükselmesi olarak değil iklimlerde beklenmeyen olaylar olarak düşünmemiz lazım. Yağışsız gün sayısı çok kıymetli. Artık yüz günleri bulan gün sayısına ulaşıyoruz. Ayrıyeten yalnızca kuraklık değil, çok kuvvetli yağışlı gün sayısı da çok fazla. Bu da yeniden iklim değişikliğinin tesiri. Bu durum bu sene de devam ediyor. Ülke genelinde bu yıl aşikâr bir periyot yağış oldu ancak hala yağış eksikliği kelam konusu.”

‘YERALTI KAYNAKLARININ BESLENMESİ VE SULAMA İÇİN YAĞIŞ ŞART’

“Özellikle yağış olması lazım ki yüzey suları beslenebilsin, barajlarımız ve yeraltı suları dolsun böylece yaz periyodunda onları kullanabilelim” diyen Çakıcı yağış düzensizliğin tarıma tesirine dair şunları söyledi:

“Yağışlardaki düzensizliğin sonbaharda tohum ekimi, kışlık ekimleri olan periyotta toprağın tavının gelmemesi, tohum ekiminin gecikmesi üzere tesirler var. Kış devrinde havanın beklenen kadar soğumaması ve meyvelerde soğuklanma tesirinin az olması meyve yetiştiriciliğine tesir ediyor. Kışlık sebzelerde, şayet hava sıcak giderse, erken gelişme oluyor. Don ve dolu olayları baharda sıklıkla yaşanabiliyor. Geçen yıllardaki yağışla ilgili eksiğimizi tamamlayamadık. Bizim için bilhassa soğuk ve kar yağışı kıymetli. Bu bahiste daima eksideyiz. Yüzey suları, yeraltı suları olması lazım ki yaz periyodunda sulama yapabilelim.”

‘VERİMLİ VE TASARRUFLU SULAMA SİSTEMLERİNE GEÇMEMİZ LAZIM’

Çakıcı son olarak “Suyun azalması tarımı en çok etkileyen şey. Su kıtlığı olacağına nazaran var olan suyu tasarruflu kullanmamız lazım. Devletin yüzey sularıyla ilgili barajlar, göletler üzere yatırımlar yapması lazım. Eser desenleri dediğimiz üretim planlamasına geçmemiz lazım. Artık bölgesel olarak çok su tüketen eserleri bırakmak durumunda kalabiliriz. O yüzden bölgelere nazaran eser desenleri hazırlamamız lazım. Hasılı sürdürülebilir tarım konusu değerli. Hem suyun tasarruflu kullanımı hem doğru ürünlerin seçimi pek çok şeyi etkileyecek. İnsanların besine ulaşımı, besin güvenliği, sağlıklı besin, besin enflasyonu, hem ürün seçimi hem de iklim değişliğinin tesiri altında” diye konuştu.

Kaynak: Gazete Duvar