Bursa’da çocuk kütüphanesi olarak kullanılan 700 yıllık Lala Şahin Paşa Medresesi’nin içine inşa edilen tuvalet ve mutfak, Osmanlı’nın birinci anıt yapıtına saplanmış hançer üzere duvarlarını tahrip etmeye devam ediyor.
Bursa’da 1339 yılında Osmanlı’nın birinci anıt yapıtı olarak Lala Şahin Paşa tarafından yaptırılan medresenin duvarları drenajın beton ile kapatılması sebebiyle rutubetten dökülmeye başladı.
Çocuk Kütüphanesi olarak kullanılan tarihi medresede, 23 Aralık 2006 yılında 2059 sayılı Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı ile onarım çalışması gerçekleşti. Bu onarımla birlikte, dışarıda bulunan tuvalet karşın, medresenin içerisinde hem tuvalet hem de mutfak inşa edildi. Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından verilen kararda, mutfak ve tuvaletin açıkça belirtilmemesi, restitüsyon, onarım ve tesisat tekliflerine müsaade verilmesine karşın içeriye tuvalet inşa edilmesi vatandaşların ve bölge sakinlerinin reaksiyonuna yol açtı.
Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu üyesi ve İstekli Etraf Müfettişi Ali Turan, bu hususta 2007 yılında ‘Yürütmenin Durdurulması ve İptali’ için Bursa Bölge Yönetim Mahkemesi’ne dava açtı. Turan, davanın kısmen kabul, kısmen ret olması üzerine Danıştay’a da dava açtı. Süreci temyize götüren Turan, karar düzeltmesi yolunda da bir sonuç alamadı. Daha sonra da süreci Anayasa mahkemesine taşıdı. Ne yazık ki medresenin içine tuvalet inşa edilmesinin önüne geçilemedi.
Anayasa Mahkemesi’nin olumsuz karar vermesi üzerine Turan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine dava açma hak’kı doğduğunu lakin; bunun manevi inanç ve anlayışına uymadığı ve ‘ülkenin bedellerinin ifşa’ edilmesi üzere olacağını düşünerek, ‘imtina’ ederek bu hak’ kını kullanmadığını açıkladı.
Lala Şahin Paşa Medresesi’nin Roma, Bizans ve Osmanlı periyodundan izler taşıdığını, merhum hocamız Kazım Baykal’ın ‘ıslak yer değil, rutubetin dahi eski yapıta ziyan verdiği’ tabirlerini belirten Ali Turan, “Bu hukuksuzluğun 2004 yılından beri takipçisiyim. Medresedeki iç alanındaki 8 kısımdan 2’si tuvalete ve mutfağa harcanmıştır. Bu, kolay bir tesisat olayı değildir. Yönetim Mahkemesi’nin reddi üzerine davayı Anayasa Mahkemesi’ne götürdüm. Lakin bir sonuç alamadım. Bu medrese Bursa’daki birinci Türk yapıtıdır. Bu eser hepimizin, bir an evvel bu yanlıştan dönülmeli ve medrese 8 odalı asli haline çevrilmelidir” dedi.
“Bir gün, Bursa’nın birinci anıt yapıtı yıkılırsa şaşırmayın”
Sesini duyurmaya çalışan Turan, “Tarihi yapıya yapılanlar bir hainliktir. Tesisat ismi altında tuvalet ve mutfak yaptılar. Aslına uygun olarak çalışma yapılmadı. Osmanlı’nın birinci anıt yapıtını haritaya çevirmişler. Bursa’nın fethinin akabinde birinci anıt yapıtı olarak tarihe geçmiştir. Buraya 1 çivi bile çakılamaz. Binanın içerisine yapılan tuvalet ve mutfak sebebiyle duvarlarında rutubetlenme başladı. Tahminen de bu sebepten ötürü bu bina yıkılacak. Bir gün, Bursa’nın birinci anıt yapıtı yıkılırsa şaşırmayın. Medresenin yanında bitişiğinde bulunan Lala Şahin Paşa Vakfına ilişkin olan yerleri, mülkiyet sahibi Vakıflar Genel Müdürlüğü kamulaştırıp oralara 1 değil, 11 tuvalet ve mutfak yapabilir. Yapılan bu çalışmalarla ilgili hem Bursa Vakıflar Bölge Müdürlüğüne, hem de Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Bursa Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğüne ihbarda bulundum. İçeride gerekli incelemeler yapıldı. Fakat çıkan karar ve raporları bize bugün kadar hala verilmedi” dedi.
Bu yapılanlar ecdada ihanet diye nitelendiren Turan, “Bu vebal’den kurtulsunlar. Alınan Heyet kararının şaibeli karar olduğu kanaatindeyim. Zira kararda tesisat tekliflerinin uygun olduğu yazıyor. Tuvalet ve mutfak yazmıyor. Medrese, medrese olarak değerlendirilip aslına uygun olarak, titizlikle tekrar ele alınmalı. Bugüne kadar alınan kararlar, şaibelidir. Tesisat sözüne sığınarak tuvalet ve mutfağı inşa ettiler. Bunların biran evvel kaldırılmasını istiyoruz” biçiminde konuştu.
Kaynak: Memurlar