657 sayılı Kanunun Ek 8’inci hususu, Mülga Devlet İşçi Başkanlığı görüşleri ve Danıştay kararları birlikte incelendiğinde, 657 sayılı Kanun kapsamında kurumlar ortası süreksiz müddetli görevlendirme yalnızca memurlar için iki formda uygulanmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “kurumlar ortası süreksiz vadeli görevlendirme” başlıklı Ek 8’inci unsuru aşağıdaki formda düzenlenmiştir.
a) Yurtdışında görevlendirilen güvenlik vazifelileri hariç olmak üzere, memurun görevlendirileceği kurumda vazifeye ait 4 üncü ve daha üst bir dereceden boş bir takımın bulunması koşuldur.
b) Süreksiz vadeli görevlendirilen memurlar, süreksiz vadeli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdür.
c) Süreksiz vadeli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik vazifelileri hariç olmak üzere, aylıkları ile öbür mali ve toplumsal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların takımları ile bağlantıları, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder.
d) Süreksiz periyodik görevlendirme müddeti bir yılda altı ayı geçemez. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik vazifelileri için süreksiz görevlendirme mühleti en çok iki yıldır; gerekli görülmesi halinde bu müddet bir katına kadar uzatılabilir.
e) Süreksiz müddetli görevlendirmenin, memurların vazifesiyle ilgili olması koşuldur.
f) Süreksiz periyodik görevlendirmede memurun muvafakati aranır.
Birinci fıkrada belirtilen haller dışında memurlar, kamu faydası ve hizmet gerekleri sebebiyle gereksinim duyulması halinde kurumlarınca, Devlet İşçi Başkanlığının uygun görüşü alınarak öbür kamu kurum ve kuruluşlarında altı aya kadar süreksiz vadeli olarak görevlendirilebilir.”
Bu unsura nazaran, kurumlar ortası süreksiz görevlendirme yalnızca memurlar için iki biçimde yapılmaktadır. Birisi memurun muvafakati öteki bir deyişle isteğiyle yapılan isteğe bağlı süreksiz görevlendirme; oburu memurun muvafakatine/isteğine bakılmaksızın kamu faydası ve hizmet gerekleri sebebiyle mecburî süreksiz görevlendirmedir.
1. Memurun İsteğine Nazaran Yapılan Görevlendirme
Bu unsurun birinci fıkrasına nazaran memurun muvafakati/isteğiyle yapılan süreksiz vadeli görevlendirmelerde aşağıdaki konulara riayet edilmesi gerekir:
b- Memurun görevlendirileceği kurumda vazifeye ait 4.ve daha üst bir dereceden boş bir takım bulunmalıdır.
c- Süreksiz vadeli görevlendirilen memurlar, süreksiz müddetli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla yükümlüdürler.
ç- Süreksiz müddetli olarak görevlendirilen memurlar, aylıkları ile öbür mali ve toplumsal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların takımları ile bağları, kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları devam eder.
d- Süreksiz vadeli görevlendirme mühleti 1 yılda 6 ayı geçemez.
e- Süreksiz müddetli görevlendirme, memurların misyonuyla ilgili olmalıdır.
f- Süreksiz müddetli görevlendirmede memurun muvafakati aranır (Danıştay 5. Dairenin kararı da -E:2006/636, K: 2008/3726- bu yöndedir).
2. Kamu Faydası ve Hizmet Gerekleri Sebebiyle Yapılan Görevlendirme
Bu hususun ikinci fıkrasına nazaran; memurlar istekleri olmaksızın, kamu faydası ve hizmet gerekleri sebebiyle gereksinim duyulması halinde, mülga Devlet İşçi Başkanlığı’nın (Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı yeni ismi ile Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği) da uygun görüşü alınarak başka kamu kurum ve kuruluşlarında 6 aya kadar süreksiz müddetli olarak görevlendirilebilmektedir. Lakin, memurların öbür kamu kurumlarında süreksiz olarak görevlendirilmelerinde kamu faydası ve hizmet gerekleri açık ve net ortaya konularak gerekçelendirilmesi gerekir. Aksi halde mevzunun yargıya taşınması halinde yapılan sürecin iptali kelam konusu olabilecektir.
3. Mülga DPB Görüşleri
(T: 04.05.2011, S: 7513) görüşünde; bahse mevzu görevlendirmenin, 657 sayılı Kanunun Ek 8’inci hususu kapsamında yapılmış olması durumunda, görevlendirme mühletinin 1 yılda 6 ayı geçmeyecek formda uygulanması gerekir denilmiştir.
(T: 04.06.2012, S: 10574) görüşünde; “657 sayılı Kanun’un Ek 8’inci unsuru kararına yer verildikten sonra, mezkür kararın yürürlüğe konulma emeli, kamu hizmetlerinin aktif, süratli ve verimli bir formda yürütülmesi yanında çalışanın hak ve menfaatlerinin korunması ve görevlendirmelerden ötürü ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin önlenmesi olup anılan unsurun ikinci fıkrasında yer alan 6 aylık müddet de bu gayeyle getirilmiştir. Lakin, kamu kurum ve kuruluşlarının hizmetlerinde aksamaya yol açılmaması için ilgili çalışanın de isteğinin bulunduğu hallerde kelam konusu kararın ikinci fıkrası kapsamında yapılacak görevlendirmelerde 6 aylık mühlete tabi olunmaksızın işçinin kurumlar ortasında süreksiz müddetli olarak görevlendirilebileceği bedellendirilmektedir.” denilmek suretiyle bu formda süreksiz görevlendirmede mühletin 6 aydan fazla olabileceği belirtilmiştir.
(T: 18.02.2015, S: 1170 / T: 07.10.2016, S: 5975) görüşlerinde 657 sayılı Kanun’un Ek 8’inci unsuru kararına yer verilerek, “657 sayılı Kanuna nazaran kurumların asli ve daima mahiyetteki hizmetleri devlet memurları eliyle görülmektedir. Süreklilik arz eden hizmetler için işçi sayısının yetersiz olması durumunda takım imkanları dikkate alınarak açıktan yahut naklen memur istihdam etme imkanı bulunmaktadır. Hizmetlerin, kurumların kendi işçisi eliyle gördürülmesi temel unsur olmakla birlikte kısa müddette işçi temininin mümkün olmaması, inanılmaz koşulların oluşması, süreksiz vadeli olarak iş yükünde artış olması üzere istisnai ve arızi durumlarda kurumlar ortasında süreksiz görevlendirmeye de imkan sağlanmıştır. Üstte yer verilen karar ve açıklama çerçevesinde, süreksiz vadeli görevlendirmenin daima bir hizmet gördürme yordamına dönüşmemesi ve emeli dışında kullanılmaması gerekmekte olup, işçi muhtaçlığının öncelikle ilgili mevzuatına uygun bir formda açıktan yahut nakil yoluyla memur alınarak karşılanması, geçicilik arz eden durumlarda ise Ek 8’inci unsurun birinci fıkrasına uygun olarak süreksiz periyodik görevlendirme yapılması gerekmekte, bu konuda ise Başkanlığımızın misyon ve yetkisi bulunmamaktadır. Birinci fıkra kararında yer alan 6 aylık görevlendirme müddetinin bitmesine karşın hizmet gereksiniminin devam etmesi, süreksiz ve olağan dışı iş yükünün mevcut olması durumunda ise kelam konusu unsurun ikinci fıkrası çerçevesinde münasebetleri belirtilmek suretiyle her seferinde Başkanlığımızdan uygun görüş alınması gerektiği mütalaa edilmektedir.” denilmek suretiyle kamu faydası ve hizmet gerekleri nedeniyle süreksiz görevlendirmenin her keresinde görüş alınarak 6 aydan fazla olabileceği belirtilmiştir.
Danıştay İkinci Daire Kararında (K.2013/3092, E.2012/6808, T. 20.05.2013); yerleşmiş yargı içtihatlarına nazaran süreksiz olarak görevlendirmeler 6 aylık mühlet ile sonludur, hizmet gereklerine yönelik ve kamu faydası emelli olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Davacının süreksiz görevlendirilmesi 12 yıla yakın bir mühlet devam etmiştir. Davacının öğretmenevi müdürlüğündeki görevlendirilmesi uzun yıllar devam etmiş ise de kelam konusu görevlendirmenin mahiyeti prestijiyle davacı açısından kazanılmış hak teşkil etmeyeceği ve görevlendirme kuruluşunun asaleten atamayı pürüzler mahiyette kullanılamayacağı da açıktır. Asaleten atama yapılmak suretiyle davacının görevlendirilmesinin sona erdirilmesinde hukuka karşıtlık bulunmadığı karara bağlanmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alındığında, bu yazımızda yalnızca 657/Ek-8 kapsamında yapılacak görevlendirmeler ele alınmış olup, bu görevlendirmelerin memurlar için geçerliliğinin bulunduğu, memurun muvafakatine bağlı yahut muvafakatine bağlı olmadan yalnızca kamu faydası ve hizmet gerekleri dikkate alınarak görevlendirmelerin yapılabileceği görülmektedir.
Kaynak: Memurlar