Gezegenden mektuplar: Yangın alarmları vefatları engelliyor

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi’nde bulunan Grand Kartal Otel’de çıkan yüreğimizi dağladı. Hayat devam ediyor, evet lakin olağana dönemiyoruz, tahminen de dönmemeliyiz. 36’sı çocuk 78 kişi karne tatili için gittikleri geceliği 29 bin lira olan otelde yanarak öldü. Tüm Türkiye bunu ekranları akabinde izledi. İhmaller zinciri her geçen gün tek tek ortaya çıktı. Benim üzerine mercek tutmak istediğim ihmal yangın alarmlarının çalışmamasıydı. Biraz araştırma yaptım ve sonuçlara nazaran bu alarmlar vefatları engelleyebiliyor.

Yangından sağ kurtulan birçok şahıstan ihmallere ait birebir cümleleri duyduk. Yangın alarmlarının çalışmadığını, yangın çıktığını geç fark ettiklerini ve duman dedektörlerinin çalışmadığı üzere birçok ihmalden bahsettiler. Esasen ortaya çıkan birinci incelemeler de bu istikametteydi.

‘İKAZ BUTONUNA BASAMADIM’

Bolu Grand Kartal Otel’e yönelik soruşturma kapsamında alınan bütün tabirleri okudum. Bu kapsamda otelin Genel Müdürü Emir Aras ve otelde müdürlük yapan Zeki Yılmaz’ın da savcılık sözü kamuoyuna yansıdı.

Şirketin Yönetim Kurulu Lideri Halit Ergül’ün de damadı olan Buyruk Aras, tabirinde özetle “En son Turizm Bakanlığının yaptığı kontrol sırasında ben de vardım. Turizm Bakanlığından gelenler, oteli her tarafıyla denetlediler. Yangın sırasında oteldeydim ve 7’nci katta bulunuyordum. Kızım yanımdaydı. Merdivenlerden indim ve dışarıya çıktım. İkaz butonlarına basamadım zira yangın çok ağırdı. O anda hiçbir şey düşünemedim. Suçlamaları kabul etmiyorum” dedi.

Ergül’ün birçok yakını ve damadı kurtuldu.

‘ÖLÜM ORANLARIYLA ÇALIŞMAYAN YANGIN ALARMLARI ORTASINDAKİ BAĞLANTI’

Bu tabir beni çok etkiledi zira yangın alarmlarının ve erken ihtar sisteminin vefatlar üzerindeki araştırmalarını inceledim biraz.
Yangın güvenliği konusunda araştırmalar yapan Ulusal Yangın Müdafaa Birliği’nin (NFPA – National Fire Protection Association) geçen haziran ayında yayımlanan bir raporuna denk geldim. “ABD’deki Konut Yangınlarında Duman Alarmları” başlıklı raporun bulgularına nazaran;
• 2018’den 2022’ye kadar bildirilen mesken yangınlarının dörtte üçünde yani yüzde 74’ünde duman alarmları mevcuttu.
• Mesken yangını ölümlerinin yaklaşık yüzde 59’u duman alarmı olmayan ya da çalışmayan duman alarmlarından kaynaklandı.
• Mevt oranı, duman alarmı çalışan konutlarda, duman alarmı çalışmayan ya da hiç alarm olamayan konutlara nazaran yüzde 60 daha düşük.
• Çalışan duman alarmları olan konutlarda meydana gelen yangın ölümlerinin yüzde 28’i, alarm insanları uyarmadığında ve yüzde 9’u beşerler uyarıldığında lakin karşılık vermediğinde meydana geldi.

‘ÖLÜM ORANLARI DÜŞÜYOR’

Rapora nazaran 1977’de hanelerin sırf dört birinden azında duman alarmı var. Duman alarmı kullanımı 1970’lerin sonlarında ve 1980’lerde süratle artmış.
Ev duman alarmları daha yaygın hale geldikçe bildirilen yangınların sayısının önemli oranda düştüğü görülüyor.

Yine araştırmada 2018 – 2022 ortası bildirilen bin mesken yangına başına yangın alarmı olan konutlarla olmayan meskenler ortasında fark tespit ediliyor ve alarm olan konutlarda vefat oranlarının kıymetli ölçüde azaldığı gözlemleniyor.

Ulusal Yangın Muhafaza Birliği’nin birçok yerde paylaşılan duyurularında “Duman alarmları hayat kurtarır” başlığıyla “her yıl duman alarmları olmayan yahut çalışmayan meskenlerde ortalama bin 450 yangın vefatı meydana geliyor” deniyor.

‘YILDA 2 SEFER YANGIN ALARMI DENETİMİ’

Bu yangın alarmları yalnızca ABD’de de değil, dünyanın her yerinde kıymetli. Örneğin; Almanya’da da yangın tedbirleri kontroller ve denetimlerde üst sıralarda yer alıyor. Her meskende, otelde, işletmede kesinlikle yangın alarmı ve dedektörü oluyor. Benim son bir yıldır kaldığım meskende bile 2 defa yangın alarmını denetim etmeye geldiler.

Alarm deyince de gözünüz korkmasın, o kadar masraflı bir sistem değil.

‘MASRAFLIYDI’

Otelin muhasebe ünitesinde vazifeli Kadir Özdemir, tabirinde Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü uzmanları tarafından 12 Aralık 2024’te otelde yapılan kontrolde, sekiz ana başlıkta önemli yangın güvenliği eksiklikleri tespit edildiği ve bu eksikliklerin giderilmesi için otel idaresine rapor sunulduğu söylemiş. Özdemir yangın sistemlerindeki eksikliklerin “masraflı” olduğu gerekçesiyle giderilmediğini itiraf etmiş.
Alarm fiyatlarını araştırırken bu tabir geldi aklıma. Üstelik oteldeki birçok yangın alarmının çalışmadığı, alarmlarının bataryalarını boş olduğu da tespit edilen ihmaller ortasındaydı.

‘ASGARİ FİYATTAN FAZLA’

Yangın alarmlarının fiyatı Almanya’da 5 euro ile 21 euro ortasında değişiyor. 5’li set ve yanında 10 yıllık pillerini alınca fiyatlar 51 euroya da çıkabiliyor. Birebir sitenin Türkiye fiyatlarına da baktım. Ortalama duman dedektörlerinin fiyatı tane başına bin lira falan. Fiyatları görünce aklıma kelam konusu otelin geceliğinin 29 bin lira olduğu geldi. Geceliği 29 bin lira… Türkiye’de minimum fiyattan fazla yani…

‘KAHREDİYOR’

Tabii ki, kamuoyuna yansıyan incelemelerden görüyoruz ki otelde yalnızca yangın alarmları değil, pek çok eksiklik varmış. Lakin yalnızca düzgün çalışan bir yangın alarmı ya da duman dedektörünün bile birçok canı kurtarabileceğini bilmek insanı kahrediyor. Otel işletmesinden, ruhsat verenlere, denetleyenlerden denetlemeyenlere sorumlular A’den Z’ye kimse belirlenip yargılanmalı. Artık “ucuz hayatlar ülkesi”nde insan canının bu kadar bedelsiz olduğunun yüzümüze çarpıldığı bu günlerde yetkililer hayat için, gelecek için somut adımlar atmalı.

Kaynak: Gazete Duvar