Depozito sistemi hayata geçiriliyor: Murat Kurum’dan merak edilenler

Sıfır Atık projesi kapsamında Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca dikkat çeken bir projeye imza atıldı.

Sıfır atık amacına ulaşmada kritik bir değere sahip olan proje,evlerdeki çöpleri paraya çevirecek.

Türkiye Etraf Ajansı’nın, Sıfır Atık Hareketi’nin yeni bir adımı olarak çalışmalarını yürütttüğü Depozito Saha İdare Sistemi (DSYS) ile birlikte etrafın korunması ve geri dönüşüme teşvik hedefleniyor.

Sakarya’da hayata geçirilen proje sonrası vatandaşların merak edilen sorularını Bakan Kurum yanıtladı.

2025 YILI SONUNA KADAR 81 VİLAYETTE UYGULANACAK

Sakarya’da başlatılan uygulamanın 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her vilayet ve her ilçede hayata geçirileceğini belirten Bakan Kurum, vatandaşa teşvik bedelinin ödeneceğini de açıkladı.

Depozito sistemi sayesinde piyasaya sürülen zarurî depozitoya tabi içecek ambalajların tüketilmesi sonrasında iade alınması ve vatandaşa teşvik bedeli ödenmesi sağlanacak.

E-CÜZDAN HESABINA YATIRILACAK

Depozito bedeli vatandaşın e-cüzdan hesabına iade edilecek ve bu bakiye QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS aygıtlarında, mutabakatlı mağazalar, restoran ve marketlerde kullanılabilecek.

Ayrıca, biriken bakiyenin banka hesaplarına transfer edilebileceği de öğrenildi.

SÜREÇ TAŞINABİLİR UYGULAMA ÜZERİNDEN İLERLEYECEK

Proje kapsamında tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı taşınabilir uygulamanın “Depozitosu Olan Ambalajlar (DOA)” da kullanılmaya başlandığı bildirilirken, bu sayede cep telefonlarına DOA uygulamasını yükleyen vatandaşlar depozito iade makinelerine QR kod okutup iade ettikleri ambalajlara karşılık gelen teşvik bedelini dijital cüzdanlarında biriktirebilecek.

PROJE İLE NELER HEDEFLENİYOR

Depozito İdare Sistemi’nin, belli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen eserlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistem olduğunu tabir eden Bakan Kurum, projenin sağlayacağı faydaları şu halde söz etti:

– Ambalajları kaynağında farklı toplamaya, geri dönüşüm pahasının korunmasına ve yükseltilmesine,

– Birincil ham unsur yerine kullanılarak doğal kaynakların korunmasına, ikincil ham unsur kullanımıyla güç sarfiyatının azaltılmasına,

– Karbon emisyonlarının azaltılmasına ve 2053 Net Sıfır Emisyon maksadına ulaşılmasına, Sıfır Atık ve döngüsel iktisadın desteklenmesine katkı sağlanır.

DOA UYGULAMASINA AİT DETAYLAR

DOA uygulamasının işleyişine ait de konuşan Murat Kurum, şu sözleri sarf etti:

Tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı taşınabilir uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında tüketiciler, DOA taşınabilir uygulamasını kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirecek.

Android ve iOS store mağazalarından uygulama fiyatsız indirilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir. Bu bakiye, QR kod ile ödeme özelliği olan tüm POS aygıtlarında, mutabakatlı restoran ve marketlerde kullanılabilir.

BANKACILIK SİSTEMİ İLE ENTEGRE BİR BİÇİMDE ÇALIŞACAK

DOA’nın Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Türkiye Çevre Ajansının (TÜÇA) sistem yöneticisi olarak yer aldığı depozito idare sistemi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) iş birliği ile yürütüleceğini tabir eden Bakan Kurum, DOA’nın bankacılık sistemine de entegre olduğunu bildirdi.

“Tüm finansal akışlar Türkiye Emlak İştirak Bankasının alt yapısı üzerinden DOA taşınabilir uygulaması altında e-cüzdan entegrasyonu ile yürütülür.” diyen Bakan Kurum,biriken bakiyenin banka hesaplarına da havale edilebileceğini aktardı.

PROJENİN ETKİNLİĞİ

Türkiye genelinde 783 bin kilometrekarelik coğrafyada yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanmasının öngörüldüğünü belirten Kurum, “Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 1 Ağustos 2023’ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürüldü.” dedi.

HANGİ AMBALAJLAR DEPOZİTO KAPSAMINDA

Ülke iktisadına yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma kıymet sağlanacağını lisana getiren Bakan Kurum son olarak hangi ambalajlara depozito ödeneceğine ait ise şu tabirlerde bulundu:

Cam, plastik ve alüminyum gereçten yapılmış 0,1 L ile 3 L ortasındaki tek kullanımlık ambalajlar mecburî depozito kapsamına alındı. Üzerlerinde depozito logosu olan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.

KURULUŞ PROTOKOLÜ İMZALANDI

Türkiye Etraf Ajansı’nın (TÜÇA) Depozito Saha İdare Sistemi (DSYS), kamu ve özel sektör iş birliği ile hayata geçiriliyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Lideri (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Lideri Bendevi Palandöken ve Türkiye Çevre Ajansı (TÜÇA) Lideri Prof. Dr. Ferhat Pirinççi, hafta başında DSYS’nin faaliyetlerini tek çatı altında toplayacak şirketin kuruluş protokolünü imzaladı.